Με τις εκλογές στη Βόρεια Ιρλανδία να τελειώνουν με ένα αποτέλεσμα-πλήγμα για τη βρετανική κυβέρνηση, οι διαπραγματεύσεις για τα ανοικτά ζητήματα του Brexit σε σχέση με την Ιρλανδία ήταν αναμενόμενο να οδηγηθούν σε ένα (τεχνητό;) αδιέξοδο, διακινδυνεύοντας ακόμη και εμπορικό πόλεμο Βρετανίας – ΕΕ.
Η υπουργός Εξωτερικών Τρας φαίνεται να θέλει να χαϊδέψει τα αυτιά των ενωτιστών, οι οποίοι μποϊκοτάρουν τον σχηματισμό κυβέρνησης αν δεν λυθεί το ζήτημα του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας.
Προειδοποίηση από ιστορικό στέλεχος
O ιστορικός ηγέτης του Σιν Φέιν Τζέρι Ανταμς σε podcast την περασμένη Κυριακή αποκάλεσε «ιστορική» τη νίκη του κόμματος στις εκλογές της 5ης Μαΐου, «τη λάμψη της οποίας απολάμβανε εκείνο το θαυμάσιο απόγευμα», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο Ανταμς, αφού ευχαρίστησε τους υποψηφίους του κόμματος που έδωσαν τον αγώνα τους, προειδοποίησε για τη «λαγνεία της εξουσίας» με την προκλητική «άρνηση του αποτελέσματος των εκλογών αν δεν εκλεγεί ενωτιστής πρώτος υπουργός». Ενώ συμπλήρωσε ότι «αυτή η κατάσταση είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που ταλανίζει το πολιτικό μας σύστημα αυτήν τη στιγμή» καθώς μπορεί να αποβεί μοιραία πολιτικά για όσους εκλεγούν βουλευτές.
Ο Ανταμς δεν είναι τυχαίος: πρωταγωνίστησε στις συμφωνίες της Μεγάλης Παρασκευής το 1998 που σταμάτησαν τις αιματοχυσίες στη Βόρεια Ιρλανδία και καθιέρωσαν το παρόν σύστημα διακυβέρνησης που εξασφαλίζει ισότιμη εκπροσώπηση στην κυβέρνηση των δύο αντιμαχόμενων κοινοτήτων: εκείνης που επιθυμεί την παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο (ενωτιστές) και εκείνης που επιθυμεί τη δημιουργία μιας ενιαίας Ιρλανδίας (εθνικιστές).
Κάνουν πείσματα για νέα κυβέρνηση
Ο έμπειρος πολιτικός ήξερε τι έλεγε. Ο επικεφαλής του κόμματος των ενωτιστών το οποίο βγήκε δεύτερο στις εκλογές Τζέφρι Ντόναλντσον στύλωσε τα πόδια την περασμένη εβδομάδα δηλώνοντας ότι θα μποϊκοτάρει τον σχηματισμό κυβέρνησης εάν δεν επιλυθεί ο γόρδιος δεσμός του πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας. Κι αυτό γιατί πιστεύει ότι οι συμφωνημένοι με την ΕΕ έλεγχοι των εισαγόμενων προϊόντων από την Ιρλανδική θάλασσα απομονώνουν το σμαραγδένιο νησί από τη Βρετανία, ευνοώντας εκείνους που θέλουν την ένωση των δύο Ιρλανδιών. Δεν είναι τυχαίο ότι το Σιν Φέιν δεν έχει κανένα πρόβλημα με το πρωτόκολλο.
Το πείσμα του Ντόναλντσον μπορεί να τρενάρει τη δρομολόγηση κυβέρνησης και πιθανώς τα όποια βήματα για μια προσέγγιση των δύο όμορων κρατών ακόμη και μέχρι τον Δεκέμβριο. Το πολιτικό αδιέξοδο φαίνεται ότι θέλει να λύσει με «αποφασιστικότητα» η βρετανική κυβέρνηση. Η υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Λιζ Τρας αιφνιδίασε το βράδυ της Τρίτης τους Ευρωπαίους εταίρους ανακοινώνοντας την πρόθεσή της να «μην ντραπεί να αναλάβει αποφασιστική δράση για να σταθεροποιήσει την κατάσταση στη Βόρεια Ιρλανδία αν δεν βρεθούν λύσεις» στις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για το Brexit την εβδομάδα που έρχεται.
Η Βρετανία εξετάζει να αναθεωρήσει μεγάλο μέρος του πρωτοκόλλου καθώς θέλει να καταπέσουν όλοι οι έλεγχοι για προϊόντα που θα παραμένουν στη Βόρεια Ιρλανδία, όπως και κάποιες διευκολύνσεις στον ΦΠΑ. Η δήλωση της Τρας ήρθε στη χειρότερη στιγμή για την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς παλεύει να δείξει ότι η Δύση είναι ενωμένη μπροστά στις ποικίλες απειλές της Ρωσίας. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν πιστεύουν ότι πρόκειται για πραγματική απειλή αλλά για ένα πυροτέχνημα που στόχο έχει το εσωτερικό της χώρας.
