Ανέστης Αζάς: Μεγαλώσαμε μαθαίνοντας να μισούμε το διαφορετικό

Μετά την παρουσίαση στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2021 και τις παραστάσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό η βραβευμένη σουρεαλιστική κωμωδία «Η Δημοκρατία του Μπακλαβά» επιστρέφει στο ανακαινισμένο θέατρο «Αλέκος Αλεξανδράκης» για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Ένα μεικτό ελληνοτουρκικό ζευγάρι, η Σοφία και ο Φατίχ, δύο νέοι άνθρωποι που γνωρίστηκαν και ερωτεύτηκαν ως φοιτητές στο Λονδίνο, ιδρύουν ένα μπακλαβατζίδικο, στο Μεσολόγγι. Όταν όμως βρεθούν αντιμέτωποι με την παραδοσιακή εχθρότητα ανάμεσα στις δύο χώρες, αποφασίζουν να ανακηρύξουν την επιχείρησή τους σε ανεξάρτητο κράτος. Ο Ανέστης Αζάς μιλάει στο documentonews για τα στερεότυπα που πρέπει να αφήσουμε πίσω μας και το βιωματικό θέατρο.

Η «Δημοκρατία του Μπακλαβά» συνεχίζει το ταξίδι της για 3^η χρονιά. Τι είναι αυτό που αγάπησε το κοινό σε αυτό το έργο;

Είναι λίγο δύσκολο να απαντήσω εγώ σε αυτό. Πιστεύω πως έχει να κάνει με τους συμβολισμούς της παράστασης. Οι συσχετισμοί που προκύπτουν έχουν να κάνουν με ζητήματα ταυτότητας και πολιτικής επικαιρότητας που όμως προσεγγίζονται με σατυρικό τρόπο. Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις ήταν πάντα ένα θέμα που απασχολούσε τους δυο λαούς. Μέσα από αυτές τις σχέσεις έρχονται στην επιφάνεια και προβλήματα όπως ο ρατσισμός και ο φανατισμός. Μεγαλώσαμε μαθαίνοντας να μισούμε το διαφορετικό. Ήρθε η ώρα να σπάσει ο κύκλος του φόβου.

Αυτός είναι ο λόγος που επιλέξατε να παντρέψετε στο έργο μια Ελληνίδα με έναν Τούρκο; Για να στείλετε ένα μήνυμα συμφιλίωσης;

Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο της επετείου των 200 ετών από την επανάσταση του 1821. Μαζί με τον Μιχάλη Πητίδη και τον Γεράσιμο Μπέκα θέλαμε να γράψουμε ένα έργο που φεύγοντας το κοινό θα ένιωθε μια γλύκα και γιατί όχι μια ελπίδα. Ο έρωτας πάντα λειτουργούσε ανατρεπτικά. Πόσες ιστορίες έχουν γραφτεί για ανθρώπους που αγαπήθηκαν και παρά τον πόλεμο που δέχτηκαν κατάφεραν να νικήσουν. Τα έχουμε δει και στα σήριαλ αυτά. Οι θεατές ταυτίζονται με τον έρωτα και όχι με το μίσος.

Πως αντέδρασε το κοινό όταν παίχτηκε η παράσταση στην Κωνσταντινούπολη;

Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που αντέδρασε στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες που παίξαμε και αυτό έχει την ερμηνεία του που επιβεβαιώνει αυτό που σας είπα παραπάνω. Το κοινό αντιλαμβάνεται τα προβλήματα που προκύπτουν από τις ελληνοτουρκικές εντάσεις και ανησυχεί. Ο σατυρικός τρόπος που αγγίζουμε αυτά τα θέματα τους βοηθάει να εκτονώσουν τους φόβους τους. Αυτό δεν σημαίνει πως υποτιμούμε την ιστορία. Κάθε άλλο, όμως στα σχολεία μας έμαθαν πως το να αγαπάμε την πατρίδα μας σήμαινε να μισούμε των άλλων και αυτό είναι λάθος. Για αυτό και εμείς φτιάξαμε μια νέα πατρίδα όπου όλοι οι άνθρωποι είναι ευπρόσδεκτοι.

