Σε ιδιαίτερα… λεπτή φάση έχει εισέλθει η σχέση των τραπεζών και ειδικότερα της Τράπεζας Πειραιώς με τον εκδοτικό όμιλο των Θέμου Αναστασιάδη – Αναστάσιου Καραμήτσου, ιδιοκτήτη μεταξύ άλλων και της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα».
Σύμφωνα με πληροφορίες παρουσιάζεται σημαντική καθυστέρηση στην εξυπηρέτηση των δανείων του συγκεκριμένου εκδοτικού οργανισμού προς την Τράπεζα Πειραιώς –που είναι και ο μεγαλύτερος πιστωτής του–, με υπόλοιπα δανείων που κυμαίνονται περί τα 30-32 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες το σε καθυστέρηση ποσό είναι ύψους αρκετών εκατομμυρίων ευρώ.
Η Τράπεζα Πειραιώς –σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες– έχει ήδη αναθέσει στη νομική της υπηρεσία την εξέταση όλων των σεναρίων (ακόμη και καταγγελία των δανειακών συμβάσεων) που θα διασφαλίζουν τα συμφέροντα της τράπεζας, καθώς τα περιθώρια συζήτησης μεταξύ των δύο πλευρών έχουν εξαντληθεί. Η πιθανότητα καταγγελίας των δανειακών συμβάσεων της Πειραιώς με τον εκδοτικό όμιλο Αναστασιάδη – Καραμήτσου είναι ισχυρή και θεωρείται πιθανό ότι θα προκαλέσει ντόμινο στις σχέσεις του και με τις υπόλοιπες τράπεζες, αν και δεν φαίνεται να υπάρχουν καθυστερήσεις παρά μόνο προς την Τράπεζα Πειραιώς (προς Εθνική, Alpha Bank και Eurobank υπάρχουν αλληλόχρεοι λογαριασμοί, factoring κ.λπ.).
Πάντως η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς δεν επιβεβαίωνε επισήμως τις εξελίξεις αυτές, ενώ προ εβδομάδων ο ίδιος ο Θ. Αναστασιάδης σε άρθρο του –παρά το γεγονός ότι δεν είχε τεθεί δημοσίως θέμα– διαβεβαίωνε τους αναγνώστες της εφημερίδας ότι τα δάνεια της επιχείρησης εξυπηρετούνται κανονικά.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής για τον δανεισμό των ΜΜΕ αλλά και τη σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, ο συνολικός δανεισμός του εκδοτικού ομίλου Αναστασιάδη – Καραμήτσου στις 31 Οκτωβρίου 2016 ανερχόταν (στοιχεία ανά τράπεζα):
– Πειραιώς 35.097.758,03 ευρώ
– Εθνική 4.213.103
– Alpha 2.297.586,53
– Eurobank 773.933,40
ΣΥΝΟΛΟ 42.412.380,96 ευρώ
Στην προαναφερθείσα ημερομηνία κανένα από τα δάνεια αυτά δεν παρουσίαζε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (ώστε να θεωρείται «κόκκινο»). Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η προηγούμενη διοίκηση της Πειραιώς είχε κάνει ειδική ρύθμιση ως προς το ύψος των σχετικών δόσεων.
Τι θα ακολουθήσει
Αν δεν εμφανιστεί πολύ σύντομα… από μηχανής θεός, δηλαδή επιχειρηματίας με ισχυρή οικονομική επιφάνεια που θα αναλάβει την εξυπηρέτηση και την εγγύηση των δανείων προς την Πειραιώς, τότε η καταγγελία των δανειακών συμβάσεων φαίνεται να είναι μονόδρομος. Πρακτικά αυτό θα σημάνει ότι το σύνολο της οφειλής προς την τράπεζα θα κηρυχθεί απαιτητό και άμεσα καταβλητέο, ενώ συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις ακολουθούν και οι άλλες τράπεζες στη λήψη αντίστοιχων μέτρων. Μια τέτοια εξέλιξη πιθανότατα θα οδηγήσει σε διαδικασίες ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του εκδοτικού ομίλου, όπως είχε γίνει και με την περίπτωση των ΔΟΛ – Πήγασου.
