Ο σκηνοθέτης μιλάει στο Documento για το ντοκιμαντέρ του, με το οποίο σκιαγραφεί τη φλογερή προσωπικότητα του «πρώτου και έσχατου αντάρτη» στην Ευρώπη.
Ο σκηνοθέτης μιλάει στο Documento για το ντοκιμαντέρ του, με το οποίο σκιαγραφεί τη φλογερή προσωπικότητα του «πρώτου και έσχατου αντάρτη» στην Ευρώπη.
Ο γεννηµένος στο Λονδίνο από Έλληνες γονείς Ανδρέας Χατζηπατέρας µε το ντοκιµαντέρ του «Ο τελευταίος παρτιζάνος» επιχειρεί να προσεγγίσει τον Μανώλη Γλέζο µε φρεσκάδα, χιούµορ αλλά και τρυφερότητα, αποκαλύπτοντας τη φλογερή προσωπικότητα του ανθρώπου που συνέδεσε το όνοµά του µε το κατέβασµα της ναζιστικής σηµαίας από την Ακρόπολη τον Μάιο του 1941. Ας τον ακούσουµε…
Γιατί επιλέξατε αυτό τον τίτλο και ποιοι ήταν οι άλλοι εναλλακτικοί, αν υπήρξαν;
Ηταν στα 50s όταν ο Σαρλ ντε Γκολ αναφέρθηκε στον Μανώλη Γλέζο µε τη φράση «ο πρώτος παρτιζάνος της Ευρώπης». Σαφώς και υπήρξαν κι άλλοι από την ίδια γενιά του Γλέζου που ήταν παρτιζάνοι µε τον ίδιο τρόπο που ήταν κι εκείνος. Αλλά βλέποντάς τον σήµερα, πώς δουλεύει σε αυτή την ηλικία και πώς µάχεται ακόµη για τις ιδέες και τα πιστεύω του, καταλαβαίνεις ότι είναι ο τελευταίος επαναστάτης της φουρνιάς αυτής. Κάποτε υπήρξε ο πρώτος. Τώρα είναι ο τελευταίος. ∆οκιµάσαµε κι άλλους τίτλους αλλά κανείς δεν είχε τη δυναµική αυτού που τελικά επιλέξαµε.
Φαντάζοµαι ότι θέλατε να αποφύγετε την αγιογραφία του Γλέζου; Πιστεύετε ότι τα καταφέρατε;
Στόχος µας ήταν αυτό ακριβώς. Να αποφύγουµε την αγιογραφία και να αναζητήσουµε τον άνθρωπο πίσω από τον µύθο. Είναι λογικό πως όταν προσεγγίζεις µια τέτοια έντονη προσωπικότητα θα βρεις αρκετά θετικά αλλά και κάποια αρνητικά στοιχεία. Ηµασταν πολύ προσεκτικοί στο να δείξουµε και τις δύο πλευρές και να συµπεριλάβουµε στιγµές που κάποιοι άνθρωποι διαφωνούν µε τον χαρακτήρα ή τα ιδανικά του Γλέζου. Στο τέλος θεωρώ ότι κάτι τέτοιο προσθέτει µεγαλύτερο ενδιαφέρον στην ταινία, ενώ έχει αξία να βλέπεις την αντίδραση του ανθρώπου σε αυτές τις αντιρρήσεις και στο πώς συνεχίζει να υπερασπίζεται τις αρχές του.
Αν ο Μανώλης Γλέζος δεν είχε κατεβάσει τη γερµανική σηµαία από την Ακρόπολη µαζί µε τον Λάκη Σάντα πιστεύετε ότι θα σας ενδιέφερε και πάλι να κάνετε την ταινία αυτή;
Ακόµη κι αν ο Γλέζος δεν είχε κατεβάσει τη σηµαία, και πάλι θα µε ενδιέφερε να δείξω τη ζωή του που είναι γεµάτη από τους συνεχείς, αδιάκοπους αγώνες ενός αυθεντικού παρτιζάνου. Απλώς το ιστορικό αυτό γεγονός προσθέτει µια µαγική λάµψη στη ζωή του. Οµως υπάρχουν ακόµη πολλές σηµαντικές στιγµές που ακολούθησαν στη ζωή του, και µάλιστα στη γεµάτη διαδροµή επτά δεκαετιών, οι οποίες θα µπορούσαν και πάλι να τον αναδείξουν σε πρωταγωνιστή του φιλµ.
Ποια είναι η µεγαλύτερη ανακάλυψη που κάνατε κατά τη διάρκεια των γυρισµάτων;
Όταν συνειδητοποίησα πόσο αυθεντικός είναι. ∆εν σας κρύβω ότι αυτό το στοιχείο του κάθε φορά που τον κινηµατογραφούσαµε ή τον συναντούσαµε ερχόταν πάντα στη σκέψη µου.
Πώς τον προσεγγίσατε;
Η πληθωρική προσωπικότητά του κάποια στιγµή φαίνεται να σας βάζει όρια ακόµη και στην κινηµατογράφησή σας.
Πώς αντεπεξήλθατε;
Ολα έγιναν πολύ φυσικά και αβίαστα. Γυρίζαµε για σχεδόν δυόµισι χρόνια και µε αυτό τον τρόπο η συνεργασία µας εξελίχτηκε σε φιλία. Υπήρχε αρκετή χαλαρότητα στα γυρίσµατα και τον αφήναµε να µας πηγαίνει όπου ήθελε αντί να του θέτουµε συνεχώς ερωτήµατα ή να ανοίγουµε διαρκώς κρίσιµες κουβέντες. Αυτός ο αυθορµητισµός και ο αυτοσχεδιασµός θεωρώ πως απέδωσαν καλύτερα την προσωπικότητά του.
Θα ήθελα να σχολιάσετε το σκηνικό της κόντρας των δύο συντοπιτών στο χωριό του, όπου ο ένας τον αποδοµεί µε άκοµψο τρόπο και ο άλλος τον υπερασπίζεται. Πώς το γυρίσατε και ποια συναισθήµατα σας γέννησε η σκηνή αυτή; Ο ίδιος ο Γλέζος τι είπε όταν την είδε;
Είναι µια σηµαντική σκηνή γιατί δείχνει κι εκείνους που τον αντιπαθούν. Είναι αδύνατον µια τέτοια ιστορική φυσιογνωµία να µην έχει εχθρούς. Η σκηνή προέκυψε τυχαία, όταν γυρίζαµε στο καφενείο του χωριού του, της Απειράνθου Νάξου, και κάποιοι ντόπιοι άρχισαν να έχουν έντονες διαφωνίες γύρω από το πρόσωπό του όταν ανοίξαµε την κουβέντα. Του Γλέζου του άρεσε αυτή η σκηνή. Κατάλαβε πόσο σηµαντικό είναι να µην κάνεις ένα ντοκιµαντέρ που καταλήγει σε αγιογραφία, ενώ κατανοεί αυτές τις αντιδράσεις αφού ξέρει πως αρκετοί τον θεωρούν αµφιλεγόµενο.
