Στο σημείο να ζήσει καταστάσεις Ισπανίας σε μεγάλη κλίμακα οδηγεί την Ελλάδα η απόφαση της ολομέλειας του Αρείου Πάγου
Το τελευταίο προπύργιο έπεσε. Η κοινωνία εάλω. Η απόφαση της ολομέλειας του Αρείου Πάγου ωθεί την ελληνική κοινωνία σε καταστάσεις όπως αυτές που έζησε η Ισπανία. Για την ακρίβεια, να ζήσει μαζικά καταστάσεις Ισπανίας. Ας μην ξεχνάμε την «επίσκεψη»» του δικαστικού επιμελητή με τη συνοδεία αστυνομίας στις 7 το πρωί στο σπίτι της Ιωάννας Κολοβού…
Αυτά ακριβώς βίωναν στην Ισπανία: το 2013 η ισπανική κοινωνία είχε να αντιμετωπίσει 184 εξώσεις κατά μέσο όρο την ημέρα με τρόπο βάρβαρο, αδυσώπητο, ίδιο με αυτόν που αντιμετώπισε η συνταξιούχος δημοσιογράφος στην Ελλάδα και πάντα με τη συνδρομή των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους. Μια κρεατομηχανή που συνθλίβει ζωές. Πήγαιναν ξημέρωμα. Απέκλειαν δύο τετράγωνα γύρω από το σπίτι. Εσπαγαν πόρτες, πέταγαν στον δρόμο. Τα έζησε η Ι. Κολοβού και ως φαίνεται ήρθε η ώρα να γίνουν καθημερινότητα. Ο δικαστικός επιμελητής με τον εκτελεστό τίτλο ανά χείρας και με τη συνδρομή αστυνομικών θα προβαίνει σε βίαιη έξωση. Οι κόποι μιας ζωής εγκλωβισμένοι στα τούβλα της κατοικίας γίνονται «σπίτι» άλλου! Η ειρωνεία; Ο εκτελεστός τίτλος θα αναγράφει «Στο όνομα του ελληνικού λαού».
Κατοικίες αλλά και εμπορικά ακίνητα
Μες στην επόμενη τριετία αναμένεται να διεξαχθούν περί τους 150.000 πλειστηριασμούς ακινήτων. Τα μισά από αυτά θα είναι κατοικίες (τα υπόλοιπα εμπορικά ακίνητα). Συνολικά 700.000 υπολογίζονται τα ακίνητα που έχουν μεταβιβαστεί στα funds.
Γιατί όμως αργήσαμε κοντά δέκα χρόνια; Μήπως όρνεα όπως ο βουλευτής της ΝΔ Ανδρέας Πάτσης είναι φιλεύσπλαχνα; Οχι βέβαια. Εδώ υπήρχε ο νόμος Κατσέλη για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρά τις πιέσεις και τις υποχωρήσεις άντεξε στην πίεση των δανειστών. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλωσόρισε τα όρνεα. Από τα πρώτα που κατήργησε ήταν η προστασία πρώτης κατοικίας. Σχεδόν εκ παραλλήλου ήρθαν ο πτωχευτικός νόμος και βέβαια η κρατική χρηματοδότηση των funds με τον «Ηρακλή 1 & 2». Με αδιαφανείς διαδικασίες τα «κόκκινα» δάνεια που είχαν οι τράπεζες (μαζί με τα ενυπόθηκα ακίνητα) μεταφέρθηκαν στα όρνεα. Ουδείς γνωρίζει το ακριβές αντίτιμο, όμως σίγουρα είναι πενιχρό και το «πακέτο» που μεταβιβάζεται δεν ξεπερνά το 10% της αξίας των οφειλών.
