Η Σοφία Μπεκατώρου ζει το προσωπικό της δράμα εδώ και 23 χρόνια αλλά τώρα βιώνει τον δεύτερο «βιασμό» της στα χέρια της κοινής γνώμης και του πολιτικού συστήματος
H συγκλονιστική καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου πυροδότησε, έστω με καθυστέρηση δεκαετιών, μια σειρά καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο του ελληνικού αθλητισμού και όχι μόνο. Παράλληλα οδήγησε στο… απόσπασμα τη διοίκηση της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, εξυπηρετώντας την εκστρατεία Αυγενάκη για πλήρη άλωση του αθλητικού κινήματος. Η ουσία κινδυνεύει να χαθεί πίσω από μικροπολιτικά παιχνίδια στα οποία πρωταγωνιστούν με τις ενδοκομματικές κόντρες τους οι «άριστοι» της Νέας Δημοκρατίας. Η φουρτούνα θα αργήσει να κοπάσει.
Η ιστορία μας αρχίζει με μια συγκάλυψη. Η Μπεκατώρου πρωτομίλησε στον αθλητικό εισαγγελέα για την οδυνηρή περιπέτειά της όχι τώρα αλλά τον Νοέμβριο. Οπως αποκάλυψε ο ίδιος ο υφυπουργός Αθλητισμού, η αθλήτρια μίλησε όχι αόριστα αλλά κατονόμασε τον άνθρωπο που την κακοποίησε το 1998 σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην Ισπανία.
Ωστόσο δεν φαίνεται να κινήθηκε καμιά διαδικασία. Ο Αριστοτέλης Αδαμόπουλος παρέμεινε αμετακίνητος στο πόστο του αντιπροέδρου στην ομοσπονδία καθώς και στα κομματικά του οφίκια.
Η Νέα Δημοκρατία έσπευσε να αναστείλει την κομματική του ιδιότητα («με εντολή του ίδιου του πρωθυπουργού») μόνο όταν το όνομά του διέρρευσε στα μέσα ενημέρωσης μετά την ομιλία της Μπεκατώρου στο πρόσφατο συνέδριο με σύνθημα «Σπάσε τη σιωπή – Μίλησε, μην ανέχεσαι». Η εικασία ότι το όνομα του Αδαμόπουλου είχε παραμείνει μυστικό από τις αθλητικές αρχές μετά την αρχική κατάθεση της Μπεκατώρου δεν αντέχει φυσικά σε καμιά κριτική.
Ειρήσθω εν παρόδω, η ολυμπιονίκης της ιστιοπλοΐας αποκάλυψε για πρώτη φορά δημόσια το περιστατικό σεξουαλικής κακοποίησης λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2020 σε συνέντευξή της στο περιοδικό «Marie Claire». Τότε η ιστορία πέρασε απαρατήρητη, αφού δεν βόλευε για να αποδοθούν από τα γνωστά εξαπτέρυγα εύσημα στην πολιτεία.
Τις καταγγελίες της Μπεκατώρου ακολούθησε μια μάλλον χλιαρή –τηρουμένων των αναλογιών– σειρά από άλλες αποκαλύψεις, χωρίς ονόματα και διευθύνσεις. Δημόσια μίλησαν η πολίστρια Μάνια Μπίκοφ, η κολυμβήτρια Ρουμπέα Ιατρίδου, η αθλήτρια στίβου Εφη Φωτιάδου και –για πιο «λάιτ» περιστατικό– η ολυμπιονίκης του ύψους Νίκη Μπακογιάννη, ενώ ο Νίκος Κακλαμανάκης μίλησε για σεξουαλική κακοποίηση κοπέλας ιστιοπλόου 11-12 ετών «από κλειστή κοινότητα» προ δεκαετίας.
«Ξέρουμε κι άλλες παρόμοιες υποθέσεις» δήλωσε ο αμετροεπής Αυγενάκης, διεκδικώντας τον ρόλο του αμείλικτου εξυγιαντή. Ο χώρος της πάλης υπενθύμισε το δικό του σεξουαλικό σκάνδαλο, με θύτη έναν 40χρονο προπονητή που καταδικάστηκε σε δωδεκαετή κάθειρξη για την «ανάρμοστη σχέση» του με δωδεκάχρονη αθλήτρια πριν από τρία χρόνια. Η ιστορία είναι γνωστή, αλλά τα διψασμένα για σπέρμα σκανδαλοθηρικά έντυπα την έκαναν όψιμο πρωτοσέλιδο, τονίζοντας δικαίως την ένοχη σιωπή της ομοσπονδίας του αθλήματος.
