Οι ρυθμίσεις Βρούτση που αλλάζουν το τοπίο πριν καν διατυπωθούν οι «προτάσεις» της επιτροπής Πισσαρίδη
Οπως φαίνεται, η κυβέρνηση Μητσοτάκη βιάζεται να εκχωρήσει την κοινωνική ασφάλιση στην ιδιωτική και δεν περιμένει την τελική έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη ούτε βέβαια το εθνικό σχέδιο για την άντληση κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης…
Συνάμα βέβαια ακυρώνονται στην πράξη οι όποιες «συμβουλές» των «σοφών» για αλλαγή του ελληνικού μοντέλου ανάπτυξης αφού είναι σαφές ότι εκτελούν εντολές που τις ντύνουν με το επιστημονικό τους κύρος. Αντί λοιπόν οι πολιτικοί να ακολουθούν τις συμβουλές των ανθρώπων που γνωρίζουν τι συμβαίνει μετρώντας την οικονομία με τα επιστημονικά εργαλεία, έχουμε ακριβώς το αντίθετο. Οι «σοφοί» έρχονται εκ των υστέρων να δικαιολογήσουν τις κυβερνητικές επιλογές, κάτι που επ’ ουδενί συνάδει με την έννοια της σοφίας. Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει στον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης από τον Φεβρουάριο του 2020 θα πρέπει να εστιάσου- με στην ενέργεια του έχοντος το προσωνύμιο «Προκρούστης των συνταξιοδοτικών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων» (για όσα έπραξε εις βάρος των ασφαλισμένων και συνταξιούχων μέχρι τις αρχές του 2015) Γιάννη Βρούτση να εισαγάγει προς ψήφιση το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο (που βέβαια ψηφίστηκε από την κυβερνητική πλειοψηφία) που έχει γίνει ο νόμος 4670/2020.
Διατάξεις του συγκεκριμένου νόμου αποτελούν στην ουσία το όχημα με το οποίο θα εισχωρήσει η ιδιωτική ασφάλιση στην κοινωνική (ο μεγάλος στόχος βέβαια των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών είναι να διαχειρίζονται τα κεφάλαια και να κερδοσκοπούν χωρίς να έχουν τον… πονοκέφαλο της καταβολής των συντάξεων).
Μάλιστα για να μη φαίνεται η φάκα ο Γ. Βρούτσης έχει εντάξει και το τυράκι της αύξησης των ποσοστών αναπλήρωσης σε σχέση με τον νόμο Κατρούγκαλου (συνολικά από 46,8% σε 53%). Πρόκειται βέβαια για ψευδεπίγραφη αύξηση που στηρίζεται στην εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, η οποία μετά το 2026 θα κατακρημνιστεί και βέβαια θα μειωθούν τα ποσοστά αναπλήρωσης…
Οι τρεις επίμαχες διατάξεις στον νόμο του υπουργού
Ωστόσο μέσα από αυτήν τη διαδικασία (όπως έχει στηθεί προτού «συμβουλεύσουν» οι «σοφοί» της επιτροπής Πισσαρίδη) έχουμε τρεις διατάξεις στον νόμο Βρούτση που στρώνουν το χαλί για τις ασφαλιστικές εταιρείες…
Η πρώτη αφορά την ένταξη του ΕΤΕΑΕΠ στον ΕΦΚΑ (ενσωμάτωση της επικουρικής στην κύρια σύνταξη) καταργώντας ουσιαστικά τον δεύτερο πυλώνα ασφάλισης. Η δεύτερη αφορά τις ασφαλιστικές εισφορές και τις συντάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών, οι οποίες καθηλώνονται… στα 850 ευρώ, ενώ η τρίτη αφορά την ουσιαστική νομιμοποίηση της εισφοροαποφυγής με την απαλλαγή από εισφορές (υψηλόμισθοι) μέσω… συμβάσεων ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου που αμείβονται με αποδείξεις υπηρεσιών (το κοινώς λεγόμενο «μπλοκάκι»)!
Βέβαια αυτός ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που εισήγαγε ο νόμος Κατρούγκαλου (νόμος 4387/2016), ο οποίος στην πραγματικότητα σπρώχνει στη μαύρη εργασία (αφού είναι εξαιρετικά χαμηλό το ποσοστό αναπλήρωσης), παραμένει αμετάβλητος και τελικά εξελίσσεται σε όχημα… προς την ιδιωτική ασφάλιση!
Τέσσερα διαφορετικά συστήματα
Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει θα πρέπει να δούμε πώς πληρώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές όλων των κατηγοριών ασφαλισμένων. Με βάση τα όσα νομοθέτησε ο Γ. Βρούτσης, τέσσερα διαφορετικά συστήματα συνθέτουν το παζλ ασφαλιστικών εισφορών του νέου υποτιθέμενου (ενιαίου) ΕΦΚΑ:
1) Από τη μια οι μισθωτοί, οι οποίοι καταβάλλουν εισφορές στο σύνολο των αποδοχών έως 6.500 ευρώ.
2) Διαφορετικό σύστημα έχει εγκαθιδρυθεί για τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι καταβάλλουν εισφορές για (νοητές) αποδοχές έως 2.500 ευρώ.
3) Αλλο σύστημα οι αγρότες, οι οποίοι καταβάλλουν εισφορές επίσης για (νοητές) αποδοχές έως 1.475 ευρώ.
4) Για τη «διπλή εργασία», δηλαδή ως μισθωτός και παράλληλα με δελτίο παροχής υπηρεσιών, καταβάλλουν εισφορές για αποδοχές έως 930 ευρώ!