Με αυτό που λέτε με πηγαίνετε στη Νεφελοκοκκυγία, την ουτοπική πατρίδα του Αριστοφάνη. Είχατε τους «Όρνιθες» στο μυαλό σας όταν γράφατε το έργο;

Εννοείται υπάρχουν επιρροές από τα κλασικά κείμενα. Στο μυαλό μας η Νεφελοκοκκυγία είναι ένας τόπος ιδανικός που βέβαια κι αυτός μετά από ένα σημείο απειλείται από τους σωτήρες του κόσμου. Φανταστείτε ανθρώπους που δεν μπορούν να χωρέσουν πουθενά. Το ζευγάρι της ιστορίας είναι ξένο όπου κι αν πάει. Έφτιαξε, λοιπόν, μια δική του χώρα, τη «Δημοκρατία του Μπακλαβά» μήπως και καταφέρει να ζήσει ελεύθερο.

Για ακόμη μια φορά κινείστε σκηνοθετικά στο θέατρο τεκμηρίωσης. Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στο θέατρο ντοκουμέντο;

Μου αρέσει να συνδυάζω τη μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ. Μέσα από έρευνα και πολύ μελέτη προσπαθούμε να αναδείξουμε θέματα που απασχολούν την κοινωνία. Μακριά από οποιοδήποτε διαχωρισμό με ενδιαφέρει να μιλήσω με τη δουλειά μου για τον άνθρωπο. Δεν με ενδιαφέρουν οι πολιτικές ή θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ούτε ο τόπος καταγωγής του ή ο σεξουαλικός του προσανατολισμός. Με ενδιαφέρει να δημιουργήσω γέφυρες ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν μου αρέσει ο διδακτισμός στο θέατρο. Με ενδιαφέρει το ίδιο το βίωμα. Φεύγοντας οι θεατές να νιώθουν μέρος αυτού που είδαν.

Το καλοκαίρι η παράσταση σας με τίτλο «Σκυλιά» είχε ως αφορμή την ιστορία κακοποίησης του Όλιβερ στην Αράχωβα. Στο έργο υπάρχει η ατάκα «σήμερα είναι σκυλί, αύριο είναι άνθρωπος». Τι είναι αυτό που σας επηρέασε τόσο πολύ σε αυτή την υπόθεση;

Εκείνες τις ημέρες όταν έβαζες στη Google τη λέξη «συγκάλυψη» δύο πράγματα σου εμφανίζονταν στην οθόνη. Η υπόθεση του Όλιβερ και τα Τέμπη. Εκτός, της φρικτής κακοποίησης του σκυλιού, που στα αλήθεια με είχε σοκάρει, δεν μπορούσα να πιστέψω πως γίνεται ένας ολόκληρος μηχανισμός να λειτουργεί με τέτοιον τρόπο έτσι ώστε να συγκαλύψει ένα έγκλημα. Ζούμε σε μια χώρα που κάποιοι έχουν τη δύναμη να συγκαλύψουν ένα έγκλημα.

INFO

Συγγραφέας: Γεράσιμος Μπέκας, Μιχάλης Πητίδης, Ανέστης Αζάς

Σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς

Σκηνικά: Ελένη Στρούλια | Συνεργασία στη σκηνογραφία: Ζαΐρα Φαληρέα

Κοστούμια: Βασιλεία Ροζάνα

Μουσική: Παναγιώτης Μανουηλίδης

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

Παίζουν:Cem Yigit Üzümoglu, Στέλλα Βογιατζάκη, Γιώργος Κατσής, Gary Salomon

Παραστάσεις: Παρασκευή 21:00, Σάββατο 18:00 και 21:15, Κυριακή 20:00

Διαβάστε επίσης:

65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Η γιορτή αρχίζει με «Maria»!

Ακολουθώντας τον Στίβεν Κινγκ