Η ηθοποιός και καλλιτεχνική διευθύντρια του Από Μηχανής Θεάτρου γράφει για το νέο ήθος αποξένωσης που δημιουργείται με τον περιορισμό του πολιτισμού
Η εµπειρία της πολιτιστικής λειτουργίας είναι αναγκαιότητα καταρχήν υπαρξιακή, µια πυρηνική λειτουργία για την κατανόηση της θνητότητάς µας. Η τέχνη έρχεται για να µιλήσει, να τραγουδήσει, να ζωγραφίσει, να χορέψει, να αναπαραστήσει ότι η θέση µας στον κόσµο προϋποθέτει τη δηµιουργία µιας γλώσσας κοινής που άλλοτε χτίζει και άλλοτε γκρεµίζει την ισχύουσα τάξη πραγµάτων, πάντα όµως απευθύνεται – άρα εν τη γενέσει της δεν υφίσταται χωρίς αποδέκτη. Την ίδια ώρα που συµβαίνει παύει να είναι υπόθεση ιδιωτική και µετατρέπεται σε δηµόσια, σε συλλογική.
Πολλές και διαφορετικές οι εκδοχές για το πώς οι εξουσίες ανά την ιστορία επιχείρησαν να οικειοποιηθούν, απορροφήσουν ή καταστείλουν αυτήν τη δύναµη και τη δυναµική της τέχνης. Την ίδια στιγµή η άνθηση των τεχνών και της διανόησης, του πνεύµατος σε κάθε του έκφραση αναµφίβολα ήταν ο καρπός µιας πολιτειακής συνθήκης τέτοιας που στήριζε, τροφοδοτούσε και τροφοδοτούνταν από τον πολιτισµό. ∆εν θα µπορούσε να υπάρχει πολιτισµός εξωθεσµικά καθώς το ίδιο το σύστηµα γεννούσε την ανάγκη ύπαρξης, µέσω της τέχνης, ενός αντίπαλου στρατοπέδου. Αλληλοτροφοδότηση και αλληλοσπαραγµός.
Αυτή η σχέση σύνθεσης – αντίθεσης τώρα φαίνεται ότι αλλάζει δοµικά. Η πριµοδότηση του ατοµικισµού ως απάντηση στην υγειονοµική κρίση και η αποφυγή του συγχρωτισµού, ο οποίος είναι προϋπόθεση των περισσότερων πολιτιστικών δρωµένων, έρχονται να διαρρήξουν τη δηµόσια σύσταση της τέχνης. Μένω σπίτι, βλέπω ταινία σπίτι, βλέπω παράσταση σπίτι. Ενα νέο ήθος δηµιουργείται, σύµφωνα µε το οποίο ούτε συν-ύπαρξη συµβαίνει σε έναν χώρο «τελετουργίας» όπως η θεατρική αίθουσα ούτε δια-δράση µε τον δηµιουργό ούτε δια-λόγος µε έναν έτερο –ακόµη και άγνωστο– αποδέκτη, παρά τηλοψία, κατανάλωση, «εξατοµικευµένη» απορρόφηση ενός προϊόντος διασκέδασης από το σπίτι.
Μια δυστοπία. Που ακόµη κι αν δεν κατασκευάστηκε εξαρχής, σίγουρα εξυπηρετεί. Απο-µόνωση, εσω-στρέφεια, απο-δυνάµωση. Εντούτοις δεν θέλω να είµαι σκοτεινή. Πιστεύω ότι η τέχνη είναι µια ανάγκη τόσο βαθιά ριζωµένη µέσα µας όσο η ίδια µας η αναπνοή. Ισως τώρα να νιώθουµε δύσπνοια· άλλωστε είναι και ένα από τα παθολογικά συµπτώµατα του ιού που µας χτυπά. Είµαι βέβαιη όµως ότι ο άνθρωπος θα συνεχίσει να αναζητά πηγές οξυγόνου και σε αυτή την αναζήτηση η τέχνη θα στέκεται µε κάθε τρόπο συν-τροφός. Αυτό αποδείχθηκε το µικρό διάστηµα που κάποια θέατρα πρόλαβαν να λειτουργήσουν από τις 12 Οκτωβρίου και έως το έσχατο lockdown, όταν έστω µε περιορισµένη χωρητικότητα, έστω µε ανοιχτές πληγές, ο κόσµος έσπευσε να συναντηθεί στις αίθουσες µε συγκίνηση και δέος ωσάν να επέστρεφε ξανά στον πλέον ιερό τόπο λειτουργίας της ίδιας του της ύπαρξης.