Με όχημα τα 13 περιφερειακά συνέδρια από το φθινόπωρο του 2017 έως την άνοιξη του 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει να κάνει πράξη αυτό που δεν κατάφερε τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή το άνοιγμά του στην κοινωνία και την αντιστοίχισή του με τα εκλογικά εκείνα στρώματα που τον στήριξαν και τον στηρίζουν.
Οπως ομολογεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια στο Documento κορυφαίο κομματικό στέλεχος πλάι στον πρωθυπουργό, «είναι αλήθεια ότι το 31,5% στις πρόσφατες εκλογές μας δείχνει προς τα πού πρέπει να βαδίζουμε αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι υπάρχουν ακόμη δυνάμεις μέσα στο κόμμα που βλέπουν διστακτικά έως φοβικά τις αλλαγές».
Ωστόσο άλλο στέλεχος, με μακρά εμπειρία στα οργανωτικά, σημειώνει με νόημα ότι «το άνοιγμα του κόμματος είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να τη χειριστούμε βεβιασμένα, αλλά δεν μπορούμε και να καθυστερούμε».
Πρώτα «άνοιγμα», μετά συνέδριο
Παρά τις όποιες ενστάσεις η απόφαση είναι ειλημμένη: «Πρώτα το άνοιγμα και μετά το τακτικό συνέδριο». Χρονικά αυτό σημαίνει ότι το συνέδριο μετατίθεται πιθανότατα για τον προσεχή Φεβρουάριο ή Μάρτιο παρά το γεγονός ότι υπήρξαν αρκετοί που ήθελαν εντός του τρέχοντος έτους τη διοργάνωσή του.
Σε κάθε περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας έχει δηλώσει ότι «πρέπει να οργανώσουµε ένα συνέδριο που να εμπνέει και τον κόσμο που µας στήριξε» σημειώνοντας ότι έως το συνέδριο τα οργανωµένα µέλη του κόµµατος πρέπει να φτάσουν το 10% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ζήτησε να δοθεί έµφαση στη νέα γενιά που έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης, όπως είπε, µε ποσοστό 38% στις ηλικίες έως 24 ετών.
Για να φτάσει βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ σε αριθμό μελών ίσο με το 10% των ψηφοφόρων του, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας, πρέπει από τις περίπου 30.000 μέλη που διαθέτει σήμερα (τα ενεργά είναι πολύ λιγότερα) να φτάσει στα 170.000 μέλη, κάτι που καθιστά το εγχείρημα ιδιαίτερα φιλόδοξο.
Σε εκκρεμότητα παραμένει και η διεξαγωγή καταστατικού συνεδρίου, το οποίο κατά πολλούς όχι μόνο είναι απαραίτητο και αποτελούσε ομόφωνη απόφαση του προηγούμενου συνεδρίου αλλά πολλοί πιστεύουν ότι θα πρέπει να προηγηθεί του τακτικού. Ωστόσο οι χρόνοι είναι κάτι παραπάνω από πιεστικοί.
Τα νεοεισερχόμενα στελέχη
Μέχρι τότε βέβαια το σχέδιο προβλέπει τη διοργάνωση από τον ΣΥΡΙΖΑ και την Προοδευτική Συμμαχία, από τον Σεπτέμβριο και μετά, συνεδρίων σε όλες τις περιφέρειες της χώρας τα οποία θα είναι ανοιχτά σε πολιτικά, κομματικά και αυτοδιοικητικά στελέχη από τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο και φυσικά στον απλό κόσμο. Εκεί θα ανοιχθεί μητρώο νεοεισερχόμενων στελεχών (προϋπόθεση είναι η αυτοπρόσωπη παρουσία), η εγγραφή στο οποίο θα σημάνει αυτόματα και δικαίωμα ψήφου στο συνέδριο μετά την πάροδο διμήνου, όπως προβλέπεται και στο καταστατικό του κόμματος, για όποια από αυτά τα μέλη εκλεγούν σύνεδροι.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το κλίμα που επικρατεί αυτήν τη στιγμή είναι ότι στον ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες ημέρες συζητήθηκε με πολύ θετικά σχόλια το παράδειγμα στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου προ των ευρωεκλογών μια ομάδα στελεχών πήρε από μόνη της την πρωτοβουλία και κάλεσε τον κόσμο που δεν θέλει να ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ αλλά τον στηρίζει εκλογικά και η αίθουσα της εκδήλωσης γέμισε από κόσμο σε σημείο να κλείσει ο δρόμος έξω από αυτήν. Εξίσου χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, μετά τις εθνικές εκλογές στην Κουμουνδούρου έφτασαν περίπου 500 αιτήσεις εγγραφής νέων μελών, στη συντριπτική τους πλειονότητα από την Αττική, αλλά υπήρξαν αρκετές και από άλλες περιοχές της χώρας.
