Την περασμένη Κυριακή και μετά τη συνάντηση του ΚΥΣΕΑ η κυβέρνηση ανακοίνωσε την προσωρινή αναστολή της καταγραφής των αιτημάτων ασύλου και την άμεση επιστροφή, χωρίς καταγραφή, των νέων αφίξεων.
Αναμφισβήτητα η απόφαση αυτή αντιβαίνει ξεκάθαρα στο Διεθνές Δίκαιο και είναι παράνομη. Η συγκεκριμένη πράξη νομοθετικού περιεχομένου αναστέλλει στοιχεία που προβλέπονται στην κυρωμένη από το ελληνικό κοινοβούλιο Σύμβαση της Γενεύης και συγκεκριμένα την πρόσβαση στο δικαίωμα του ασύλου. Το δικαίωμα αυτό είναι θεμελιώδες και αναφαίρετο σε διεθνές, εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο. Το δικαίωμα στο άσυλο συμπεριλαμβάνει τη (χωροταξική) δυνατότητα προσέγγισης μιας χώρας για να κατατεθεί το αίτημα ασύλου και στη συνέχεια να ακολουθηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες.
Συνεπώς το κλείσιμο των συνόρων και ο πρακτικά απόλυτος αποκλεισμός των ανθρώπων από το δικαίωμα αυτό συνιστούν ξεκάθαρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Αντίθετα, η Ευρώπη οφείλει να διασφαλίσει ασφαλείς και νόμιμες οδούς προς το έδαφός της για τους ανθρώπους που αναζητούν άσυλο και να τους παράσχει την αναγκαία υποστήριξη.
Επιπλέον, η απέλαση ανθρώπων χωρίς τη νόμιμη διαδικασία θα σήμαινε την επιστροφή τους πίσω στον τρόμο του πολέμου ή την έκθεσή τους σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων, παραβιάζοντας τη θεμελιώδη αρχή της μη επαναπροώθησης.
Σε ό,τι αφορά την ΕΕ, που φέρει και την καθοριστική ευθύνη για όσα διαμείβονται τις τελευταίες μέρες στα νησιά του Αιγαίου και στον Εβρο, οφείλει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα. Ωστόσο αυτά πρέπει να είναι στην κατεύθυνση μιας ριζικής αλλαγής της προφανώς αποτυχημένης ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής και να περιλαμβάνουν συγκεκριμένα την αναθεώρηση της Συνθήκης του Δουβλίνου, την εγκαθίδρυση ενός υποχρεωτικού μηχανισμού καταμερισμού της ευθύνης μεταξύ όλων των κρατών-μελών της ΕΕ και την άρση του γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά, παράλληλα με τη δημιουργία δομών στην ενδοχώρα με αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.
Η Ειρήνη Γαϊτάνου είναι υπεύθυνη εκστρατειών του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας