«Το καλύτερο εμβόλιο για τον άνθρωπο είναι η αγάπη και η ειρήνη στον κόσμο! Αλλά δεν έχει εφευρεθεί και ούτε πρόκειται, γιατί απλά δεν έχει “κονόμα”». «Αν γινόταν να μαζέψω τα απίστευτα ουρλιαχτά των παιδιών την ώρα των εμβολιασμών σε ένα δοχείο και κατόπιν να τα άφηνα ελεύθερα όλα μαζί στη φύση, θα γινόταν σεισμός από την τρομερή αρνητική ενέργεια που έχουν». «Ακόμα κι αν αρρωστήσει το παιδί, δεν πρέπει να του εγχύσουμε στο κυκλοφορικό του σύστημα όλα αυτά τα επικίνδυνα τοξικά και καρκινικά κοκτέιλ που περιέχονται στα εμβόλια. Είναι ρώσικη ρουλέτα».
Αυτά είναι ορισμένα μηνύματα από τα εκατοντάδες που κατακλύζουν το διαδίκτυο και στη χώρα μας και διαδίδονται σε όλο και περισσότερους γονείς, οι οποίοι υιοθετώντας τα θέτουν σε κίνδυνο τα παιδιά τους και ολόκληρη την κοινωνία.
Η εξάπλωση της ιλαράς στη χώρα μας, μολονότι όπως προκύπτει από στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ δεν οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αντιεμβολιαστικές απόψεις, άνοιξε και πάλι τη συζήτηση για το κίνημα κατά των εμβολίων που αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα για την παγκόσμια υγεία. Το ΚΕΕΛΠΝΟ ανακοίνωσε πως μέχρι τις 21 Σεπτεμβρίου 2017 καταγράφηκαν 166 κρούσματα ιλαράς στην Ελλάδα, που αφορούσαν κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά καθώς και άτομα 25-44 ετών που είναι επίνοσα στην ιλαρά, γεγονός που, όπως υποστηρίζουν παιδίατροι στο Documento, αποδεικνύει ότι οι αντιεμβολιαστικές απόψεις δεν ευθύνονται κατά κύριο λόγο για την εξάπλωση της ιλαράς.
Παραπληροφόρηση
«Πρέπει να συνυπολογιστεί η παραδοσιακή νοοτροπία που απηχεί σε μεγάλο κομμάτι των Ρομά που διαχρονικά δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους, καθώς και οι χρόνιες προσπάθειες της πολιτείας να εμβολιάσει αυτή την πληθυσμιακή ομάδα, που ήταν χαλαρές και απέβησαν άκαρπες» ανέφερε στο Documento o Κωνσταντίνος Νταλούκας, πρόεδρος της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, που θεωρεί πως «δεν υπάρχει μεγάλη αύξηση στην Ελλάδα όσων δεν θέλουν να εμβολιαστούν τα παιδιά τους. Σίγουρα αρκετοί γονείς εκφράζουν αντιρρήσεις σχετικά με την ωφέλεια του εμβολίου και κυριότερα με τους κινδύνους που η χρήση του μπορεί να επιφέρει, αλλά η συντριπτική πλειονότητα, μετά και τις παραινέσεις μας, πείθεται και εμβολιάζει τα παιδιά της». Σύμφωνα με τον Kων. Νταλούκα, οι αντιεμβολιαστές γονείς «έχουν προσβληθεί από τον ιό της παραπληροφόρησης που συντηρείται και διαρκώς επεκτείνεται παγκοσμίως στο διαδίκτυο και αφορά τρομακτικές παρενέργειες εμβολίων, που έχει πολλάκις αποδειχθεί επιστημονικά πως δεν ευσταθούν. Κι εγώ προσωπικά έχω έναν πελάτη που παρά τις παραινέσεις μου δεν δέχεται να χορηγηθεί στο παιδί του το εμβόλιο κατά της ιλαράς, γιατί θεωρεί πως προκαλεί αυτισμό. Πράγματι το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει στοχοποιηθεί ότι προκαλεί αυτισμό, γεγονός που έχει απορριφθεί βάσει πληθώρας επιστημονικών μελετών».
Αναφορικά με την έξαρση της ιλαράς που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες κυρίως λόγω των αντιεμβολιαστών, ο κ. Νταλούκας θεωρεί ότι «είδαμε πως το σπίτι του γείτονα έπιασε φωτιά αλλά δεν κάναμε κινήσεις για να μην εξαπλωθεί η φωτιά σε εμάς. Οταν στη γειτονική Ιταλία εκδηλώθηκαν χιλιάδες κρούσματα, όταν έχουν ήδη σημειωθεί αρκετοί θάνατοι στην Ευρώπη, η αντίδρασή μας δεν ήταν έγκαιρη στο να σπεύσουμε να εμβολιάσουμε όσους δεν είχαν λάβει το εμβόλιο. Υπάρχει μια δεξαμενή ανθρώπων στην Ελλάδα –δεν μπορούμε να ξέρουμε πόσο μεγάλη είναι– που δεν έχουν εμβολιαστεί κατά της ιλαράς και στην οποία συμπεριλαμβάνονται και ενήλικες. Αυτό δημιουργεί ανησυχία, αφού σίγουρα αναμένουμε ότι τα κρούσματα θα αυξηθούν, αλλά δεν πιστεύω να καταλήξει σε επιδημία, επειδή τα περισσότερα παιδιά είναι εμβολιασμένα». Παράλληλα, ο πρόεδρος έθιξε το ζήτημα της μη επαρκούς ενημέρωσης από μεριάς πολιτείας: «Αν γίνει κάτι τέτοιο, πιθανόν να μπορέσουμε πιο εύκολα να πείσουμε κάποιους αντιεμβολιαστές –που συνεχώς αυξάνονται– να αλλάξουν στάση».
Ευθύνες παιδιάτρων
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα ο αριθμός των κρουσμάτων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι σαφώς μεγαλύτερος από ό,τι στην Ελλάδα, κυρίως λόγω των πολλών αντιεμβολιαστών που εντοπίζονται σε αυτές. «Είναι δύσκολο να εξηγήσουμε γιατί άλλοι λαοί παρουσιάζονται πιο εύπιστοι σε αυτή την επικίνδυνη για την υγεία αντίληψη, από τη στιγμή που έχουμε έτσι κι αλλιώς ως Ελληνες την τάση να συνωμοσιολογούμε. Θεωρώ ότι αυτό μπορεί να εξηγηθεί αν αναλογιστούμε ότι οι Ελληνες –παρά τις αντιρρήσεις τους– εμπιστεύονται τον γιατρό τους. Στη χώρα μας το εξωτερικό σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας δεν έχει σχέση με του εξωτερικού, αφού ειδικά οι παιδίατροι αναπτύσσουν στενή σχέση με τους γονείς από τη γέννηση του παιδιού».
Εμφανίζεται όμως –σύμφωνα και με μελέτες– το ανησυχητικό φαινόμενο κάποιοι παιδίατροι και στη χώρα μας να συμβουλεύουν τους γονείς να μην εμβολιάσουν τα παιδιά τους: «Αυτοί είναι συνάδελφοι που έχουν αγκαλιάσει την ομοιοπαθητική και άλλες παρεμφερείς μεθόδους που δεν επιτρέπουν τον εμβολιασμό. Είτε το έκαναν για λόγους ιδεολογίας είτε για να έχει μεγαλύτερη κίνηση το ιατρείο τους, είναι φαινόμενο που πρέπει να καταπολεμηθεί, ειδικά από τη στιγμή που είναι παράνομο, αφού το ελληνικό κράτος έχει προτείνει τον εμβολιασμό σαν επίσημη ιατρική πρόληψη».
«Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι κανένας γονιός δεν θέλει το κακό του παιδιού του, ομοίως και όσοι δεν θέλουν να τα εμβολιάσουν. Απλώς έχουν πέσει θύματα παραπληροφόρησης που εν πολλοίς έχει ξεκινήσει από επιστήμονες που με αυτό τον τρόπο προσπαθούν να αναδειχθούν» ανέφερε στο Documento ο Τάκης Παναγιωτόπουλος, παιδίατρος, καθηγητής στην ΕΣΔΥ και εξωτερικός συνεργάτης του ΚΕΕΛΠΝΟ. «Είναι σύνθετο ζήτημα η ανάλυση των απόψεων αυτού του είδους, αφού δεν έχουν εξεταστεί εντατικά, αλλά μπορούμε να πούμε ότι εκφράζονται –και στη χώρα μας– μέσω της γενικότερης έλλειψης εμπιστοσύνης σε κρατικούς φορείς και στην επιστημονική κοινότητα. Αλλο αυτό όμως κι άλλο να μην εμβολιάζεις το παιδί σου». Και συνεχίζει ο καθηγητής, «γι’ αυτό και οι γονείς θα πρέπει να αναλογιστούν τον πραγματικό και επιστημονικά τεκμηριωμένο κίνδυνο για τα παιδιά τους».
«Αυτό που μου αναφέρουν συνήθως όσοι γονείς έχουν αμφιβολίες για να εμβολιάσουν τα παιδιά τους είναι πως “έτσι ακούγεται”» αναφέρει στο Documento η παιδίατρος Σοφία Σάνι, «γεγονός που αποδεικνύει πόσο εύκολα μπορούν να πέσουν θύμα παραπληροφόρησης από το διαδίκτυο. Αυτό που μου αναφέρουν είναι ότι φοβούνται γιατί τα εμβόλια περιέχουν υδρογόνο και αλουμίνιο. Υδρογόνο όμως δεν εμπεριέχεται σε κανένα εμβόλιο, ενώ το αλουμίνιο ως στοιχείο υπάρχει παντού. Παράλληλα, εκφράζουν ανησυχίες ότι τα εμβόλια μπορεί να πλήξουν το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών τους, παραγνωρίζοντας ότι μέσω των εμβολιασμών έχουν αποσοβηθεί εκατομμύρια θάνατοι και ασθένειες προηγούμενων δεκαετιών έχουν εξαφανιστεί. Αρκετοί γονείς θα πειστούν τελικά να εμβολιάσουν τα παιδιά παρά τις επιφυλάξεις τους. Μια φανατισμένη ομάδα όμως δεν θα δεχτεί ποτέ τις παραινέσεις και θα επισκεφτεί κάποιον παιδίατρο που ειδικεύεται στην ομοιοπαθητική».
Ο ΠΟΥ καταρρίπτει τις θεωρίες
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει προσπαθήσει αρκετές φορές στο παρελθόν να αντιμετωπίσει τις αντιρρήσεις που προκαλούνται σε όλο και περισσότερους γονείς παγκοσμίως από την παραπληροφόρηση του αντιεμβολιασμού μέσω ερευνών και μελετών. Σύμφωνα με μια από αυτές, το 2013 η Ελλάδα ήταν η χώρα με το τέταρτο μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών ενός έτους που είχαν εμβολιαστεί κατά της ιλαράς (ποσοστό 99%), ξεπερνώντας χώρες όπως Γερμανία (97%), Ιταλία (90%), Γαλλία (89%) και Αυστρία (76%), ενώ κατέχει από τα υψηλότερα ποσοστά και στα γενικά εμβόλια.
