Επίσης: 1 στους 2 δηλώνει ότι δεν θα πάει διακοπές
Το κυβερνητικό αφήγημα γκρεμίζει με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο άλλη μία έρευνα, αυτή τη φορά από το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Μετά τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που έδειξαν ότι μόνο το 1,9% πλήρως ικανοποιημένο από τα οικονομικά του και το το 62,2%, δεν πήγε «ποτέ» σε μία σειρά δραστηριοτήτων, όπως μουσική, τραγούδι, χορό, θέατρο, φωτογραφία το 2022, το ΙΕΛΚΑ αποτυπώνει μία ακόμη πτυχή της ωμής πραγματικότητας: ότι το 54% (έναντι 55% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου ενώ το 75% (έναντι 71% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.
Δείτε επίσης: Διαψεύδει την «καταπληκτική ποιότητα ζωής» Μητσοτάκη η ΕΛΣΤΑΤ: Μόνο το 1,9% πλήρως ικανοποιημένο από τα οικονομικά του
Στην κυλιόμενη έρευνα καταναλωτών με θέματα της επικαιρότητας, και δείγμα 1.000 καταναλωτές, που πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα 6-10 Μαΐου 2023, υπάρχουν σημαντικές αλλαγές το τελευταίο διάστημα στις καταναλωτικές συνήθειες σε διάφορες περιοχές συμπεριφορών, οι οποίες αποδίδονται σε μεγάλο βαθμό στις ανατιμήσεις προϊόντων και υπηρεσιών (σχήμα 1).
Συγκεκριμένα, οι ερωτηθέντες απάντησαν, πως για να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά προβλήματα, ακυρώνουν δαπάνες διασκέδασης σε ποσοστό 75%, μειώνουν καταναλωτικά προϊόντα σε ποσοστό 54% και αναβάλουν εργασίες συντήρησης σε σπίτι και αυτοκίνητο (με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την ασφάλεια), σε ποσοστό 49%.
Όπως σημειώνει ο ΙΕΛΚΑ, καταρχάς είναι ξεκάθαρη μία τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων. Όπως φαίνεται μεγαλύτερη είναι η πίεση στη μείωση των δαπανών για βασικές υπηρεσίες και λιγότερο για βασικά αγαθά.
Συγκεκριμένα:
- Το 75% (έναντι 71% τον Ιανουάριο) του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια κ.α.
- Το 49% (έναντι 50% τον Ιανουάριο) του κοινού δηλώνει ότι έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, π.χ. στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο.
- Το 54% (έναντι 55% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει μειώσει συνολικά τις αγορές σε είδη τροφίμων και είδη παντοπωλείου.
- Το 27% (έναντι 24% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει χρησιμοποιήσει χρήματα από τις αποταμιεύσεις του προκειμένου να καλύψει τις αγορές του.
- Το 32% (έναντι 29% τον Ιανουάριο) έχει αναβάλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεων του.
- Το 17% (έναντι 11% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αυξήσει τον χρόνο εργασίας ή έχει βρει δεύτερη εργασία προκειμένου να αυξήσει το εισόδημα του.
- Το 49% (έναντι 40% τον Ιανουάριο) δηλώνει ότι έχει αλλάξει μάρκα-επωνυμία προϊόντος.
- Μόλις 9% του κοινού δηλώνουν ότι δεν έχουν λάβει κανένα απολύτως μέτρο για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Κριτήριο η εξοικονόμηση χρημάτων, εις βάρος της ποιότητας και της ασφάλειας
Την ίδια στιγμή, ενδεικτικό της οικονομικής κατάστασης των καταναλωτών είναι το γεγονός πως επιλέγουν τρόφιμα με βάση την τιμή, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα την ποιότητα και την ασφάλεια, σύμφωνα πάντα με τις απαντήσεις τους.
Συγκεκριμένα, το πόσο έντονη είναι η στροφή του αγοραστικού κοινού στην εξοικονόμηση χρημάτων αποτυπώνεται στο σχήμα 2. Στο σχήμα καταγράφει διαχρονικά την προτεραιότητα που δίνουν οι καταναλωτές την τελευταία 4ετία σε σχέση με την επιλογή τροφίμων. Συνολικά τον τελευταίο χρόνο από τον Ιούλιο και μετά, η χρηματική δαπάνη αποτελεί το βασικό κριτήριο, αλλά ειδικά στις τελευταίες μετρήσεις η ένταση είναι εντυπωσιακή. Ενώ τα προηγούμενα χρόνια το ποσοστό του αγοραστικού κοινού που αγόραζε βασικό κριτήριο τα χρήματα κινούταν περί το 30% και σε ίδια επίπεδα με τα ποιοτικά κριτήρια, σήμερα το ποσοστό αυτό ξεπερνάει το 60%. Το στοιχείο αυτό δείχνει πόσο έντονη είναι η ανησυχία του κοινού και την αλλαγή στην αγοραστική συμπεριφορά.
1 στους 2 δεν θα κάνει διακοπές
Η αναγκαία περικοπή δαπανών από τα νοικοκυριά αποτυπώνεται και στο σχήμα 3, όπου 1 στους 2 καταναλωτές δηλώνει ότι δεν κάνει διακοπές το 2023, ενώ 1 στους 3 δηλώνει ότι θα κάνει μεν διακοπές, αλλά πιο περιορισμένες. 6 στους 10 καταναλωτές δηλώνουν ότι οι δαπάνες τους φέτος θα είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι, ενώ 4 στους 10 ότι θα είναι μειωμένη άνω του 50%. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν κυρίως την κακή ψυχολογία του αγοραστικού κοινού και δευτερευόντως ρεαλιστικές προβλέψεις.
Market pass
Τέλος, όσον αφορά το market pass, το οποίο είναι ακόμα εν ισχύ, όπως φαίνεται στο σχήμα 4, το 72% του κοινού δεν έχει επηρεαστεί από αυτό. Το 8% δηλώνει ότι ξοδεύει λιγότερα χρήματα, προφανώς αντικαθιστώντας μέρος της δαπάνης ιδίων χρημάτων με χρήματα από το market pass, ενώ το 21% δηλώνει ότι ξοδεύει περισσότερα χρήματα σήμερα, προσθέτοντας χρηματική δαπάνη μέσω του market pass στην ιδιωτική δαπάνη χρημάτων. Συνολικά φαίνεται μία θετική επίδραση στην αγορά από το market pass, αλλά σε μικρό βαθμό.
