Οριακά ως αρχιτρομοκράτη, στον οποίο μάλιστα πρέπει να «δοθεί επιτέλους ένα μάθημα», προσπάθησε να παρουσιάσει η ισραηλινή ηγεσία τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξαιτίας δηλώσεών του μες στην εβδομάδα για την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και το λουτρό αίματος της Χαμάς στο Ισραήλ. Η ένταση μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης και του γγ του ΟΗΕ ανέβηκε κατακόρυφα σχεδόν αμέσως μετά την παρέμβαση του Γκουτέρες, στην οποία είπε τα αυτονόητα και αναμενόμενα με βάση τη διαχρονική πολιτική του ΟΗΕ στο παλαιστινιακό. Από τις αντιδράσεις της κυβέρνησης του Ισραήλ, στις οποίες περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και ως πρώτο μέτρο η απαγόρευση της χορήγησης βίζας σε αξιωματούχους του οργανισμού, γίνεται ευδιάκριτο ότι το έλλειμμα δημοκρατικότητας που παρατηρείται μετά τις τελευταίες εκλογές γίνεται ξεκάθαρο και σε διεθνές πλαίσιο. Τι ακριβώς είπε ο Γκουτέρες έχει από μόνο του αξία για να καταλάβει κάποιος τι προκάλεσε τη σφοδρότατη αντίδραση του Ισραήλ, όμως αυτή σχετίζεται μάλλον και με την προσωπική του ιστορία και καριέρα. Ο γγ του ΟΗΕ, αφού πρώτα επαναβεβαίωσε την καταδίκη της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς, στη συνέχεια πέρασε σε μια γενικότερη εκτίμηση της κατάστασης του παλαιστινιακού.
Το μήνυμα και η απώλεια ψυχραιμίας
Στο επίμαχο σημείο ανέφερε: «Είναι όμως σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι επιθέσεις της Χαμάς εντάσσονται σε ένα πλαίσιο. Ο παλαιστινιακός λαός έχει υποφέρει 56 χρόνια από μια πνιγηρή κατοχή. Εχουν δει τη γη τους σταδιακά να καταβροχθίζεται από τους οικισμούς και να μαστίζεται από τη βία. Την οικονομία τους να στραγγαλίζεται, τους ανθρώπους να ξεριζώνονται και τα σπίτια τους να κατεδαφίζονται. Οι ελπίδες τους για μια πολιτική λύση στον γολγοθά τους εξανεμίζονται. Παρά ταύτα, τα δεινά του παλαιστινιακού λαού δεν μπορεί να δικαιολογήσουν τις ελεεινές επιθέσεις της Χαμάς. Κι αυτές οι άθλιες επιθέσεις δεν μπορεί να δικαιολογούν τη συλλογική τιμωρία του παλαιστινιακού λαού».
Είπε κι άλλα ο Γκουτέρες, όμως αυτά ήταν αρκετά για να χάσει εντελώς την ψυχραιμία του ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Εθνη και να αρχίσει τις απειλές. Ο Γκιλάντ Ερντάν χαρακτήρισε ντροπή για τον οργανισμό όσα είπε ο γγ του ΟΗΕ, ενώ σχολίασε και τη δήλωση Γκουτέρες «είμαι σοκαρισμένος από την ισραηλινή αντίδραση» τονίζοντας: «Δεν ανακαλεί τα λόγια του και δεν ζητάει συγγνώμη. Πρέπει να παραιτηθεί».
Με την τοποθέτησή του ο Αντόνιο Γκουτέρες έκανε αυτό που έχει κάνει σε όλη του την καριέρα: υπερασπίστηκε την επίσημη θέση του ΟΗΕ για το παλαιστινιακό, που δεν είναι άλλη από τη λύση των δύο κρατών. Μάλιστα προσπάθησε να κάνει τη διάκριση μεταξύ Χαμάς και παλαιστινιακού λαού.
Ο ισορροπιστής στο στόχαστρο
Ο 74χρονος πολιτικός του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Πορτογαλίας που έφτασε να καταλάβει το ανώτατο αξίωμα στα Ηνωμένα Εθνη έχει μακρά πορεία στον ανθρωπιστικό χώρο αλλά και στο να κρατά ισορροπίες ανάλογα με τη θέση που κατέχει. Ο Γκουτέρες άρχισε να ασχολείται με την πολιτική το μακρινό 1974 και μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων ανέβηκε στην ιεραρχία του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ηταν ένα από τα μέλη της επιτροπής που ανέλαβαν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις στην ΕΕ και το 1991 ήταν ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Συμβουλίου Προσφύγων της Πορτογαλίας. Την επόμενη χρονιά είχε εκλεγεί ως ένας από τους 25 αντιπροέδρους της Σοσιαλιστικής Διεθνούς.
Το 1995 έγινε πρώτη φορά πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του έτρεξε ένα εκτεταμένο για την εποχή πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, ενώ διενήργησε και δύο δημοψηφίσματα, το ένα εκ των οποίων αφορούσε τις αμβλώσεις και αποτέλεσε θέμα διχασμού στο Σοσιαλιστικό Κόμμα. Τότε ο Γκουτέρες είχε ταχτεί εναντίον του δικαιώματος στην άμβλωση και βρέθηκε στο στρατόπεδο που κέρδισε. Επανεκλέχθηκε το 1999 και ταυτόχρονα ανέλαβε πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Στη δεύτερη θητεία του, που έληξε άδοξα εξαιτίας κακών αποτελεσμάτων στις τοπικές εκλογές το 2001, φαίνεται ότι έγινε πιο κοινωνικά φιλελεύθερος και έτσι πέρασαν νομοθεσίες για τον πολιτικό γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και για την αποποινικοποίηση της χρήσης ναρκωτικών.
Από τη Σοσιαλιστική Διεθνή στον ΟΗΕ
Το 2005 ο Γκουτέρες ετοιμαζόταν να κάνει το επόμενο βήμα στην καριέρα του και από πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς να γίνει ύπατος αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Τότε λοιπόν, λίγο προτού αποχωρήσει, έχρισε τον Γιώργο Παπανδρέου αντιπρόεδρο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (εκλέχθηκε με τη στήριξη Γκουτέρες) και τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
Επί μια δεκαετία ο Γκουτέρες κράτησε το πόστο του ύπατου αρμοστή του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και συμμετείχε από αυτό το μετερίζι στη διαχείριση διάφορων μεταναστευτικών και προσφυγικών κρίσεων με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπος ο πλανήτης, όπως επί παραδείγματι το 2007 και τις μετακινήσεις πληθυσμού από το Ιράκ, αλλά και τα επόμενα χρόνια από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και τη Δημοκρατία του Κονγκό. Τα τελευταία του χρόνια στη θέση αυτή, προτού δηλαδή διαδεχτεί στο κορυφαίο αξίωμα του ΟΗΕ τον Μπαν Κι Μουν, τον απασχόλησαν ιδιαίτερα η μεγάλη προσφυγική κρίση του 2015 και οι μετακινήσεις πληθυσμών από τη Συρία.
Διαβάστε επίσης: ΟΗΕ- Γκουτέρες: Η κατάσταση στη Γάζα γίνεται όλο και πιο απελπιστική
Μέση Ανατολή-Γκουτέρες: «Η ιστορία θα μας κρίνει όλους»
Μέση Ανατολή – Γκουτέρες: «Είμαι σοκαρισμένος, παραποίησαν τη δήλωσή μου»