Αντιμαχόμενες φατρίες
Οπως και στην υπόθεση της ιστιοπλοΐας με το τσουνάμι ποικίλων καταγγελιών από αθλητές σε βάρος της διοίκησης Δημητρακόπουλου –Αδαμόπουλου, είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος πού τελειώνουν τα αληθινά σκάνδαλα και πού αρχίζει η αντιπολίτευση ενόψει των επερχόμενων εκλογών στις αθλητικές ομοσπονδίες. Ο Αυγενάκης είναι ο πρωταγωνιστής σε αυτό το θολό παιχνίδι.
Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι ο πολιτικός άξονας γύρω από τον οποίο κινούνται οι αποκαλύψεις αφορά πολεμική ανάμεσα στις τρεις αντιμαχόμενες φατρίες της Δεξιάς: μητσοτακικοί, σαμαρικοί, καραμανλικοί, ου μην και… μαρινακικοί. Η νυν διοίκηση της ιστιοπλοϊκής ομοσπονδίας αποτελείται από άτομα που πρόσκεινται στην ευρύτερη κυβερνητική παράταξη (με… αριστερό όριο το παλαιό ΠΑΣΟΚ), με τρανό παράδειγμα τον ίδιο τον Αριστ. Αδαμόπουλο.
Ο καταγγελλόμενος από την Μπεκατώρου για σεξουαλική επίθεση είναι «γκαουλάιτερ» της ΝΔ στην ανατολική Αττική, συνοδοιπόρος και φίλος του Μάκη Βορίδη, άλλοτε σύμβουλος του Γιάννη Ιωαννίδη και συνεργάτης άλλων μεγαλοστελεχών του κόμματος (Βλάχος, Πάλλη-Πετραλιά κ.ά.). Πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Αλκυών στη Ραφήνα, αντιπρόεδρος στην τοπική οργάνωση της ΝΔ και αδερφός του κοινοτάρχη Πικερμίου Θανάση (συζύγου της Χριστίνας Λαμπίρη), ο Τέλης Αδαμόπουλος φωτογραφήθηκε στο πλευρό του Κυριάκου Μητσοτάκη όταν αυτός επισκέφτηκε οικογένειες πυροπαθών στο Μάτι το 2019, ενώ είναι πανταχού παρών σε κοινωνικές εκδηλώσεις του κόμματος στην ευρύτερη περιοχή.
Ο Αδαμόπουλος ήταν από το 2016 εκπρόσωπος της ιστιοπλοΐας στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, όπου, σύμφωνα με μαρτυρία ομολόγου του, «υπήρξε καθ’ όλα αξιοπρεπής και δεν έδωσε ποτέ το παραμικρό δικαίωμα». Επεσαν από τα σύννεφα οι ομοτράπεζοί του!
Μνηστήρες
Με δεδομένη την αποχώρηση του προέδρου Αντώνη Δημητρακόπουλου από τα κοινά (λόγω ορίου ηλικίας και όχι μόνο), ο Αδαμόπουλος ετοιμαζόταν να θέσει ξανά υποψηφιότητα για το προεδρείο της ΕΙΟ δίπλα στη Νίκη Αναστασίου, η οποία έχει στενές οικογενειακές θέσεις με τον άλλοτε πρωταθλητή Αιμίλιο Παπαθανασίου. Η Αναστασίου προέρχεται από το γυναικείο κίνημα του παλαιού ΠΑΣΟΚ, με δράση δίπλα στη Μάργκαρετ Παπανδρέου και τη Μελίνα Μερκούρη, αλλά προκάλεσε αλγεινή εντύπωση με την πρώτη αντίδρασή της μόλις ξέσπασε το σκάνδαλο Μπεκατώρου.
«Λοιπό… Εγώ στα 22 μου ήμανε τελειόφοιτος Φιλοσοφικής, δασκάλα σε φροντιστήριο, παντρεμένη και εγκύα» έγραψε η Αναστασίου στο Facebook. Με αυτή την παράξενη ανάρτηση εννοούσε προφανώς ότι η Μπεκατώρου ακολούθησε οικειοθελώς τον δράστη στο δωμάτιό του και δεν ήταν καμιά άβγαλτη ανήλικη παιδούλα.
