Οι συγκρούσεις στο εσωτερικό των κομμάτων αλλά και οι αλλαγές στον κοινοβουλευτικό χάρτη λόγω μετακινήσεων στελεχών μαζί με τη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών προκαλούν τριγμούς στο πολιτικό σύστημα. Η διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά από τη ΝΔ με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη και οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ παράγουν νέες δυναμικές με αντίκτυπο στο κυβερνών κόμμα, στην αξιωματική αντιπολίτευση με την ανακατανομή θέσης (ΠΑΣΟΚ αντί ΣΥΡΙΖΑ) αλλά και σε όλο το πολιτικό σύστημα. Η δημοσκοπική άνοδος των ακροδεξιών σχηματισμών και οι αναδιατάξεις στον προοδευτικό χώρο προμηνύουν εξελίξεις.
Το Documento σκιαγραφεί τις αλλαγές και τα νέα δεδομένα που προκύπτουν. Είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι πολιτικές μετατοπίσεις να θυμίζουν κομματικούς κατακερματισμούς αλά… 2012. Ηδη η κινητικότητα και οι διεργασίες είναι συνεχείς, ακόμη και με το βλέμμα σε εκλογικές συνεργασίες και συμμαχίες αν χρειαστεί, σε περίοδο έντονης κυβερνητικής φθοράς, αδιεξόδων και ενίσχυσης της λαϊκής δυσαρέσκειας. Καταλύτης θα είναι ο χρόνος προσφυγής στις κάλπες, καθώς ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της ΝΔ, παρά τις διαρροές περί του αντιθέτου, σταθμίζει όλα τα σενάρια.
Νέα Δημοκρατία
Δύο κόμβοι για την κυβέρνηση
Ο πολιτικός χρόνος για την κυβέρνηση είναι πολύ πυκνός από δω και πέρα, καθώς υπάρχουν κόμβοι κρίσιμοι που δυνητικά φέρνουν ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις. Τα δύο βασικά ζητήματα είναι η εξέλιξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου και η επιλογή του προσώπου που θα αναλάβει την Προεδρία της Δημοκρατίας. Τον Δεκέμβριο πολλά μπορεί να κριθούν στη νέα συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν για τη συνέχιση της «θετικής ατζέντας», ενώ στις αρχές του 2025 θα συναντηθεί ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας. Παράλληλα, τον Φεβρουάριο του 2025 θα ανοίξει επίσημα και η συζήτηση για το πρόσωπο που θα επιλεγεί ως υποψήφιος πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Κυρ. Μητσοτάκης είναι σε πολύ δύσκολη θέση, καθώς έτσι όπως εξελίσσεται ο «διάλογος» στο εσωτερικό του κόμματος η κατάσταση στο Μαξίμου είναι με όρους «θεωρίας παιγνίων» lose lose. Αυτό σημαίνει ότι εάν ο πρωθυπουργός επιλέξει πρόσωπο από την «ευρύτερη κεντροαριστερά», θα έχει μεγάλο θέμα με την υπολογίσιμη ακόμη και μετά τη διαγραφή Σαμαρά δεξιά πτέρυγα της ΝΔ, ενώ εάν επιλέξει πρόσωπο από την «ευρύτερη κεντροδεξιά», τότε σπάει μια παράδοση δεκαετιών και «αλλοιώνει» το πνεύμα του συντάγματος, το οποίο αναφέρεται σε πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής, που θα ενσαρκώνει την «εθνική ενότητα». Κλειδί άλλωστε είναι και η πρόταση Σαμαρά για τον Κώστα Καραμανλή στη θέση του προέδρου της Δημοκρατίας.
Αντώνης Σαμαράς
Οι κινήσεις μετά τη διαγραφή
Πολύ σημαντικός παράγοντας για τις πολιτικές εξελίξεις στην κυβέρνηση αλλά και τις ζυμώσεις δεξιότερα της ΝΔ είναι οι κινήσεις του Αντ. Σαμαρά για δημιουργία ή όχι νέου φορέα. Ο πρώην πρωθυπουργός δεν θα λειτουργήσει εν θερμώ, καθώς σταθμίζει όλα τα δεδομένα που διαμορφώνονται και στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος αλλά και στα δεξιότερα κόμματα Φωνή Λογικής, Ελληνική Λύση, Νίκη, τα οποία προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την παγκόσμια συγκυρία μετά και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ.
