Ο θρίαμβος του θαυμαστή του Πινοτσέτ Χοσέ Αντόνιο Καστ βάζει τη συνταγματική αναθεώρηση στον πάγο και τον Γκαμπριέλ Μπόριτς σε αναμμένα κάρβουνα
Ο ακροδεξιός θαυμαστής του δικτάτορα Αουγκούστο Πινοτσέτ Χοσέ Αντόνιο Καστ μπορεί να περηφανεύεται ότι κατάφερε μια εμφατική νίκη την περασμένη Κυριακή στις
εκλογές για το Συνταγματικό Συμβούλιο, αφού κατέκτησε τις 22 από τις συνολικά 50 έδρες. Έτσι, έχει τη δυνατότητα να… κανοναρχήσει τη διαδικασία της αναθεώρησης του συντάγματος, το νέο κείμενο του οποίου θα πρέπει να επικυρωθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Οι εκλογές αυτές θεωρούνται σοβαρό πλήγμα στην προεδρία του αριστερού προέδρου Γκαμπριέλ Μπόριτς, μια από τις προεκλογικές δεσμεύσεις του οποίου ήταν η αλλαγή του πινοτσετικού συντάγματος.
Ενα βήμα μπρος, δύο πίσω
Εχει παρατηρηθεί σημαντική προοδευτική αλλαγή στο πολιτισμικό στερέωμα της Χιλής, μιας και κοινωνικά κινήματα έχουν κατακτήσει μια σειρά από σημαντικές «κορυφές». Η παιδεία στη χώρα κλίνει επί το προοδευτικότερο, με σκληρούς αγώνες από μαθητικούς και φοιτητικούς συλλόγους που απαιτούν αλλαγή. Τα κινήματα για την προστασία του περιβάλλοντος σταμάτησαν ένα τεράστιο υδροηλεκτρικό project, ενώ το δυναμικό φεμινιστικό κίνημα είχε αναγκάσει την προηγούμενη –συντηρητική– κυβέρνηση Πινιέρα να περάσει νόμο για την άμβλωση.
Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν αναδυθεί συντηρητικές αντιστάσεις στη Χιλή. Είναι χαρακτηριστικό ότι το νέο κείμενο για το σύνταγμα, που απορρίφθηκε στο δημοψήφισμα του Σεπτεμβρίου του 2022, είχε προβλέψεις για τα κοινωνικά δικαιώματα εθνοτικών μειονοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος, τη διασφάλιση ίσων δικαιωμάτων των ατόμων όλων των σεξουαλικών προσανατολισμών αλλά και για την προστασία της επιλογής των γυναικών στην άμβλωση. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί πάντως το μέγεθος της προπαγάνδας εναντίον του κειμένου, μιας και σύμφωνα με υπολογισμούς της Εκλογικής Υπηρεσίας της Χιλής, Servel, από τα συνολικά 523 εκατ. δολάρια που διατέθηκαν για τις καμπάνιες του «ναι» και του «όχι», το 89% των χρημάτων κατευθύνθηκε στο «όχι» και μόλις το 11% στο «ναι».
Ο θριαμβευτής των εκλογών της περασμένης Κυριακής Χοσέ Αντόνιο Καστ, 57 ετών, είναι γνωστός για τις υπερσυντηρητικές του ιδέες. Εχει εκδηλωθεί ανοιχτά υπέρ του Πινοτσέτ και θεωρείται σημείο αναφοράς για την ακροδεξιά της Χιλής. Το 2019 ίδρυσε το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, το οποίο συγκέντρωσε βετεράνους ακροδεξιούς και ανεξάρτητους κάτω από μια υπερσυντηρητική ιδεολογία. Σχετικά με τη συνταγματική αλλαγή στη Χιλή έχει πει ότι η χώρα της Νότιας Αμερικής «δεν χρειάζεται» μια νέα Magna Carta και έχει δηλώσει ότι οποιαδήποτε αλλαγή πρέπει να γίνει «θεσμικά» στο Κογκρέσο.
Στα χνάρια του Τραμπ
Πολλά από τα αξιώματά του συγκρίνονται με αυτά του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Καστ είναι γνωστός για τις συντηρητικές του θέσεις σε θέματα όπως η άμβλωση, ο γάμος και η τεκνοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια. Μερικοί από τους άξονες της ιδεολογίας του είναι η ασφάλεια, η φιλελεύθερη οικονομία και η μετανάστευση. Σε αυτό το τελευταίο σημείο ο Καστ υποσχέθηκε πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2021 να δημιουργήσει μια τάφρο στα βόρεια σύνορα της Χιλής για τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης στη χώρα.
Οντας ακραιφνής νεοφιλελεύθερος, ο Καστ πιστεύει ότι είναι καλύτερο να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες, πιστεύοντας ότι η σταθερότητα και η δημόσια τάξη θα δημιουργήσουν περισσότερες επενδύσεις και μεγαλύτερη ανάπτυξη για τη χώρα.
