Τα δημοσκοπικά αποτελέσματα πριν από την κάλπη έδειχναν κρίσιμη ισοπαλία και ανασύρθηκαν οι συνταγματικές προβλέψεις στην περίπτωση ισοπαλίας όπως παρουσιάζονταν τα λογής σενάρια των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Η κάλπη είναι διαυγής προς όσους βλέπουν τα σημάδια της πριν από το στήσιμό της και δεν προβάλλουν σε αυτήν τις επιθυμίες τους. Πιο απλά, ο Τραμπ είχε την υπεροχή σε όλο το προηγούμενο διάστημα τόσο στον (ακροδεξιό, ρατσιστικό) λόγο που εξέφραζε όσο και σε κρίσιμα κοινά, επομένως η υπερψήφισή του φαινόταν απόλυτα φυσιολογική. Η Χάρις ήθελε να εκφράσει πολλούς, να πατήσει σε πολλές βάρκες, να διασωθεί ως ανάχωμα δημοκρατίας απέναντι στην απειλή Τραμπ για τη δημοκρατία των ΗΠΑ αλλά παράλληλα συρόταν στον προνομιακό χώρο του αντιπάλου της. Δεν μπορεί να μιλάς για δικαιώματα και να εξαίρεις παράλληλα το τείχος στο Τέξας.
Αυτή είναι η πολιτική αποτύπωση πολλών εκλογικών αναμετρήσεων τα τελευταία χρόνια: ο απλός, καθαρός και ακραίος πολιτικός λόγος των δεξιών και ακροδεξιών σχηματισμών δίνει αέρα στα πανιά τους. Δεν χρειάζονται επεξηγήσεις, αστερίσκοι και υστερόγραφα. Το μιντιακό σύστημα και η δημόσια σφαίρα έχει ενστερνιστεί ως θέσφατα πολλές ακρότητες που δεν ισχύουν. Όταν στο μοναδικό debate των υποψηφίων ο Τραμπ πέταξε τα fake news για τους μετανάστες από την Αϊτή ότι τρώνε τα κατοικίδια, οι δημοσιογράφοι αντέδρασαν άμεσα στο μεγαλειώδες ψέμα, αλλά στην κοινή γνώμη έμεινε η αρνητική εικόνα του «εγκληματία» και απόβλητου για τους πένητες κατατρεγμένους που ήδη είχε διαμορφωθεί. Η ίδια εικόνα καλλιεργείται στην Ευρώπη για τους πρόσφυγες που «ζουν με τα λεφτά μας» σαν βασιλιάδες. Ειδικά η εργαλειοποίηση αυτής της ρητορικής τις τελευταίες ώρες της προεκλογικής εκστρατείας δείχνει τη διεισδυτικότητα που διεκδικούσε στα κοινά που ήταν προνομιακά στην υποψήφια των Δημοκρατικών: έβαλε απέναντι στους Αφροαμερικανούς μεροκαματιάρηδες τους μετανάστες που τους παίρνουν τις δουλειές.
Άξιο μελέτης είναι το πώς θα εκλάβει το αποτέλεσμα το Δημοκρατικό κόμμα. Αυτοκριτική ή αλλαγή πλεύσης; Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη, η ήττα των αριστερών και «προοδευτικών» δυνάμεων αντιμετωπίζεται ως αδυναμία διείσδυσης στο κέντρο, στα συντηρητικά ακροατήρια, στο να μη φοβίσουν τη σιωπηρή πλειοψηφία κ.λπ. Όταν ο ωμός ακραίος λόγος της ακροδεξιάς περνάει σε μεγάλα ακροατήρια, η Αριστερά γίνεται comme il faut. Όταν ο ακραίος αντισυστημικός λόγος πείθει εκατομμύρια, η Αριστερά εμφανίζεται θεσμολάγνα.
Η Κάμαλα Χάρις είχε απήχηση σε λευκούς μορφωμένους της μεσαίας και ανώτερης τάξης που αντιλαμβάνονται την απειλή του Τραμπ. Δεν πρόβαλε όμως πειστικά την απειλή αυτή στα κατώτερα στρώματα, στους λευκούς, μαύρους, ισπανόφωνους ωρομίσθιους και χαμηλόμισθους που είδαν να τους ισοπεδώνει η οικονομική πολιτική Μπάιντεν, στους μουσουλμάνους που είδαν τους Δημοκρατικούς να επιτρέπουν στην ουσία τη σφαγή στη Γάζα. Εν ολίγοις δεν έβλεπαν την κοινωνική θέση τους να βελτιώνεται. Γιατί να μην ψηφίσουν τον Τραμπ όταν αυτός εμφανίζει μια «λύση» (δεν είναι φυσικά) βάζοντας ως μπαμπούλα για όλα τα δεινά τους πρόσφυγες και τη μορφωμένη ελίτ; Ο Τραμπ πήγε στο φαστφουντάδικο να το παίξει ψήστης, η Κάμαλα Χάρις δεν έφτασε ποτέ στους εκπαιδευτικούς του Σικάγου που έβγαλαν δήμαρχο τον μπροστάρη τους συνδικαλιστή ούτε μπορούσε να εμφανιστεί στα πανεπιστήμια όπου οι σπουδαστές –προνομιακό πεδίο άντλησης ψήφων για τους Δημοκρατικούς– είχαν πολύ πιο προωθημένες απόψεις.
Η αμερικανική κοινωνία δεν είναι τραμπική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα των αντιθέσεων είναι η υπερψήφιση Τραμπ στο Μισούρι και η υπερψήφιση της νομιμοποίησης των εκτρώσεων, εμβληματικό θέμα στη νεοσυντηρητική ατζέντα. Γίνεται όμως τραμπική όταν δεν βρίσκουν άλλον να τους μιλήσει κοιτώντας τους στα μάτια, αν τους εκπροσωπήσει. Η θητεία Τραμπ 2.0 προβλέπεται ακόμη πιο ακραία, αν σκεφτεί κανείς πώς έλεγξε το Ανώτατο Δικαστήριο, πώς αμφισβητεί δικαιώματα και πώς πανηγυρίζουν οι κροίσοι των κολοσσών που τον στήριξαν. Ήταν η «θεσμική» πορεία προς το Καπιτώλιο και θα δούμε έναν νέο Μουσολίνι; Στρώνει μεθοδικά τον δρόμο του διχασμού και πατά επί πολιτικών πτωμάτων.
Διαβάστε επίσης