Η παραπάνω γραμμή θα φορεθεί πολύ τις επόμενες εβδομάδες, όπως φάνηκε και από τη σχετική τοποθέτηση του Τάσου Μπουντούρη – του ίδιου που με μεσαιωνική ανάρτηση τάχθηκε υπέρ της βίας. «Και αν κάποτε υπερβαίνουμε τα όρια, υπάρχει Εισαγγελέας και θα πληρώσουμε» έγραφε ο παλαίμαχος ολυμπιονίκης που κλέφτηκε με την ανήλικη κόρη του δημάρχου και βρήκε άσχημο μπελά το 1976 στο Μόντρεαλ.
Η Μπεκατώρου στηρίζει την αντιπολιτευτική κίνηση του Ν. Κακλαμανάκη με στόχο την αποκαθήλωση της νυν διοίκησης, η οποία καταγγέλλεται από αθλητές για διαφθορά, διασπάθιση χρήματος, αυταρχισμό και τρομοκρατικές τακτικές. Ο σύμβουλος που παραιτήθηκε πρώτος με αφορμή το σκάνδαλο Γιάννης Παπαδημητρίου φαίνεται ότι θα περάσει στην απέναντι όχθη σε ηγετικό ρόλο όταν τελεσιδικήσει η ανακατανομή των δυνάμεων.
Η νυν διοίκηση στέλνει στα δικαστήρια τον Κακλαμανάκη για τις αιτιάσεις του –οι οποίες ακούστηκαν και από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων– και οι εκλογές θα γίνουν μέσα σε πολεμικό κλίμα ανάμεσα σε αντιμαχόμενες φατρίες της Δεξιάς, της οποίας η ιστιοπλοΐα αποτελεί παραδοσιακό προπύργιο.
Ο πολιτικός άξονας γύρω από τον οποίο κινούνται οι αποκαλύψεις αφορά πολεμική ανάμεσα στις τρεις τέσσερις αντιμαχόμενες φατρίες της Δεξιάς: μητσοτακικοί, σαμαρικοί, καραμανλικοί, ου μην και… μαρινακικοί
Από το 1997
Η νυν διοίκηση της ιστιοπλοϊκής ομοσπονδίας ορκίστηκε στις 19 Ιουνίου 1997, όταν ο Αντ. Δημητρακόπουλος ήταν 48 ετών. Εκτοτε η θητεία της ανανεώνεται ανελλιπώς με τις ψήφους των συλλόγων που καλλιεργούν το άθλημα. Μέσα στις πολλές καταγγελίες που ακούστηκαν τους τελευταίους μήνες με σημαιοφόρο τον Κακλαμανάκη έγινε λόγος για σωματεία-σφραγίδες (όπως και σε άλλες ομοσπονδίες), για ιδιοποίηση των οικονομικών πόρων μέσω εταιρειών-φάντασμα, για απειλές σε βάρος αθλητών, για ευνοιοκρατία και άλλες ομορφιές.
Στους αθλητές που εμφανίστηκαν στο σχετικό βίντεο το περασμένο φθινόπωρο συγκαταλέγονταν ο Κακλαμανάκης, οι Μάντης – Καγιαλής, ο Κοκκαλάνης, ο Μιτάκης και η ίδια η Μπεκατώρου. «Παλεύουμε εντελώς αβοήθητοι» έλεγε με λυγμούς η Βασιλεία Καραχάλιου, που βρέθηκε στο στόχαστρο ως… αντιστασιακή.
Προ ετών μάλιστα είχε δημιουργηθεί άτυπη αντι-ομοσπονδία από ορισμένα σωματεία, για αυτοχρηματοδότηση μέσω χορηγών και απαλλαγή από την αυθαιρεσία. Πάντως οι απανωτοί οικονομικοί έλεγχοι που διατάχτηκαν από την πολιτεία δεν έβγαλαν τα πολυπόθητα στους διαδρόμους του υφυπουργείου λαβράκια.
