Μια έκθεση με πρωτότυπα χειρόγραφα του μεγάλου συνθέτη και μια ευκαιρία γνωριμίας με το έργο και τη ζωή του.
Το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών φιλοξενεί μια ιδιαίτερη έκθεση στο φουαγέ του ισογείου με αφορμή το έτος Σκαλκώτα. Συμπληρώνονται 70 χρόνια από τον θάνατο του συνθέτη και η έκθεση διοργανώνεται από τον Σύλλογο Οι Φίλοι της Μουσικής και τη Μουσική Βιβλιοθήκη του «Λίλιαν Βουδούρη», η οποία από φέτος έχει την ευθύνη φύλαξης αλλά και αξιοποίησης του σπάνιου αυτού αρχείου, το οποίο παρουσιάζει στο κοινό δίνοντάς του την ευκαιρία να ανακαλύψει για πρώτη φορά τα επί χρόνια κρυμμένα τεκμήρια που αφορούν τη ζωή και το έργο του συνθέτη.
Ο Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες συνθέτες, με τη συνθετική τεχνική του να αναγνωρίζεται μετά θάνατον. Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται ισάξιος των Σένμπεργκ, Στραβίνσκι και Σοστακόβιτς. Η ιδιομορφία του μουσικού ύφους του έγκειται στο ότι ασχολήθηκε παράλληλα με δύο εντελώς διαφορετικά ιδιώματα –την τονική και την ατονική μουσική– χωρίς να χάνει την επαφή με τη νεοκλασική τεχνοτροπία και την εθνική ταυτότητα.
Η ζωή και το έργο
Στην έκθεση μας ξενάγησε η Βάλια Βράκα, μουσικολόγος και υπεύθυνη Αρχείου Ελληνικής Μουσικής της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής. «Η έννοια της έκθεσης από την αρχή συνυπήρξε με την έννοια του έτους Σκαλκώτα. Μετά τον τελευταίο διαχειριστή του αρχείου Σκαλκώτα, που ήταν το Ιδρυμα Χουρμουζίου – Παπαϊωάννου, είχαμε την ύψιστη να τιμή να φυλάξουμε εμείς το αρχείο του συνθέτη. Μόλις έξι μήνες πριν από το 2019 ο σύλλογος, η βιβλιοθήκη, το Μέγαρο, η Κρατική Ορχήστρα, η Ενωση Ελλήνων Μουσουργών και το Ιδρυμα Χουρμουζίου – Παπαϊωάννου ενώσαμε τις δυνάμεις μας με σκοπό όλοι από την πλευρά τους και με τον τρόπο τους να συμμετάσχουν στον εορτασμό. Επρεπε να γίνει μια έκθεση με τα πρωτότυπα χειρόγραφα του συνθέτη, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά, όπως είναι και η πρώτη φορά που το Μέγαρο φιλοξενεί μια έκθεση για συνθέτη.
Θέλουμε να προσελκύσουμε τον κόσμο που δεν γνωρίζει τη μουσική του Σκαλκώτα και φεύγοντας ο επισκέπτης να έχει αποκτήσει γνώση για τον συνθέτη, που θα αποτελεί μια εισαγωγή για τη μουσική του. Η Ανδρομάχη Γκαζή, μουσειολόγος, και η Ερατώ Κουτσουδάκη, αρχιτέκτων-μουσειολόγος, έστησαν όλη τη διαδρομή της ζωής του Σκαλκώτα που βλέπει ο επισκέπτης».
Μιλώντας για τον συνθέτη, η κ. Βράκα μας είπε: «Ο Σκαλκώτας ζούσε σε μια εποχή δύσκολη για την Ελλάδα αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Ηταν άτυχος γιατί έφυγε από τη ζωή το 1949 – αν ζούσε περισσότερο, δημιουργώντας παράλληλα, θα έβρισκε τη θέση που του αξίζει. Η μουσική του θεωρείται δύσκολη, πρέπει να τη γνωρίζει κάποιος για να την καταλάβει. Επιπλέον πρέπει να εκτελείται σωστά. Το τονίζω αυτό, καθώς ακόμη και για τους εκτελεστές της εποχής του ήταν δύσκολο, ενώ το επίπεδο άρχισε να ανεβαίνει κάποια χρόνια μετά – στις μέρες μας απολαύει καλύτερης τύχης. Ο Σκαλκώτας έπεσε θύμα πολλών και κακών συγκυριών εξαιτίας της εποχής με όλα όσα προξένησαν ο Α΄ και ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, κοινωνικά, πολιτικά και φυσικά καλλιτεχνικά».
Με πολλούς αποδέκτες
Ρωτήσαμε σε ποιους απευθύνεται η συγκεκριμένη έκθεση. «Στο ευρύ κοινό, καθώς έχει φτιαχτεί προκειμένου να είναι εύληπτη από όλους. Υπάρχουν συγκεκριμένες ενότητες όπου ο καθένας μπορεί να καταλάβει τι έκανε σε κάθε σημείο της ζωής του και να δει μουσικά χειρόγραφα, κάτι που δεν συμβαίνει συχνά, καθώς τα περισσότερα παγκοσμίως φυλάσσονται και δεν ανοίγονται ποτέ. Κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό, καθώς από ένα χειρόγραφο μπορούμε να καταλάβουμε την κατάσταση και τη στιγμή στην οποία βρισκόταν τότε. Για παράδειγμα υπάρχει ένα δερματόδετο υλικό με 36 ελληνικούς χορούς προορισμένο για τον Δημήτρη Μητρόπουλο. Ο επισκέπτης μπορεί επίσης να ακούσει τη μουσική του και να δημιουργήσει τη συνολική εικόνα του Σκαλκώτα».
Η μεγαλύτερη έκπληξη βρίσκεται στο τέλος της έκθεσης, όπως θα ανακαλύψουν όσοι την επισκεφτούν.
INFΟ
Φουαγέ Μεγάρου Μουσικής Αθηνών
Έως τις 31 Ιανουαρίου 2020
Είσοδος ελεύθερη
