Δύο ημέρες μετά την ομιλία του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζ. Ντ. Βανς που μέσα σε περίπου 20 λεπτά έθεσε ένα νέο, εντελώς διαφορετικό πλαίσιο στις σχέσεις ΗΠΑ και Ευρώπης και το σοκ από αυτή την αλλαγή δεν λέει να περάσει. Πιθανόν, μάλιστα, θα κρατήσει πολύ καιρό και θα ζητά απάντηση σε ένα επίμονο ερώτημα: Πώς μπορεί η Ευρώπη να αντιδράσει;
Και όμως η ομιλία ήταν αναμενόμενη: ο Τραμπ και οι συν αυτώ είχαν ξεκαθαρίσει τις προθέσεις τους από καιρό και πλέον, με την εξουσία στα χέρια τους στις ΗΠΑ, περνούν από τις προθέσεις στις πράξεις.
Δεν έπρεπε, λοιπόν, να εκπλαγούν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, γράφει σε ανάλυσή του το Reuters.
Στο Μόναχο αυτό το Σαββατοκύριακο, συνεχίζει το πρακτορείο, υπήρχε μια αίσθηση αποτροπιασμού και δυσπιστίας, αλλά και μια οσμή πανικού, μεταξύ των Ευρωπαίων, ακόμη και όταν κάποιοι προσπάθησαν να δείξουν ένα περισσότερο ψύχραιμο πρόσωπο.
Αυτό που φόβισε τους Ευρωπαίους είναι ότι δεν μπορούν πλέον να είναι σίγουροι για τη στρατιωτική προστασία των ΗΠΑ. Αφετέρου ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα προχωρήσει με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν σε μια ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία που θα υπονομεύει το Κίεβο και την ευρύτερη ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Την ανησυχία, αναφέρει το Reuters, τροφοδότησε η ομιλία του Βανς ο οποίος επικεντρώθηκε στο να κατηγορήσει την Ευρώπη ότι καταπνίγει την ελευθερία του λόγου.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες απάντησαν ότι θα αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που κάνουν παρόμοιες δηλώσεις την τελευταία δεκαετία.
Δεύτερο και βαρύτερο ίσως πλήγμα η ανακοίνωση ότι η Ευρώπη δεν θα προσκληθεί στις συνομιλίες για την ειρήνευση στην Ουκρανία, οι οποίες θα γίνουν τις επόμενες ημέρες στη Σαουδική Αραβία, αν και θα ληφθούν υπόψη οι απόψεις της.
Οι φόβοι της Ευρώπης έχουν ιστορικό βάθος. Το σύμφωνο του 1938 στην ίδια πόλη όχι μόνο δεν σταμάτησε τη ναζιστική Γερμανία, αλλά της επέτρεψε να συνεχίσει την επεκτακτική πολιτική της. Ήταν το συνώνυμο του κατευνασμού που δεν οδηγεί πουθενά.
«Καθώς στέκομαι απόψε εδώ στο Μόναχο, δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ: Έχουμε ξαναβρεθεί εδώ;», δήλωσε το βράδυ του Σαββάτου η επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Κάγια Κάλας. «Μόναχο, ποτέ ξανά» έγραψε στο X την Κυριακή ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ.
Είναι και οι δηλώσεις την περασμένη Τετάρτη του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ ότι η ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία δεν θα περιλαμβάνει την ένταξη στο ΝΑΤΟ και ότι είναι μη ρεαλιστικό να επιστρέψει η χώρα στα σύνορά της πριν από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία.
Αργότερα εκείνη την ίδια ημέρα, ο Τραμπ τηλεφώνησε στον Πούτιν και είπαν από κοινού ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες θα ξεκινήσουν αμέσως.
Η Ευρώπη μένει δεύτερη
Το αποτέλεσμα είναι οι Ευρωπαίοι ηγέτες να προσπαθούν να καλύψουν το χαμένο έδαφος.
Πέρασαν πολλοί μήνες συζητήσεων πριν έλθουν οι ΗΠΑ που ζήτησαν άμεσα να περιγράψουν τι εγγυήσεις θα μπορούσαν να δώσουν. Σκέφτονται τώρα να ορίσουν ειδικό απεσταλμένο για το Ουκρανικό, μήνες μετά τον Τραμπ.
Αύριο θα συναντηθούν στο Παρίσι Ευρωπαίοι ηγέτες -και πάλι όχι όλοι, αλλά με παρούσα τη Βρετανία που επίσης είναι στο περιθώριο- έπειτα από πρόσκληση του Μακρόν.
Θα υπάρξει απάντηση με αυτές τις κινήσεις; Θα είναι αποτελεσματικές; Μπορεί η Ευρώπη να βρει μια κοινή γραμμή;
Πολλοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, προσθέτει το Reuters, προσπαθούν να διακρίνουν αν η κυβέρνηση Τραμπ είχε λεπτομερές σχέδιο για την Ουκρανία και ποιοι ήταν οι βασικοί παίκτες. Άλλοι λένε ότι οι παρασκηνιακές συζητήσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους είναι περισσότερο εποικοδομητικές σε σχέση με τις ωμές προσεγγίσεις του Βανς ή του Χέσγκεθ.
Η απαισιοδοξία όμως παραμένει: «Είναι πλέον σαφές ότι οι ΗΠΑ θέλουν να σπάσουν την τάξη που δημιούργησαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Και αυτό περιλαμβάνει την καταστροφή της ΕΕ. Θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό και να αλλάξουμε εντελώς τη στάση μας», δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Εκτακτη Σύνοδος Κορυφής: Ο Μακρόν καλεί 6 ηγέτες στο Παρίσι για την «ευρωπαϊκή ασφάλεια»
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν συγκαλεί αύριο, Δευτέρα, στο Παρίσι “τις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες” για συζητήσεις σχετικά με “την ευρωπαϊκή ασφάλεια”, επιβεβαίωσε σήμερα ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Νοέλ Μπαρό.
“Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα υποδεχθεί τις κυριότερες ευρωπαϊκές χώρες αύριο για συζητήσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή ασφάλεια”, δήλωσε ο Μπαρό στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter, χωρίς να διευκρινίζει ποιες χώρες θα συμμετάσχουν σε αυτήν τη “συνάντηση εργασίας”.
Σύμφωνα με το Ρόιτερς, πέντε Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν πως η συνάντηση θα περιλαμβάνει τη Γαλλία, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Δανία, η οποία θα εκπροσωπήσει τις Βαλτικές και τις σκανδιναβικές χώρες.
Ο ειδικός απεσταλμένος για την Ουκρανία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο Κιθ Κέλογκ, προκάλεσε σοκ χθες λέγοντας πως η Ευρώπη δεν θα έχει μια θέση στο τραπέζι των συνομιλιών ώστε να τελειώσει ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας.
Διαβάστε επίσης