Εννοείται, λένε στον ΣΥΡΙΖΑ, ότι διαδικτυακή καμπάνια και διαδικτυακές εγγραφές νέων μελών, κατά το πρότυπο του Γιώργου Παπανδρέου, αποκλείονται, με το σκεπτικό ότι ουδείς στο κόμμα επιθυμεί το λεγόμενο μοντέλο του ανεστραμμένου «Τ», δηλαδή μια σφιχτή, με κάθετη αρχηγική δομή ηγετική ομάδα και μια οριζόντια, πλατιά και εκ των πραγμάτων αποστασιοποιημένη βάση μελών. Είναι προφανές, λέει κορυφαίο κομματικό στέλεχος, ότι η πυραμιδική οργάνωση του κόμματος (οργάνωση μελών, νομαρχιακή οργάνωση και συνέδριο του κόμματος) «δεν αμφισβητείται από κανέναν μας».
Στη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής έγινε μια πρώτη συζήτηση και κατατέθηκε μια «περιορισμένη» εισήγηση με εναλλακτικές ακριβώς για να ακουστούν και να καταγραφούν οι απόψεις όλων των μελών.
Στην πρώτη γραμμή της μάχης
Τη συζήτηση για τη νέα ηγετική ομάδα που θα πλαισιώσει τον πρωθυπουργό και θα δώσει τη μάχη από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν έχει ανοίξει ακόμη ο Αλ. Τσίπρας, ο οποίος έχει πάρει πάνω του το εν λόγω θέμα.
Σε κάθε περίπτωση, δείγμα γραφής υπάρχει αφού οι Νίκος Παππάς και Ευκλείδης Τσακαλώτος, όντας μπαρουτοκαπνισμένοι, θα μπουν στην πρώτη γραμμή. Στο πλάι τους θα δώσουν τη μάχη οι Αλέξης Χαρίτσης, Δημήτρης Τζανακόπουλος, Νάσος Ηλιόπουλος και Εφη Αχτσιόγλου, ενώ από την πλευρά της Προοδευτικής Συμμαχίας ο Γιάννης Ραγκούσης αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στην επόμενη ημέρα.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι νέοι τομεάρχες δεν θα θυμίζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό το απερχόμενο υπουργικό συμβούλιο. Ανοιχτό επίσης παραμένει και το επικοινωνιακό επιτελείο που θα αναλάβει τον δύσκολο ρόλο της επαφής με τα ΜΜΕ με στόχο την άσκηση μιας ισχυρής, μαχητικής και προγραμματικής αξιωματικής αντιπολίτευσης. Και εδώ πάντως δεν έχουν παρθεί αποφάσεις και το θέμα χειρίζεται αποκλειστικά ο τέως πρωθυπουργός.
Ωστόσο είναι επιτακτική η ανάγκη να επανακαθοριστούν οι σχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ με τα ΜΜΕ και τους δημοσιογράφους στη λογική ότι ένα μεγάλο και σύγχρονο προοδευτικό κόμμα δεν μπορεί να έχει σχέσεις διαπλοκής με την τέταρτη εξουσία, αλλά δεν μπορεί και να διατηρεί φοβική έως εχθρική σχέση με αυτήν.
Η πρόταση Κοτσακά για το μοντέλο Κόρμπιν
Η αναφορά στο μοντέλο Κόρμπιν που έπαιξε πολύ στα ΜΜΕ μετά τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας έγινε από τον Αντώνη Κοτσακά ακριβώς για να καταδειχτεί ο τρόπος με τον οποίο ο Βρετανός πολιτικός κατάφερε να φέρει 400.000 νέα μέλη στο Εργατικό κόμμα.
Ωστόσο, ο κ. Κόρμπιν, λένε κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ, δεν έδωσε απαντήσεις σε βασικά θέματα, όπως για παράδειγμα τι κάνουμε με το Brexit, στέλνοντας μάλιστα αντικρουόμενα μηνύματα, κάτι που οδήγησε στη δημοσκοπική συρρίκνωση των Εργατικών.
Ο προβληματισμός που υπάρχει σε πολλά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και της Προοδευτικής Συμμαχίας είναι πως η μετεξέλιξη σε ένα μεγάλο προοδευτικό – δημοκρατικό κόμμα δεν είναι μόνο θέμα καταστατικού και εγγραφής νέων μελών αλλά και θέμα προτάσεων. Και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να τοποθετηθεί σε μια σειρά από θέματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία, ακόμη και σε θέματα από την ατζέντα των συμβατικών ΜΜΕ.
Για παράδειγμα:
-Τι λέμε και κυρίως τι προτείνουμε, για τις εστίες παραβατικότητας εντός των ελληνικών πανεπιστημίων, στον αντίποδα της πρότασης για κατάργηση του ασύλου; Πώς δηλαδή λύνουμε το πρόβλημα;
-Τι λέμε για την παραβατικότητα στα Εξάρχεια, αν θέλουμε να διατηρήσει η γειτονιά την αίσθηση ελευθεριότητας που τη διακρίνει, μακριά από παραβατικές συμπεριφορές οργανωμένων ομάδων;
-Πώς απαντάμε στην αυταρχική πρόταση της ΝΔ και στο ‘‘νόμος και τάξη’’;
-Τι λέμε στο γεγονός ότι ολόκληρες γειτονιές της Αθήνας αντί να είναι ένας ‘‘πολυεθνικός μπαχτσές’’ έχουν μεταβληθεί σε ‘‘αποθήκες ψυχών’’ που προσπαθούν απλά να επιβιώσουν;
-Τι λέμε για το παραεμπόριο έξω από την ΑΣΟΕΕ;
«Ολα τα παραπάνω» λέει κορυφαίο κομματικό στέλεχος «είναι κομβικής σημασίας… Για να δώσουμε με όρους αληθείας τη μάχη απέναντι στη ΝΔ πρέπει να απαντήσουμε σε μια σειρά από ερωτήματα που άπτονται της καθημερινότητας των πολιτών. Και αυτό πρέπει να το κάνουμε χωρίς τον φόβο να αγγίξουμε ζητήματα-ταμπού για την Αριστερά».
Από την άλλη, βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος της απώλειας του χαρακτήρα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, κάτι που δεν επιθυμεί ουδείς στον ΣΥΡΙΖΑ ούτε φυσικά ζητούν κάποια στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας. Το κρίσιμο ζήτημα είναι να βρεθούν εκείνες οι απαντήσεις που από τη μια θα βρίσκονται απέναντι στη συντηρητική έως φοβική, ρατσιστική και μερικές φορές ακόμη και ακροδεξιά ατζέντα της νέας κυβέρνησης, αλλά από την άλλη θα επιλύουν θέματα και προβλήματα που η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών επιθυμεί να λυθούν.
Εδώ, κατά πολλούς, βρίσκεται το κλειδί της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μεγάλο, σύγχρονο, ριζοσπαστικό, προοδευτικό κόμμα.
Βέβαια στον ΣΥΡΙΖΑ παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ, για το οποίο εκτιμούν ότι έχει εισέλθει σε έναν κύκλο εσωστρέφειας, από τον οποίο είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να εξέλθει. Οι πρόσφατες δηλώσεις Μαλέλη και Κρεμαστινού δείχνουν ότι η σχεδόν επιθετική και μονόπλευρη ρητορική απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ δεν επαναπάτρισε κόσμο στο ΚΙΝΑΛ, την ίδια ώρα που το σκληρό κομμάτι των στελεχών που συνεργάστηκαν με τη ΝΔ στην κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου δεν έχει κανένα πρόβλημα να συνεργαστεί και σήμερα με τη ΝΔ. Αργά ή γρήγορα λοιπόν το ΚΙΝΑΛ, υπό την πίεση και της κυβερνητικής φθοράς της ΝΔ και των αλλαγών στον ΣΥΡΙΖΑ, θα αναγκαστεί να πάρει θέση. Υπό την πίεση της νέας πολιτικής κατάστασης, με μια ακραία συντηρητική και φιλελεύθερη δεξιά κυβέρνηση η οποία θα θέσει σε αμφισβήτηση τις κοινωνικές και δημοκρατικές κατακτήσεις, θα πρέπει να τοποθετηθεί απέναντι στο αίτημα για ενιαίο μέτωπο όλων των προοδευτικών δυνάμεων τόσο στη Βουλή όσο και στην κοινωνία.
Ανάλογο ενδιαφέρον υπάρχει και για το ΜέΡΑ25, το κόμμα του Γιάνη Βαρουφάκη, το οποίο κατάφερε να μπει στη νέα Βουλή. Στην Κουμουνδούρου πάντως εκτιμούν ότι το κόμμα του κ. Βαρουφάκη είναι ένα ακόμη δημιούργημα της κρίσης και των μνημονίων, χωρίς να κομίζει κάποια συγκεκριμένα πρόταση (αφού δεν αρνείται την ΟΝΕ και την ΕΕ αλλά μιλά γενικά και αόριστα για «μέτωπο ελεγχόμενης ανυπακοής») και γρήγορα θα υποστεί τη φθορά του χρόνου, όπως έγινε και με άλλα κόμματα (π.χ. Ποτάμι και Ενωση Κεντρώων).