Αρκετοί εισηγούνται στον Αντ. Σαμαρά να παίξει ρόλο «ιδεολογικού καθοδηγητή» στην ευρύτερη (ακρο)Δεξιά και να είναι το κοινό σημείο αναφοράς του εν λόγω χώρου. Αλλες εισηγήσεις θέτουν τη δημιουργία οργανωτικής δομής που θα είναι το «πρόπλασμα» για τη συγκρότηση νέου φορέα την κατάλληλη στιγμή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Αντ. Σαμαράς θα είναι συνεχής βραχνάς για τον Κυρ. Μητσοτάκη.
Ακροδεξιά
Σε άνοδο η Λατινοπούλου
Σε τροχιά δημοσκοπικής ανόδου εμφανίζεται να είναι η Φωνή Λογικής της ευρωβουλευτή Αφροδίτης Λατινοπούλου που αξιοποιεί τις εσωκομματικές αντιθέσεις στη ΝΔ. Διόλου τυχαία, λίγη ώρα μετά τη διαγραφή του Αντ. Σαμαρά δήλωσε: «Κύριε Πρωθυπουργέ, δεν μπορείτε να διαγράψετε έναν πρώην Πρωθυπουργό που κράτησε την Ελλάδα όρθια το 2012-2015. Εναν ηγέτη που η βάση της ΝΔ ανέδειξε στην προεδρία του κόμματος». Ταυτόχρονα, κλείνει το μάτι στο «γαλάζιο» ακροατήριο προτείνοντας για πρόεδρο της Δημοκρατίας τον Κ. Καραμανλή. Εχει τη σημασία του ότι ο Κωνσταντίνος Κόλλιας, οργανωτικός γραμματέας της ΝΔ επί Σαμαρά, είναι ο γραμματέας της Φωνής Λογικής.
Σε αδράνεια η Νίκη
Αυτή την περίοδο μοιάζει να βρίσκεται σε… καταλλαγή το κόμμα της Νίκης. Κάνει μονοθεματικές παρεμβάσεις, μια και προβάλλει κυρίως ζητήματα του θρησκευτικού δογματισμού και του κοινωνικού συντηρητισμού. Δεν έχει κάποιο «ολιστικό σχέδιο».
Ακόμη και στο εσωτερικό του κόμματος σύμφωνα με πληροφορίες έχουν εκφραστεί προβληματισμοί για την έλλειψη στρατηγικής, ενώ έντονη κριτική υπάρχει και για τον πρόεδρο Δημήτρη Νατσιό.
Ελληνικη λυση
Ανησυχία Βελόπουλου
Οι αντιθέσεις στον ακροδεξιό χώρο και ο κομματικός ανταγωνισμός για την πολιτική ηγεμονία λαμβάνουν και νομικές διαστάσεις. Πριν από ένα μήνα η Αφρ. Λατινοπούλου μέσω του δικηγόρου της Φαήλου Κρανιδιώτη κατέθεσε αγωγή κατά του προέδρου της Ελληνικής Λύσης Κυριάκου Βελόπουλου για ακραία προσβολή της προσωπικότητάς της. Από την άλλη, πριν από λίγες μέρες ο πρώην βουλευτής Κωνσταντίνος Μπογδάνος και ο Ιων Ανδρικόπουλος κατέθεσαν στον Αρειο Πάγο αναφορά κατά της Αφρ. Λατινοπούλου, ζητώντας να κηρυχθεί άκυρη η συμμετοχή της στις εκλογές λόγω πλαστογράφησης των 200 υπογραφών τις οποίες απαιτεί ο νόμος για την ίδρυση κόμματος.
Η κυβέρνηση πάντως «παίζει» με τις γεωπολιτικές τοποθετήσεις της Ελληνικής Λύσης, καθώς δεν έχει σταματήσει να ταυτίζει συχνά το κόμμα με τον Πούτιν και τα ρωσικά συμφέροντα. Παράλληλα, ο προερχόμενος από τον ΛΑΟΣ υπουργός Υγείας Αδωνης Γεωργιάδης εντάσσει την Αφρ. Λατινοπούλου «στην ομάδα Ορμπάν που στηρίζει την τουρκική εισβολή στην Κύπρο».
