Για περίπου 2.500 χρόνια, οι κάτοικοι ενός ορεινού χωριού χρησιμοποιούσαν μία εκπληκτική γλώσσα, που μόνο αυτοί καταλάβαιναν. Αλλά, έχουν απομείνει μόλις έξι άνθρωποι που μπορούν να τη «μιλήσουν» πια.
Με την εισαγωγή αυτή, ο δημοσιογράφος Eliot Stein, του «BBC» σε εκτενές άρθρο του, αναφέρεται στη γλώσσα του σφυρίγματος σε ένα χωριό στην Εύβοια την Αντιά.
Μάλιστα τονίζει ότι κάθε σφύριγμα αντιστοιχεί σε ένα γράμμα της αλφαβήτου και η σύνθεσή τους οδηγεί στη δημιουργία των σφυριχτών λέξεων.
Το αφιέρωμα του BBC τονίζει ότι η Αντιά είναι τόσο καλά κρυμμένη και τόσο μικρό χωριό που δεν υπάρχει ούτε στους χάρτες του Google αλλά αν περάσει κανείς από εκεί θα ακούσει ένα αρχαίο «τραγούδι σειρήνας». Αυτό συμβαίνει επειδή χιλιάδες χρόνια, οι κάτοικοι του χωριού συνομιλούν με ένα ιδιαίτερο σφύριγμα που μοιάζει με τους ήχους των πουλιών.
Γνωστή ως «σφυριά», είναι μια από τις σπανιότερες και πιο απειλούμενες γλώσσες στον κόσμο – μια μυστηριώδης μορφή επικοινωνίας μεγάλων αποστάσεων, στην οποία μπορούν να σφυρίξουν ολόκληρες προτάσεις, ανεξάρτητα από το πόσο περίπλοκες είναι. Τις δύο τελευταίες χιλιετίες οι μοναδικοί άνθρωποι που μπόρεσαν να ακούσουν και να κατανοήσουν τα μυστικά της «σφυριάς» είναι οι βοσκοί και οι αγρότες οι οποίοι περήφανα μεταλαμπαδεύουν αυτή την παράδοση στα παιδιά τους.
Όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός της Αντιάς έχει μειωθεί από 250 σε 37 κατοίκους και επειδή οι μεγαλύτεροι σε ηλικία χάνουν τα δόντια τους δεν έχουν πια τη δυνατότητα να αναπαράγουν τους ήχους της «σφυριάς». Σήμερα, υπάρχουν μόνο 6 άνθρωποι στον κόσμο, οι οποίοι μπορούν ακόμα να «μιλήσουν» με αυτήν την άγνωστη γλώσσα.
Κανείς δε γνωρίζει με ακρίβεια πώς ή πότε ξεκίνησαν οι κάτοικοι της Αντιάς να χρησιμοποιούν αυτή την ιδιαίτερη γλώσσα αλλά κάποιοι ντόπιοι εικάζουν ότι προήλθε από τους Πέρσες στρατιώτες που αναζήτησαν καταφύγιο στα βουνά της περιοχής 2.500 χρόνια πριν. Άλλοι ισχυρίζονται ότι η γλώσσα αυτή αναπτύχθηκε στους Βυζαντινούς χρόνους σαν μυστικός τρόπος προειδοποίησης σε περίπτωση κινδύνου.
Το εντυπωσιακό είναι ότι η «σφυριά» ανακαλύφθηκε μόλις το 1969, όταν ένα αεροπλάνο έπεσε στα βουνά πίσω από την Αντιά και καθώς το πλήρωμα έψαχνε τον αγνοούμενο πιλότο, άκουσαν τους βοσκούς να επικοινωνούν με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
«Όταν ήμουν μικρή, έκανα εξάσκηση στο σφύριγμα όταν κρυβόμουν κάτω από τα σκεπάσματα το βράδυ«, λέει στο BBC η 70χρονη Ζωγραφιώ Καλογήρου και προσθέτει «Το σφύριγμά μου ακουγόταν στις βουνοκορφές όταν ήμουν νεότερη και είχα το δόντια μου και αισθανόμουν τόσο περήφανη!».
Σήμερα υπάρχουν άλλες 70 σφυριχτές γλώσσες στον κόσμο και όλες ομιλούνται σε απομακρυσμένα ορεινά χωριά όπως η Αντιά. Όπως και να το κάνεις, είναι πιο εύκολο για τους κατοίκους αυτών των περιοχών να κουνούν τα χείλη τους παρά να ανεβοκατεβαίνουν τις βουνοκορφές όταν θέλουν να καλέσουν τους γείτονές τους για ένα ποτήρι ούζο!
Ωστόσο, η «σφυριά» είναι όχι μόνο η αρχαιότερη εξ αυτών αλλά και η πιο δομημένη από πολλές άλλες σφυρίχτρες γλώσσες και αυτή που κινδυνεύει περισσότερο να εξαφανιστεί. Σύμφωνα με τον Άτλαντα της Unesco για τις γλώσσες του κόσμου που είναι σε κίνδυνο, καμία άλλη γλώσσα στην Ευρώπη – σφυριχτή ή όχι – δεν έχει λιγότερους ομιλητές από ό, τι η «σφυριά».
Photo και Video: Eliot Stein, του «BBC»
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος
