Η νίκη του Αλεξάνταρ Βούτσιτς την Κυριακή είναι σίγουρο ότι έκανε κάποια πρόσωπα στις Βρυξέλλες να γίνουν σκυθρωπά. Ο σέρβος πολιτικός αποτελεί αγκάθι στα πλευρά της ΕΕ μιας και προσπαθεί να σταθεί σε μια γκρίζα ζώνη ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα, Ανατολής και Δύσης, και να επωφεληθεί όσο μπορεί και από τα δύο, χωρίς να διαταράξει τις ισορροπίες.
Ο Βούτσιτς τηρούσε πάντα μια επαμφοτερίζουσα στάση σχετικά με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Το πιο ενδεικτικό και πρόσφατο παράδειγμα είναι ότι όχι μόνο αρνήθηκε να καταδικάσει δημόσια τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά απαγόρευσε τις διεθνείς ασκήσεις το Φεβρουάριο του 2022. Όμως και στο θέμα της Ουκρανίας, ο Βούτσιτς αποδεικνύεται διπλωματικός χαμαιλέοντας: εξέφρασε την πεποίθησή του για την επιτυχία της Ρωσίας στη σύγκρουση με την Ουκρανία, ενώ ταυτόχρονα κάλεσε για ειρηνική επίλυση στην Κριμαία και το Ντονμπάς, επιβεβαιώνοντας την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Παρά την ευθυγράμμιση της Σερβίας, η επίσημη ουκρανική κυβέρνηση κρούει συναγερμό, υποδηλώνοντας ότι η Ρωσία μπορεί να προετοιμάζεται να υποκινήσει εχθροπραξίες στα Δυτικά Βαλκάνια, αξιοποιώντας τη σχέση της με τη Σερβία. Η προειδοποίηση αυτή ακολουθεί την αντίστοιχη προειδοποίηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν εκφράσει ανησυχίες για υποτιθέμενες προσπάθειες της Ρωσίας να αποσταθεροποιήσει τα Δυτικά Βαλκάνια για να εμποδίσει την ενσωμάτωσή τους με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Επίσης, ο ρόλος της Σερβίας στη διάδοση της φιλορωσικής παραπληροφόρησης, που εκδηλώθηκε με τις εγγραφές στη φιλορωσική ομάδα «Άλλη Ουκρανία» στη Σερβία, έχει περιπλέξει περαιτέρω την κατάσταση.
Ένταση με Κόσοβο
Πριν από τη συμμετοχή του στη σύνοδο κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης-Δυτικών Βαλκανίων την προηγούμενη εβδομάδα, ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου, Βιόσα Οσμάνι, άφησε να εννοηθεί ότι είναι πιθανές περαιτέρω επιθέσεις από τη Σερβία. Τόνισε τη σοβαρότητα της κατάστασης, δεσμευόμενος να ενημερώσει όλους τους ευρωπαίους ηγέτες, με βάση τις πληροφορίες που έλαβε από οργανισμούς ασφαλείας, προτρέποντάς τους να αντιμετωπίσουν τον συναγερμό με μέγιστη σοβαρότητα.
Η ένταση στις σχέσεις της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου αυξήθηκαν τον τελευταίο χρόνο τόσο από την απόφαση των κοσοβάρικων αρχών να καταργήσουν τις σερβικές πινακίδες στο βόρειο Κόσοβο, όπου διαμένει πολυπληθής σερβική μειονότητα αλλά και από την απόφαση των Σέρβων μειονοτικών να απόσχουν από τις τοπικές εκλογές της περασμένης άνοιξης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μη εφαρμογή της συμφωνίας ομαλοποίησης των σχέσεων των δύο χωρών.
Η αποτυχία της αντιπολίτευσης
Τα σερβικά Μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα αντανακλά την αποτυχία της φιλοευρωπαϊκής αντιπολίτευσης να υφάνει ένα αφήγημα που να πείθει τους πολίτες. Μάλιστα, το εβδομαδιαίο σερβικό περιοδικό Vreme κάνει λόγο για «φιάσκο», ενώ εκτιμά ότι βρίσκεται περίπου εκεί που ήταν πριν τις εκλογές. Η «Σερβία εναντίον της Βίας» ανακοίνωσε ότι θα καταγγείλει τα αποτελέσματα ως προϊόν εκλογικής απάτης, πράγμα το οποίο το περιοδικό αμφιβάλλει αν θα έχει απτά πολιτικά αποτελέσματα. Είναι πολύ πιθανό να μην συνεργαστούν καν οι αρμόδιες αρχές, μιας και ο Βούτσιτς, μετά από περισσότερο από δέκα χρόνια, έχει «ρίξει» βαθιές ρίζες στο πολιτικό σκηνικό.
Παρά την αυξανόμενη δυσαρέσκεια, ο Βούτσιτς θεωρείται στη διεθνή σκηνή ως ο μόνος αξιόπιστος ηγέτης ικανός να διαχειριστεί τις σχέσεις με το Κόσοβο και διπλωματική άσκηση ισορροπίας του Βελιγραδίου μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ. Αλλά η πράξη εξισορρόπησης της Σερβίας απειλεί να γίνει ακόμη πιο περίπλοκη: σε αντίθεση με τους γείτονές της Βοσνία, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, των οποίων οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ανεπιφύλακτα την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, το Βελιγράδι – υποψήφια προς ένταξη από το 2012 – δεν έχει ενταχθεί στις κυρώσεις κατά της Μόσχας επειδή θέλει να αποφύγει να βλάψει τις σχέσεις της με τη φίλα προσκείμενη της χώρα, από την οποία εξαρτάται ενεργειακά.
Διαβάστε επίσης: Σερβία: Νίκη και αυτοδυναμία για το κόμμα του Αλεξάνταρ Βούτσιτς