Αυτό είναι και το κλειδί για όλα όσα επακολουθούν…
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες στο εξής θα καταβάλλουν εισφορές (κλάδος σύνταξης) βάσει έξι κατηγοριών, από 155 έως 500 ευρώ για νοητές αποδοχές από 775 έως 2.500 ευρώ, ενώ οι αγρότες (ΟΓΑ) εισφορές από 91 έως 295 ευρώ για νοητές αποδοχές από 455 έως 1.475 ευρώ.
Το νέο δεν είναι οι κατηγορίες. Η διαφορά σε σχέση με τα προηγούμενα συστήματα των κατηγοριών, πέραν της υποχρεωτικής ένταξης σε μια από αυτές, είναι ότι υπήρχε και η σταδιακή μεταβίβαση προς τα πάνω, ενώ τώρα η ένταξη και αλλαγή κατηγορίας γίνεται με την ελεύθερη επιλογή του ασφαλισμένου!
Δηλαδή κάτι σαν ιδιωτική ασφάλιση! Ο καθένας θα επιλέγει την κατηγορία που θέλει!
Το τι θα συμβεί και ποια κατηγορία θα επιλέξουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα μας δείξουν οι πίνακες που δημοσιεύουμε: στην πρώτη στήλη των πινάκων είναι οι κατηγορίες, στη δεύτερη οι μηνιαίες εισφορές, στην τρίτη οι αντίστοιχες μηνιαίες (νοητές) αποδοχές, στην τέταρτη το ποσό σύνταξης και στην πέμπτη το ποσοστό επί των επιστροφών που αναλογεί για κάθε κατηγορία. Είναι εμφανές ότι η 1η και η 2η είναι οι πιο συμφέρουσες κατηγορίες. Είναι επίσης καταφανές ότι οι κατηγορίες αυτές θα είναι και οι επιλέξιμες. Υποχρεωτικά για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα, επιλεκτικά για όσους έχουν μεγαλύτερα, ενώ θα στρέφονται και σε άλλου είδους λύση (π.χ. επαγγελματικά ταμεία ή ακόμη και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες με ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια για συμπλήρωση της ασφάλισης).
Άρωμα ασφαλιστικών εταιρειών
Από τη μια κατάργησαν πάγιες πρακτικές και κάθε αναλογική σχέση ως προς τις παροχές των προηγούμενων συστημάτων, όπου όλες οι συντάξεις κατά κανόνα αντιστοιχούσαν σε 2% ανά έτος ασφάλισης επί των καταβαλλόμενων εισφο ρών. Από την άλλη επιβάλλουν ένα εχθρικό σύστημα παροχών (συντελεστές συντάξεων), ουσιαστικά τιμωρώντας τις μεγάλες κατηγορίες και αποτρέποντας την ασφάλιση σε αυτές.
Επιπροσθέτως, προτρέπουν (καλύτερα υποχρεώνουν) τους μη μισθωτούς να καταβάλλουν όσες εισφορές οι ίδιοι θέλουν, δηλαδή τις χαμηλότερες, ενώ για τους μισθωτούς με εισοδήματα άνω των 930 ευρώ εφηύραν τρόπο και… απαλλάσσονται από τις εισφορές!
Συμπέρασμα; Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν περίμενε τους «σοφούς» να τη συμβουλεύσουν τι να πράξει στην κοινωνική ασφάλιση. Εχει φτιάξει έτσι το σύστημα ασφαλιστικών εισφορών και απονομής συντάξεων ώστε να απαξιωθεί η κοινωνική ασφάλιση και να πάμε ολοταχώς… στην ιδιωτική ασφάλιση! Αλλωστε το ίδιο έπραξε ο πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού το 1992, όταν μείωσε τα ποσοστά αναπλήρωσης (ν. 2084/1992, γνωστός ως νόμος Σιούφα), οδηγώντας χιλιάδες ασφαλισμένους στην ιδιωτική ασφάλιση, οι οποίοι ύστερα από 20 χρόνια ανακάλυψαν (όσοι δεν τα έχασαν σε εταιρείες όπως η Ασπίς Πρόνοια) ότι είχαν δώσει τεράστιες ασφαλιστικές εισφορές για να πάρουν πίσω ποσά που έφταναν μόνο για ένα 15νθήμερο ταξίδι σε ευρωπαϊκή πόλη.
Κώστας Νικολάου: Πώς μπορούν να εισφοροαποφύγουν οι υψηλόμισθοι
Πρέπει αρχικά να επισημανθεί ότι οι εργασίες με «μπλοκάκι» συνιστούν παράνομη μετατροπή της μισθωτής εργασίας σε «ανεξάρτητες υπηρεσίες» αφού παραβιάζεται ο ορισμός του επαγγελματία, αφού «θα πρέπει ο ίδιος να έχει την ελευθερία να ρυθμίζει τον τόπο, τον χρόνο και τον τρόπο εργασίας αλλά και να μην υπάρχει οικονομική εξάρτηση από έναν εργοδότη». Με το «μπλοκάκι» παρακάμπτονται βασικά δικαιώματα (μισθός, ωράρια, άδειες, δώρα, ασφάλιση) της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Αντί λοιπόν για αποτροπή και πάταξη των παρανομιών αυτών οι εργασίες με «μπλοκάκι» γίνονται ελεύθερες και πιο ελκυστικές. Δηλαδή για αποδοχές άνω των 930 ευρώ απαλλάσσονται και από την υποχρεωτική ασφάλιση. Ετσι, μισθωτοί (κατά βάση με υψηλές αποδοχές) αντί για ασφάλιση στο σύνολο των αποδοχών και έως 6.500 ευρώ δύνανται στο εξής να ασφαλίζονται έως το ποσό των 930 ευρώ ως μισθωτοί (!), ενώ για το υπόλοιπο ποσό των «ανεξάρτητων υπηρεσιών» με «μπλοκάκι» χωρίς ασφάλιση.