«Αφού είσαι μάγκας και αν ισχύουν αυτά που λες, φτιάξε μια παράταξη και κατέβα στις εκλογές για να ρίξεις την ομοσπονδία» λέγεται ότι είπε ο πρώην υφυπουργός Αθλητισμού Γιώργος Βασιλειάδης στον Κακλαμανάκη όταν εκείνος πρωτοπέρασε την πόρτα της Βουλής. Την ίδια αποστροφή ιστοσελίδες που ανέλαβαν να διεξάγουν τον προεκλογικό αγώνα του Αυγενάκη τη διαστρέβλωσαν κατά το δοκούν. «Μη μου πειράζετε την ιστιοπλοΐα» γράφουν ότι είπε ο Βασιλειάδης στον ολυμπιονίκη.
Το σχέδιο Αυγενάκη
Το ευρύτερο σχέδιο του Αυγενάκη είναι να αλώσει όσο γίνεται περισσότερες αθλητικές ομοσπονδίες με δικούς του ανθρώπους, συχνά προσκείμενους στο καθεστώς Μαρινάκη, ακόμη κι αν χρειαστεί να ρίξουν διοικήσεις προσκείμενες στη Νέα Δημοκρατία. «Τι σας έπιασε και τα βάζετε με δεξιές ομοσπονδίες;» αναρωτήθηκε ενώπιον του υφυπουργού ένας από τους νυν προέδρους. Σε πολλές περιπτώσεις ρόλο «αντάρτη» χρεώθηκαν παλαίμαχοι αθλητές καλών προθέσεων (Κελεσίδου, Γιαννιώτης, Μουρούτσος κ.ά.), επιτρέποντας στον Αυγενάκη να πλασαριστεί ως εξυγιαντής.
Απώτερος στόχος φαίνεται ότι είναι η ανάληψη της εξουσίας στην Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, εφόσον μάλιστα αναμένεται να αποκτήσει κυρίαρχο ρόλο με ενισχυμένα οικονομικά τα προσεχή χρόνια, όταν θα εισπράττει ενοίκιο για το Καραϊσκάκη και άλλες ολυμπιακές εγκαταστάσεις.
Το πρόβλημα με το παραπάνω σενάριο είναι ότι ο Σπύρος Καπράλος μοιάζει πανίσχυρος και ικανός να μείνει στον προεδρικό θώκο της ΕΟΕ μέχρι να βαρεθεί. Ο Ισίδωρος Κούβελος, που μάζεψε 13 από τα 27 κουκιά στις τελευταίες εκλογές (προτού εκφυλιστούν), βρίσκεται σε δυσμένεια και έχει χάσει τα ερείσματά του, μολονότι σύζυγος Ντόρας. Η τάση είναι μάλλον πτωτική, παρά το εύθραυστο των προπέρσινων ισορροπιών.
Προς το παρόν δεν έχει βρεθεί πρόσωπο ικανό να συσπειρώσει γύρω του το πλέγμα Αυγενάκη, αλλά το συνολικό σκορ που θα διαμορφωθεί μετά τις προσεχείς εκλογές στις ομοσπονδίες ενδέχεται να δρομολογήσει εξελίξεις. Ο υφυπουργός έχει προχωρήσει σε κόλπα αμφίβολης συνταγματικότητας και ηθικής για να εκθρονίσει τους «δεινοσαύρους» (Βασιλακόπουλο, Σεβαστή, Διαθεσόπουλο, Δημητρακόπουλο, Βασιλειάδη κ.ά.), αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα κερδίσουν οι «δικοί του» συνδυασμοί, όποιο αποτέλεσμα κι αν φέρει η περίφημη ανανέωση του μητρώου των σωματείων.
Στη θλιβερή υπόθεση της κακοποίησης της Σ. Μπεκατώρου δεν μπορεί να υπάρξει δίωξη του δράστη λόγω παραγραφής. Οπως τόνισε και η πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου όταν υποδέχτηκε την ολυμπιονίκη, το θάρρος της Σοφίας μπορεί να ανοίξει στόματα και να δρομολογήσει την τιμωρία άλλων δραστών, όπως στην περίπτωση που καταγγέλλει ο Κακλαμανάκης. Οπως θα διαβάσετε σε άλλες σελίδες άλλωστε, η μάστιγα δεν περιορίζεται στον τομέα του αθλητισμού.
Μακριά από τα μικρόφωνα παράγοντες του αθλήματος αναρωτιούνται «για ποιον λόγο ήταν τόσο χλιαρή η αντίδραση του Αδαμόπουλου, ο οποίος θα μπορούσε να περάσει στην αντεπίθεση για να υπερασπιστεί την αθωότητά του, καταγγέλλοντας συκοφαντική δυσφήμηση». Επισημαίνεται ότι αδικήματα σε βάρος της γενετήσιας ελευθερίας παραγράφονται ύστερα από παρέλευση 15 ετών.
Νομικές δυσκολίες
Τις νομικές δυσκολίες της αντιμετώπισης παρόμοιων υποθέσεων ανέλυσε επιγραμματικά σε μια σειρά από τιτιβίσματα ο νομικός Βασίλης Σωτηρόπουλος. Σταχυολογούμε:
«Η καταγγελία ενός περιστατικού σεξουαλικής κακοποίησης (είτε πρόκειται για βιασμό είτε για άλλες πράξεις παρενόχλησης) και η επιδίωξη της απόδοσης δικαιοσύνης είναι από τα πιο πολύπλοκα ζητήματα της νομικής επιστήμης και πράξης.
Προβλήματα απόδειξης (γιατί αυτά συνήθως γίνονται χωρίς μάρτυρες), κίνδυνος έκθεσης σε νομική αντεπίθεση (για συκοφαντική δυσφήμηση ή και ψευδή καταμήνυση), παραγραφή αδικημάτων όταν έχουν γίνει πριν από πολλά χρόνια, μεταβολή νομικού πλαισίου που πλέον μπορεί να τιμωρεί αυστηρά μια πράξη η οποία όταν τελέστηκε ήταν χαμηλότερης απαξίας – και άρα εφαρμόζεται ο ηπιότερος νόμος.
Η εξίσωση γίνεται σχεδόν άλυτη όταν σε αυτά εμπλέκεται και η δημοσιοποίηση ονομάτων, οπότε υπεισέρχεται η νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων που σταθμίζεται με την ελευθερία της έκφρασης του θύματος και το τεκμήριο αθωότητας και των δύο μερών: και του φερόμενου ως δράστη που τεκμαίρεται αθώος μέχρι την τυχόν ποινική καταδίκη του, αλλά και του φερόμενου θύματος ως προς τη διάδοση των ισχυρισμών και του ονόματος.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προστατεύει έντονα το δικαίωμα των θυμάτων να βγουν στη δημοσιότητα και να κατονομάσουν δράστες, ακόμη και με ιδιαίτερα γραφικές λεπτομέρειες. Η ιδιότητα του θύματος επιτρέπει ένα ευρύτερο πεδίο ελευθερίας της έκφρασης, καθώς είναι η έκφραση του ατόμου που υπέστη την κακοποίηση (Απόφαση Κανελλοπούλου κατά Ελλάδας, ΕΔΔΑ, 2007)».
Τεράστιο κενό
Στη Γαληνοτάτη Βενετική Δημοκρατία οι πολίτες είχαν τη δυνατότητα να υποβάλουν ανώνυμες καταγγελίες απευθείας στον δόγη, ρίχνοντάς τις μες στο στόμα μιας μαρμάρινης κατασκευής ονόματι «στόμα του λέοντος», που προοριζόταν γι’ αυτό τον σκοπό.
Στην ελληνική νομοθεσία υπάρχει κραυγαλέο κενό στον τομέα της προστασίας των θυμάτων, αφού η σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης από το 2019 δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο. «Μπορεί όλα να γίνουν μπούμερανγκ και το ελληνικό #MeToo να κλείσει και να στερεύσει σε εξίσου μηδενικό χρόνο» προειδοποιεί ο Σωτηρόπουλος. Aπαράγραπτα είναι μόνο τα αδικήματα κατά της ανθρωπότητας.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η ανανεωτική τάση των καθηγητών του τομέα Ποινικών κι Εγκληματολογικών Σπουδών του ΑΠΘ, με μπροστάρη τον εξαίρετο και αείμνηστο Ιωάννη Μανωλεδάκη, υποστήριζε ήδη προ εικοσαετίας ότι «ο βιασμός είναι διαρκές έγκλημα, εφόσον η καταρχάς σαρκική – σωματική διαπόμπευση του θύματος συνοδεύεται από ποικιλώνυμα σχόλια που αναπαράγονται σε ευρύ πλήθος και του επιρρίπτουν την ευθύνη και καθιστούν εξακολουθητική την ταπείνωση που αυτό υπέστη».