Τι είχε προηγηθεί
Οι βασικοί μέτοχοι του «Πρώτου Θέματος» είχαν από ιδρύσεως του ομίλου ακολουθήσει την τακτική δημιουργίας εταιρειών που κατείχαν η μία τις μετοχές της άλλης. Κατά βάση πρόκειται για τις εταιρείες Αναπτυξιακή ΑΕ, Νέο Θέμα των Δημοσιογράφων – Εκδόσεις ΑΕ και Πρώτο Θέμα ΑΕ. Από αυτές, μόνο η τελευταία είχε και έχει παραγωγική δραστηριότητα.
Να σημειωθεί ότι τόσο στο πόρισμα της ελληνικής βουλής για τα δάνεια των ΜΜΕ όσο και σε αντίστοιχο της Τράπεζας της Ελλάδος εκφράζονται σοβαρότατες ανησυχίες για τη δυνατότητα αποπληρωμής των συγκεκριμένων δανείων, αν και την εποχή που γράφονταν τα πορίσματα αυτά δεν υπήρχαν δόσεις σε καθυστέρηση.
Η οικονομική κατάσταση
Ηδη από το 2015-16 οι ορκωτοί της εταιρείας είχαν προβλέψει τις χρηματοοικονομικές δυσκολίες που διαγράφονταν για την Πρώτο Θέμα ΑΕ.
Στην έκθεση της ίδιας της διοίκησης της Πρώτο Θέμα ΑΕ που είναι συνημμένη στον ισολογισμό του 2016 και δημοσιεύτηκε στις 18 Αυγούστου 2017 αναφέρεται χαρακτηριστικά:
«2. Παράγοντες που θέτουν σε κίνδυνο την προοπτική της εταιρείας ως συνεχιζόμενης δραστηριότητας.
α) Οι συσσωρευμένες ζημιές ανέρχονται στο ποσόν των €7.427.005,86
β) Η εταιρεία έχει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς συνολικού ποσού €2.051.273,50 και γενικά αντιμετωπίζει πρόβλημα κάλυψης των άμεσων αναγκών της.
γ) Το σύνολο των βραχυπροθέσμων υποχρεώσεων της εταιρείας ανέρχεται σε €26.914.220,40 έναντι βραχυπροθέσμων απαιτήσεων ποσού €18.362854,53».
Δηλαδή προβλεπόταν ότι η εταιρεία θα παρουσιάσει πιθανώς αρνητικό cash flow (έλλειψη ρευστότητας), καθώς υπήρχε βραχυπρόθεσμο άνοιγμα (gap) ύψους 8,5 εκατ. ευρώ περίπου.
Στην έκθεση αναφέρονται ενέργειες προς θεραπεία του προβλήματος, οι οποίες όμως αποδείχτηκαν σχέδια επί χάρτου και οι καταβολές των μετόχων υποπολλαπλάσιες των αναγκών.
Το φοροκυνηγητό Αναστασιάδη
Σημείο καμπής μπορεί να θεωρηθεί και ότι ο εκ των βασικών μετόχων του «Πρώτου Θέματος» Θ. Αναστασιάδης βρέθηκε στο στόχαστρο των φορολογικών αρχών μετά τον εντοπισμό δύο λογαριασμών του με συνολικά περί τα 5 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία δεν μπορούσε να δικαιολογήσει. Συγκεκριμένα, ο Θέμος Αναστασιάδης είχε πάει στο κατάστημα της τράπεζας ΒΝP Paribas στο Κολωνάκι στις 20 Ιουλίου 2007 κουβαλώντας σε σακούλες 4.973.500 ευρώ. Κατέθεσε στον λογαριασμό του 2.486.000 ευρώ και σε άλλον που άνοιξε 2.487.500 ευρώ, τα οποία μπήκαν στις 23 Ιουλίου λόγω του προχωρημένου της ώρας. Η τράπεζα ρώτησε, όπως όριζαν οι κανονισμοί, από πού προέρχονταν τα λεφτά και ο Θ. Αναστασιάδης είπε πως είναι ποσό που του έδωσε γνωστός εφοπλιστής προκειμένου να αγοράσει μετοχές στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». Ωστόσο ο τελευταίος διέψευσε τον παραπάνω ισχυρισμό του εκδότη.