Σε άλλη μελέτη του ΠΟΥ παρουσιάζονται οι σημαντικότεροι φόβοι για τα εμβόλια: θρησκευτικοί λόγοι, φιλοσοφικές ενστάσεις, απόψεις ότι ο εμβολιασμός θα έπρεπε να είναι ελεύθερη επιλογή, ανησυχία για την ασφάλεια και τις παρενέργειες των εμβολίων ή ακόμη θεωρίες ότι οι ιοί που προλαμβάνονται από αυτά δεν είναι επιβλαβείς για την υγεία. Μια από τις σημαντικότερες ενστάσεις είναι ότι αρκετές από τις ασθένειες που αντιμετωπίζονται πλέον με εμβόλια είχαν αρχίσει να υποχωρούν πριν από τη διάδοση του εμβολιασμού. Ο ΠΟΥ αντικρούει αυτούς τους ισχυρισμούς.
Το εμβόλιο της ιλαράς έσωσε 17,1 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως από το 2000 έως το 2015. Αντίστοιχα, περίπου 500 εκατομμύρια θάνατοι υπολογίζεται ότι αποφεύχθηκαν από το εμβόλιο κατά της ευλογιάς τη δεκαετία του 1980. Στη μελέτη του ΠΟΥ παρουσιάζονται και άλλες αντιεμβολιαστικές απόψεις, όπως ότι η πλειονότητα όσων αρρωσταίνουν έχουν προηγουμένως εμβολιαστεί ή ότι το να εμβολιάζεται ένα παιδί για πλήθος ασθενειών μπορεί να επιφέρει φθορά στο ανοσοποιητικό σύστημα. Για όλες αυτές τις περιπτώσεις ο ΠΟΥ σημειώνει πως είναι απλώς θεωρίες, οι οποίες έχουν επιστημονικά απορριφθεί.
Ο πρωτεργάτης του αντιεμβολιαστικού κινήματος
Το 1998 μπορεί να θεωρηθεί η αφετηρία του αντιεμβολιαστικού κινήματος, που μέσω του διαδικτύου κινδυνεύει να εξελιχθεί σε παγκόσμια επιδημία. O Βρετανός γαστρεντερολόγος Αντριου Τζέρεμι Γουέικφιλντ δημοσίευσε το 1998 στο ιατρικό περιοδικό «Lancet» μελέτη σύμφωνα με την οποία το εμβόλιο MMR –που χρησιμοποιείται ακόμη εναντίον της ιλαράς, της παρωτίτιδας και της ερυθράς– συνδέεται με την εμφάνιση αυτισμού σε παιδιά. Η μελέτη κέρδισε μεγάλη δημοσιότητα, οδηγώντας σε έντονο κύμα αντιεμβολιασμού στη Μ. Βρετανία. Το 2004 η εφημερίδα «Sunday Times» πραγματοποίησε δημοσιογραφική έρευνα, από την οποία προέκυψε ότι ο Γουέικφιλντ παραποίησε επιστημονικά στοιχεία. Αυτό οδήγησε στην ανάκληση της ιατρικής άδειας του Γουέικφιλντ, ενώ και το «Lancet» απέσυρε το άρθρο ως ψευδές. Στο μεσοδιάστημα δημοσιοποιήθηκαν δεκάδες επιστημονικές μελέτες με δείγμα δεκάδες χιλιάδες παιδιά, από τις οποίες προέκυψε σαφώς ότι το εμβόλιο δεν αυξάνει τις πιθανότητες αυτισμού. Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει ακόμη και σήμερα την εξάπλωση της θεωρίας περί αντιεμβολιασμού. Μάλιστα, ένας από τους δημόσιους υποστηρικτές του Γουέικφιλντ υπήρξε και ο Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με τον Γουέικφιλντ οι δυο τους συναντήθηκαν το 2015 και ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε ότι ενστερνίζεται τη θεωρία περί αύξησης των κρουσμάτων αυτισμού από το MMR και ότι «σκοπεύει να κάνει κάτι γι’ αυτό». Υστερα από σφοδρές αντιδράσεις ο Τραμπ φαίνεται να κρατάει πιο μετριοπαθή στάση για το ζήτημα.