Απληστία και αισχροκέρδεια
Το θέμα των πλειστηριασμών και εν γένει των «κόκκινων» δανείων αποτελεί μείζον ζήτημα της μνημονιακής εποχής. Είναι αυτή η πολιτική εσωτερικής υποτίμησης που τα δημιούργησε. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όσο μπορούσε αντιστεκόταν στις προθέσεις των δανειστών να «απελευθερωθούν» οι τράπεζες και να μεταβιβαστούν οι απαιτήσεις σε… όρνεα. Στις διαρκείς επιθέσεις και στους εκβιασμούς των δανειστών απαντούσε με μικρές υποχωρήσεις. Ηδη από τον Δεκέμβριο του 2015 είχε ψηφιστεί ο νόμος 4354. Ηταν ο νόμος που έθετε το πλαίσιο για την πώληση και μεταβίβαση των δανείων σε οχήματα ειδικού σκοπού (SPV). Είναι τα περιβόητα funds. Μέσα σε όλα προέβλεπε φορολόγηση των κερδών που θα αποκόμιζαν. Για να συμβεί αυτό θα έπρεπε να υπάρχουν διαφανείς διαδικασίες ώστε το κράτος να μπορεί να αποκομίσει τα κέρδη από ΦΠΑ, φορολόγηση εισοδημάτων και φορολόγηση τόκων. Στην πράξη θα έπρεπε να υπάρξουν ρητή αναφορά και γνωστοποίηση του κάθε δανείου στο ποσό που το αγόρασε το fund. Τα δημοσιονομικά ωφελήματα θα ήταν τεράστια. Αν τα funds κατάφερναν να εισπράξουν 90 δισ. ευρώ «κόκκινων» δανείων, το κράτος θα είχε ωφέλεια της τάξης των 40 δισ. ευρώ περίπου! Παράλληλα δινόταν και ένα κρυφό νομικό όπλο στους «κόκκινους» δανειολήπτες. Με δεδομένο ότι τα πακέτα αυτών των επισφαλών απαιτήσεων «πωλήθηκαν» σε περίπου 3-10% της αξίας του δανείου, οι δανειολήπτες θα μπορούσαν να προβάλουν την ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος. Δεν γίνεται να αγοράζεις ένα δάνειο ονομαστικής αξίας 100.000 ευρώ στην τιμή των 3.000 ευρώ και να αξιώνεις να πάρεις από τον δανειολήπτη 100.000 ευρώ. Τούτο συνιστά αισχροκέρδεια. Εστω και έτσι άνοιγε ένας δεύτερος κύκλος δικαστικών διενέξεων και έστω εμμέσως δεν θα μπορούσαν τα funds να «ασελγήσουν» στην περιουσία.
Μετά ήρθε ο Μητσοτάκης
Δεν χρειάστηκαν παρά πέντε μήνες και πέντε ημέρες διακυβέρνησης Μητσοτάκη για να εκκινήσει να στήνεται η «κρεατομηχανή». Το σχέδιο «Ηρακλής 1» που έγινε νόμος του κράτους στις 12 Δεκεμβρίου 2019 λειτουργεί ως ολετήρας. Οι Μητσοτάκης και Σταϊκούρας αφήνουν τα όρνεα να δράσουν ελεύθερα. Δεν επιβάλλουν τη χρήση του εγκεκριμένου από τους δανειστές νόμου 4354/2015. Ολα γίνονται με έναν παρωχημένο νόμο, τον 3156/2003. Σε εποχή που τα «κόκκινα» δάνεια ήταν ελάχιστα δίνει πλήρη φορολογική απαλλαγή αλλά και επιβάλλει συσκότιση των διεργασιών μεταβίβασης. Το απόλυτο έγκλημα απέναντι στα δημοσιονομικά και στην κοινωνία. Ομως λογάριασαν χωρίς τον ξενοδόχο. Τότε δεν υπήρχαν servicers (οι εταιρείες που έβαλαν μπροστά τα funds για να διαχειριστούν τις δικαστικές διεργασίες) και ως εκ τούτου δεν προβλεπόταν η νομιμοποίησή τους για να διεξάγουν πλειστηριασμούς, να ζητούν έκδοση διαταγών πληρωμής κ.λπ. Κάποιοι αρεοπαγίτες στάθηκαν στο ύψος τους και εξέδωσαν την απόφαση 822/2022 που απαγόρευε τη διά αντιπροσώπου διαχείριση. Εδώ η ολομέλεια κινήθηκε τάχιστα από τον περασμένο Οκτώβριο που έγινε γνωστή η απόφαση και μέσα σε τέσσερις μήνες κατέληξε σε απόφαση υπέρ των funds. Για να μην καθυστερήσει μάλιστα προέβη σε διαρροές ώστε να αποτρέψει χαμηλότερης βαθμίδας δικαστές να δίνουν αναστολές πλειστηριασμών. Εντός του ερχόμενου Απριλίου αναμένεται η κυβέρνηση Μητσοτάκη να πανηγυρίσει για την πιστοληπτική αναβάθμιση της χώρας. Είναι βέβαιο ότι αυτή η αναβάθμιση θα έχει στα θεμέλιά της τον μόχθο των 700.000 «κόκκινων» δανειοληπτών που εκπλειστηριάζεται.