Η έρευνα του ΣΔΟΕ, όμως, κατέληξε στο συμπέρασμα πως τα 5 εκατομμύρια που είχε καταθέσει στην τράπεζα BNP δεν είχαν προσδιορισμένη προέλευση, αφού δεν είχαν αναληφθεί από κάποιον τραπεζικό λογαριασμό. Για την υπόθεση αυτή του έχει καταλογιστεί πρόστιμο 4.973.500 ευρώ, το οποίο, όμως, όπως έχει αποκαλύψει το Documento, δεν έχει πληρώσει, αφού ούτε λίγο ούτε πολύ εμφανίζεται ως πάμπτωχος, δηλώνοντας ότι στους τραπεζικούς του λογαριασμούς έχει μόλις 200 ευρώ, ενώ δεν έχει κανένα ακίνητο στο όνομά του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πράγματι στους τραπεζικούς λογαριασμούς του έχουν βρεθεί ψίχουλα, ενώ προσπάθεια της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για κατάσχεση εις χείρας τρίτου κατέληξε σε φιάσκο, καθώς αν και η εταιρεία συμφερόντων του Αρθρον ΕΠΕ, στην οποία καταβάλλονταν χρήματα από παραγωγές στον Αντ1, είχε ταμειακό υπόλοιπο πολλών χιλιάδων ευρώ, το αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε το ζεύγος Αναστασιάδη αποφάνθηκε ότι τα χρήματα αυτά εξασφαλίζουν τα αναγκαία και χρειώδη προς επιβίωση (!) και ήρε την κατάσχεση επί των λογαριασμών της συγκεκριμένης εταιρείας, όπως είχε προ διμήνου αποκαλύψει το Documento.
Σύμφωνα με πληροφορίες η ΑΑΔΕ συνεχίζει την έρευνα για εντοπισμό περιουσιακών στοιχείων του Αναστασιάδη εντός και εκτός Ελλάδας. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες έχουν εντοπιστεί κάποια εξ αυτών.
Αιτίες και επιφαινόμενα (ΒΟΧ)
Η μεγάλη μείωση της κυκλοφορίας του «Πρώτου Θέματος» (οι εισπράξεις εξυπηρετούσαν τα δάνεια της Πειραιώς) φαίνεται να είναι η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι καθώς δεν κάλυπτε πλέον την αναγκαία δόση εξυπηρέτησης του μεγαλύτερου δανείου που είχαν λάβει οι μέτοχοί του και οι εταιρείες τους. Οπως ήδη αναφέρθηκε, από τις εταιρείες αυτές η μόνη που είχε παραγωγική δραστηριότητα ήταν η Εκδόσεις Πρώτο Θέμα ΑΕ. Προφητικά έναν χρόνο πριν στο σχετικό πόρισμα της επιτροπής της Βουλής διατυπωνόταν το ερώτημα κατά πόσο θα μπορούσε η εταιρεία να ανταποκριθεί στις υπέρογκες δανειακές υποχρεώσεις της.
Τα όσα ακολούθησαν απέδειξαν το βάσιμο του ερωτήματος που είχε θέσει η πλειονότητα των μελών της επιτροπής της Βουλής για τον δανεισμό των ΜΜΕ ενάμιση χρόνο πριν…