Σύριζα
Φυγόκεντρες δυνάμεις
Η Κουμουνδούρου δίνει αγώνα επιβίωσης με επίκεντρο τις εσωκομματικές εκλογές από τη βάση (μέλη και φίλοι), αλλά έχει μεγάλη πορεία να διανύσει ακόμη και μετά την εκλογή νέας ηγεσίας. Αφενός υπάρχει εσωκομματικός πολυκερματισμός, διαφορετικές οπτικές για την επόμενη μέρα και διενέξεις που έχουν ορμητήριο ακόμη και πιο πριν από τον κυβερνητικό ΣΥΡΙΖΑ. Με φόντο τις ανεξαρτητοποιήσεις βουλευτών, οι κινήσεις του Στέφανου Κασσελάκη για δυναμική εκκίνηση του νέου κόμματος συνδέονται με ευθείες επιθέσεις κατά της Κουμουνδούρου, που λαμβάνουν πλέον μορφή ανοιχτής σύγκρουσης. Ομως σε αυτό το πλαίσιο πολιτικού κλίματος ο χώρος της Κουμουνδούρου πολώνεται πολύ και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι μαζί με τη στήριξη του ιστορικού ηγέτη τους Αλέξη Τσίπρα και τη ρητορική που προβάλλουν για σχέδια της διαπλοκής και του αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου θα υπάρξει συσπείρωση και θα αφυπνισθεί κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ αποστασιοποιημένος μέχρι τώρα. Το μείζον είναι η ανησυχία για τη ρευστοποίηση του χώρου. Η απομάκρυνση του κυβερνητικού ορίζοντα επιτείνει το ενδεχόμενο ενίσχυσης διαλυτικών καταστάσεων.
Αξ. αντιπολίτευση
Το ΠΑΣΟΚ είναι πάλι… εδώ
Το ΠΑΣΟΚ πλέον έχει πάρει επίσημα τη σφραγίδα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλάζοντας θέση στον κοινοβουλευτικό χάρτη με δύο «χωρίς», ένα θετικό και ένα αρνητικό: χωρίς να έχει εντάξει κάποιο βουλευτή της Κουμουνδούρου για να λάβει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και χωρίς να του έχουν δώσει τη θέση του δεύτερου κόμματος οι εκλογείς μέσω κάλπης. Γι’ αυτό το ΠΑΣΟΚ δεν πανηγυρίζει αλλά θέτει ως κύριο αίτημα-σύνθημα την πολιτική αλλαγή και ως στόχο τη διεκδίκηση ρόλου εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης απέναντι στη ΝΔ του Κυρ. Μητσοτάκη. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης βάζει σε προτεραιότητα παρεμβάσεις για κοινωνικά ζητήματα, προβάλλει «πατριωτικό» προφίλ στα ελληνοτουρκικά και δεν εμφανίζεται πρόθυμος κυβερνητικός εταίρος. Προσώρας δεν ανοίγει τις πόρτες για στελέχη προερχόμενα από τον ΣΥΡΙΖΑ ή και άλλα σχήματα αλλά αφήνει διαύλους επικοινωνίας και δυνατότητες ώσμωσης στελεχών με τη Χαριλάου Τρικούπη μέσω εκδηλώσεων και των περιφερειακών συνεδρίων προγραμματικού χαρακτήρα.
ΚΚΕ
Το κάλεσμα για συμπόρευση
Κατά το ΚΚΕ, οι διεργασίες για την προσπάθεια αναμόρφωσης στο αστικό πολιτικό σκηνικό είναι συνήθεις, καθώς πάντα αναζητά δύο πόλους κάθε αστικής απόχρωσης μέχρι και ακροδεξιάς, από τη μια κυβερνητικό και από την άλλη αντιπολιτευτικό, για να απορροφά τη λαϊκή δυσαρέσκεια με υπόσχεση δήθεν εναλλακτικής λύσης.
Ο Περισσός διαβλέπει από καιρό ότι υπάρχει συστηματική προσπάθεια να αναβαπτιστεί το ΠΑΣΟΚ και να πάρει τον ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ σε μια άνευρη αντιπολίτευση που δεν θα ενοχλεί τα μεγάλα συμφέροντα. Κάθε άλλο παρά τυχαία ο γγ Δημήτρης Κουτσούμπας όπου σταθεί κι όπου βρεθεί υπογραμμίζει ότι το ΚΚΕ πρωτοστατεί για να εκφραστεί γνήσια εργατική λαϊκή αντιπολίτευση ενάντια στην κυβέρνηση και σε αντιπαράθεση με μια βολική αντιπολίτευση.
