Το Documento αποκαλύπτει ένα διάβημα διαμαρτυρίας της Αθήνας στις ΗΠΑ τον Αύγουστο με αφορμή δηλώσεις του αρμόδιου για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ.
Η Βαλκανική συνεχίζει να είναι πεδίο έντονης δραστηριοποίησης των ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσίας, με τη χώρα μας και τη συμφωνία για το ονοματολογικό της πΓΔΜ να βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Σε αυστηρό διάβημα διαμαρτυρίας προς τις ΗΠΑ για τοποθέτηση του Αμερικανού υφυπουργού Εξωτερικών Γουές Μίτσελ σχετικά με το ονοματολογικό της πΓΔΜ προέβη, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Μάλιστα το διάβημα έγινε σε ανύποπτο χρόνο και συγκεκριμένα τον περασμένο Αύγουστο, δείχνοντας ότι οι σχέσεις των δύο χωρών μπορεί να βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο των τελευταίων χρόνων αλλά σίγουρα δεν ήταν ανέφελες.
Αφορμή για το διάβημα του ΥΠΕΞ στάθηκε η επίμαχη δήλωση του αρμόδιου για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας στις 21 Αύγουστου, σύμφωνα με την οποία «στα Βαλκάνια η αμερικανική διπλωματία έπαιξε ηγετικό ρόλο στην επίλυση του ονοματολογικού» ανάμεσα στην Ελλάδα και τα Σκόπια.
Η δήλωση του κ. Μίτσελ εξέπληξε αρκετούς από τη στιγμή που μόλις τον περασμένο Ιούνιο ο ίδιος, κατά τη διάρκεια ακρόασής του στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, είχε σημειώσει επί λέξει ότι «αυτό που έκαναν οι ηγέτες της Ελλάδας και της πΓΔΜ είναι πραγματικά ιστορικό και αν επιτύχει έχει τη δυνατότητα να είναι κάτι στην κλίμακα του Ντέιτον ως προς τις συνέπειες που θα έχει στη Βαλκανική Χερσόνησο. Και είμαστε αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουμε αυτό το άνοιγμα όχι μόνο για το θέμα της ίδιας της ονομασίας, αλλά και για να δημιουργήσουμε ένα κύμα αλλαγής που θα φέρει αποτελέσματα σε άλλα μέρη της περιοχής».
Σύμφωνα πάντως με καλά πληροφορημένες κυβερνητικές πηγές, μετά το διάβημα ο κ. Μίτσελ φέρεται να ζήτησε συγγνώμη από τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά.
Η Αθήνα, πάντως, η οποία ενοχλήθηκε ιδιαίτερα από αυτή, τη δήλωση του Αμερικανού αξιωματούχου, φέρεται να επέμεινε προς την αμερικανική πλευρά υπογραμμίζοντας ως απαράδεκτο το γεγονός να εμφανίζεται ως αρχιτέκτονας της επίλυσης του προβλήματος η Ουάσινγκτον, τη στιγμή που, κατά τις ίδιες πηγές, η συμφωνία στάθηκε δυνατό να κλείσει χάρη στις επίμονες προσπάθειες της ελληνικής διπλωματίας και πολύ περισσότερο δίχως να είναι διατεθειμένη η Ελλάδα να δεχτεί οποιεσδήποτε πιέσεις είτε από τις ΗΠΑ είτε από άλλες δυτικές ή ανατολικές πρωτεύουσες.
Πόσο μάλλον αφού στην προσπάθειά του να δρέψει πολιτικά οφέλη ο κ. Μίτσελ με τη δήλωσή του δημιούργησε εσφαλμένες εντυπώσεις και έδωσε τροφή σε κάθε λογής πολέμιους της επίλυσης ενός προβλήματος που χρονίζει σχεδόν επί τρεις δεκαετίες να ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα δέχτηκε αμερικανικές πιέσεις και γι’ αυτό «αναγκάστηκε» να λύσει το πρόβλημα. Ουσιαστικά ο κ. Μίτσελ αντέστρεψε την πραγματικότητα και ενώ ήταν η ελληνική διπλωματία εκείνη που αναλάμβανε πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της επίλυσης του προβλήματος, θέλησε να δώσει τα εύσημα στις ΗΠΑ.
Το ερώτημα φυσικά είναι γιατί ο κ. Μίτσελ θέλησε να οικειοποιηθεί μια συμφωνία υπό τη σκέπη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όταν ακόμη και ο ειδικός απεσταλμένος του οργανισμού για το θέμα Μάθιου Νίμιτς έχει παραδεχθεί ότι οι δύο χώρες έχουν βρει διαύλους επικοινωνίας και συζητούν από κοινού με στόχο την επίλυση των διαφορών τους. Ειδικά από τη στιγμή που για να γίνει πράξη η συμφωνία πρέπει να περάσει από αρκετούς σκοπέλους τόσο στο γειτονικό κράτος όσο και στην Ελλάδα.
Σερβία – Κοσσυφοπέδιο
Βέβαια ο κ. Μίτσελ στο τέλος της επίμαχης δήλωσής του δεσμεύεται ότι η χώρα του θα προωθήσει, όπως λέει, τον διάλογο μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου. Πρόκειται για έναν διάλογο που, όπως έγραψε η Deutsche Welle, διήρκεσε πάνω από επτά χρόνια, όχι στο Βελιγράδι ή στην Πρίστινα αλλά στις Βρυξέλλες, με την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και με κερασάκι στην τούρτα για τους Σέρβους την ένταξή τους στην ΕΕ, την οποία και επιθυμούν διακαώς.
Για την ουσία των διαπραγματεύσεων, στη Σερβία θα παραχωρηθεί το βόρειο Κοσσυφοπέδιο, στο οποίο ζουν σχεδόν 45.000 Σέρβοι, ενώ η Πρίστινα θα μπορούσε να πάρει την κοιλάδα του Πρέσοβο στη νότια Σερβία, περιοχή με συμπαγή αλβανικό πληθυσμό.
Με τις χώρες της Βαλκανικής να επιδιώκουν διακαώς την ένταξή τους στην ΕΕ και τη Μόσχα να επιθυμεί ενεργό ρόλο στην περιοχή, αυτό που μένει για τις ΗΠΑ είναι η συμμετοχή της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Συνεπώς είναι κάτι παραπάνω από κατανοητή η ανάγκη των ΗΠΑ να δείξουν ότι συμμετέχουν ενεργά και έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο και στην επίλυση του ονοματολογικού. Και πάλι ο κ. Μίτσελ τον περασμένο Ιούνιο είχε δηλώσει ότι η συμφωνία Ελλάδας – πΓΔΜ «μπορεί να αναπτύξει θετική δυναμική που θα πυροδοτήσει εξελίξεις σε περιφερειακό επίπεδο», εννοώντας προφανώς το Κοσσυφοπέδιο.
Η επίμαχη δήλωση του Γ. Μίτσελ
Statement of A. Wess Mitchell, Assistant Secretary of State for European and Eurasian Affairs. Senate Foreign Relations Committee, U.S. Strategy Towards the Russian Federation, Tuesday, August 21, 2018: «In the Balkans, American diplomacy has played a lead role in resolving the Greece-Macedonia name dispute and is engaging with Serbia and Kosovo to propel the EU-led dialogue»
