Μπορούν άραγε τα σποτάκια των κομμάτων να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους ή είναι απλώς μια συμπυκνωμένη προβολή των θέσεών τους χωρίς χειροπιαστό αντίκρισμα πολιτικού κέρδους;
Μολονότι δεν υπάρχει μελέτη που να έχει μετρήσει τον βαθμό της απήχησής τους, αναμφισβήτητα ο τρόπος της πολιτικής διαφήμισης έχει αλλάξει ριζικά. Οι εθελοντές αφισοκολλητές των προηγούμενων δεκαετιών έχουν αντικατασταθεί από τους χρήστες των social media που προσφέρουν κι εκείνοι αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους στο κόμμα της καρδιάς τους, ενώ ο πλακατζής του παραδοσιακού καφενέ έχει δώσει τη θέση του στα τρολ.
Με δεδομένο ότι οι νέοι στην πλειονότητά τους δεν διαβάζουν εφημερίδες ούτε πολυβλέπουν τηλεόραση, αντιθέτως είναι θιασώτες του YouTube, τα περισσότερα κόμματα έριξαν το βάρος της προεκλογικής τους καμπάνιας στα βιντεάκια, με τη μερίδα του λέοντος να έχει η ΝΔ.
Παρατήρηση πρώτη: στα μισά σποτάκια μικρών και μεγάλων κομμάτων εμφανίζονται οι αρχηγοί τους, εκτός από εκείνα του ΚΙΝΑΛ και του ΚΚΕ. Παρατήρηση δεύτερη: μοιρασμένα σε αρνητική διαφήμιση και με αναφορές στις ευθύνες των κομμάτων κατά το παρελθόν είναι του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΙΝΑΛ, του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25, εκτός δηλαδή από τη ΝΔ που ίσως με μια δόση αυτοκριτικής το αποφεύγει. Εστιασμένα στον διμέτωπο αγώνα κατά ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι αυτά του ΚΙΝΑΛ, χωρίς όμως συγκεκριμένες προγραμματικές θέσεις, εκτός από τη γενικολογία της προοδευτικής ταυτότητας. Ομολογουμένως ευρηματικά, ειδικά αυτό με τις κονσέρβες, που το λες και αυτοσαρκασμό αν το ερμηνεύσεις ως ταύτιση των ψηφοφόρων του με τενεκέδες που δεν είχαν πολιτικό αισθητήριο και εξαπατήθηκαν.
Ας εξετάσουμε τώρα τα σποτάκια των δύο μονομάχων πίσω από τις λέξεις. Το σύνθημα της ΝΔ «ισχυρή εντολή», υπονοώντας την αυτοδυναμία, εκτός από εκβιαστικό είναι και αντιφατικό, αφού δήλωνε ότι θα επιδιώξει τις συνεργασίες. Καταργεί επίσης το διαχρονικό τσιτάτο «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα», αν συνδυαστεί μάλιστα με τη θεωρία της χαμένης ψήφου. Ενας λανθάνων ρατσισμός υπάρχει στο σποτάκι για τους νέους που ξενιτεύτηκαν και το οποίο καταλήγει «για να ζήσουν καλύτερα τα παιδιά όλων των Ελλήνων», αγνοώντας επιδεικτικά ότι στη χώρα μας διαμένουν πρόσφυγες και μετανάστες. Ιδια περιφρόνηση στα ανθρώπινα δικαιώματα εντοπίζεται στο «μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη, μήπως να μην ξαναβγεί;». Στην οδό Πειραιώς δεν έχουν ακουστά ούτε τον Διαφωτισμό ούτε τις απόψεις του Μπεκαρία για τα δικαιώματα των κρατουμένων. Η φαντασιακή ευδαιμονία που υπόσχεται η ΝΔ σκοντάφτει όμως και σε μια άλλη αντίφαση. Αφού η ΝΔ με την ανάπτυξη θα εξασφαλίσει δουλειές για όλους, για ποιον λόγο προτίθεται να αυξήσει το ποσόν για το ταμείο ανεργίας;
Ο ΣΥΡΙΖΑ απαντά σε αυτά όχι μόνο τονίζοντας την κρισιμότητα των εκλογών αλλά και επισημαίνοντας τους κινδύνους από ένα δοκιμασμένο και αποτυχημένο κόμμα στο ευφάνταστο σποτάκι με τον σκορπιό και τον βάτραχο. Αυτά για τις γυναίκες, την υγεία, την παιδεία κ.λπ. καταδεικνύουν και τη μεγάλη ιδεολογική τους διαφορά. Στη ΝΔ πρωταγωνιστεί η οικονομία, τουτέστιν οι αριθμοί, στον ΣΥΡΙΖΑ οι άνθρωποι. Με όρους επικοινωνίας θα λέγαμε ότι στη ΝΔ επικρατεί η έννοια του πελάτη, στον ΣΥΡΙΖΑ εκείνη του πολίτη.