Το ΚΚΕ έχει ενισχύσει τις δράσεις του από τα εργασιακά δικαιώματα και τις οικονομικές διεκδικήσεις μέχρι τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις και την ανάδειξη των αναγκών για δημόσια δωρεάν παιδεία και πολιτισμό. Χαρακτηριστικά, το μέλος του Πολιτικού Γραφείου Νίκος Σοφιανός καλεί τον κόσμο που ακολούθησε τον ΣΥΡΙΖΑ να μην παραιτηθεί και να συμπορευτεί με το ΚΚΕ στους δρόμους του αγώνα, κρίνοντας πολύτιμη τη συμμετοχή αυτού του κόσμου στο κίνημα.
Η ΑΛΛΗ Αριστερά
Προσδοκίες για συμμαχίες
Μπροστά στη ρευστότητα που υπάρχει, η Ενωτική Πρωτοβουλία ΜέΡΑ25 – Ανατρεπτική Οικολογική Αριστερά πραγματοποιεί εκδηλώσεις επιζητώντας να έχει «ορατότητα» ο χώρος στη δημόσια σφαίρα. Στις τελευταίες τέσσερις εκλογικές διαδικασίες (διπλές εθνικές εκλογές, περιφερειακές, ευρωεκλογές) η Ενωτική Πρωτοβουλία κινήθηκε ποσοστιαία μεταξύ 2,5% και 2,9%, έχοντας επιδείξει σταθερότητα αν και δεν πέρασε το όριο εισόδου στη Βουλή. Τα στελέχη της θεωρούν ότι αυτό το εκλογικό ποσοστό δείχνει πολιτική ανθεκτικότητα του χώρου και γύρω του χτίζουν τις προσπάθειές τους για συμπόρευση με άλλες δυνάμεις. Στην αιχμή του δόρατος είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης, οι δυο συντονιστές του ΜέΡΑ25, ο πανεπιστημιακός Νίκος Θεοχαράκης και η Ηρώ Διώτη, οι δυο γραμματείς της ΛΑΕ-ΑΑ Δημήτρης Στρατούλης και Μαριάνα Τσίχλη κ.ά. Η Πρωτοβουλία βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με την Αναμέτρηση, ενώ έχει εκφράσει τη διάθεσή της για επαφές με τη Μετάβαση, στην οποία ενοποιήθηκαν το Κ-Σχέδιο (Θανάσης Σκαμνάκης), η ΑΡΑΝ (Χρίστος Τουλιάτος) και η ΔΕΑ (Αντώνης Νταβανέλλος). Σε διαφορετικό μήκος κύματος, η Νέα Αριστερά προβάλλει την αυτονομία της και προσπαθεί να μην εγγράφεται ως συνέχεια του ΣΥΡΙΖΑ. Επιμένει ότι δεν κάνει συνεννοήσεις για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ ή τον ΣΥΡΙΖΑ, όμως ως κόμμα είναι ανοιχτό σε διάλογο με άλλες δυνάμεις, για να υπάρξει συντονισμός δράσεων κατά της κυβέρνησης της ΝΔ. Μάλιστα στελέχη της Νέας Αριστεράς έχουν ταχθεί κατά καιρούς υπέρ εκλογικών εγχειρημάτων όπως το Νέο Γαλλικό Μέτωπο.
Διαβάστε επίσης
Σε ψυχροπολεμικό ρυθμό η Γερμανία: Λίστα με καταφύγια από μετρό έως πάρκινγκ μετά τις απειλές Πούτιν
Ουκρανία: Με πρωτοφανείς ρυθμούς η προέλαση των ρωσικών δυνάμεων – 45 μάχες «σε εξέλιξη»
Ο Τραμπ επιβεβαιώνει ότι θα αυξήσει τους δασμούς – Άμεσες αντιδράσεις από Κίνα, Καναδά και Μεξικό
Λίβανος: Στο προσκήνιο η εκεχειρία 60 ημερών υπό τους ήχους… νέων ισραηλινών βομβαρδισμών στη Βηρυτό