Έξι καλλιτέχνες γράφουν στο Docville ανακαλώντας στη μνήμη τους στιγμές που έζησαν με τον μεγάλο συνθέτη με αφορμή τη συναυλία-αφιέρωμα «Τους προβολείς στήσε» στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού
Ρίτα Αντωνοπούλου
Τραγουδίστρια
Είναι πολλά τα χρόνια, πολλές οι στιγμές και με δυσκολία μπορώ να διαλέξω. Θα πω για την πρώτη μας ηχογράφηση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2007 με την Καμεράτα. Θυμάμαι να ακούω την ορχήστρα να παίζει το «Αννα, μην κλαις». Κοίταζα τους μουσικούς μέσα από το τζάμι του στούντιο καθισμένη σε μια πολυθρόνα πίσω από τον ηχολήπτη. Ο Θάνος καθόταν σε μια άλλη πολυθρόνα λίγο πιο πέρα. Ξαφνικά συνειδητοποίησα αυτό που μου συνέβαινε. Ημουν στο στούντιο δίπλα στον άνθρωπο που τόσο θαύμαζα από μικρή και η Καμεράτα υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ ηχογραφούσε για να τραγουδήσω εγώ… τραγούδια που ήταν μέσα στην καρδιά μου χρόνια. Ξέσπασα σε κλάματα. Ζούσα ένα όνειρο. Κάποια στιγμή με είδε ο Θάνος και απλώς ήρθε και με αγκάλιασε χωρίς να μου πει κουβέντα… Ούτε εγώ είπα λέξη. Για μένα ήταν μια ακριβή στιγμή που θα θυμάμαι πάντα. Μέχρι την τελευταία στιγμή τού μιλούσα στον πληθυντικό, δεν κατάφερα ποτέ να τον αποκαλέσω «Θάνο», όπως κάνω σε αυτό το κείμενο… Κι όμως ο άνθρωπος αυτός είναι ο μαέστρος, ο συνεργάτης, ο Μικρούτσικος, ο δάσκαλος, ο εμπνευστής, ο συνοδοιπόρος, ο πατέρας, ο φίλος… ο Θάνος όλων. Αρχηγός και πανταχού παρών.
Χρήστος Θηβαίος
Τραγουδιστής
Η πιο δυνατή στιγμή με τον Θάνο ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2000, όταν αρχίσαμε τις πρόβες για τις δύο μεγάλες συναυλίες για τα 30 του χρόνια στο ελληνικό τραγούδι. Στο πρώτο μέρος τραγουδούσα εγώ, στο δεύτερο η Χάρις Αλεξίου – λίγο πριν από τις τελικές πρόβες μού έδωσε μια κασέτα που έγραφε πάνω «Ο Αμλετ της σελήνης». Από εκεί ξεκίνησε το ταξίδι, γιατί για εμένα δεν υπήρξε μόνο μια δυνατή στιγμή με τον Θάνο, ήταν ταξίδι ολόκληρο το οποίο κατέληξε σε διάφορες συναυλίες στις οποίες μου εμπιστεύτηκε τις ερμηνείες του «Σταυρού του νότου» και των «Γραμμών των οριζόντων», καινούργια τραγούδια όπως το «Δεν είμαι άλλος» και «Θέλω τη μέρα που θα φύγεις», να ερμηνεύει δικά μου τραγούδια και να εμπιστεύεται την τραγουδοποιία μου καθ’ όλη τη διάρκεια και την πορεία της συνεργασίας μας. Και η πιο όμορφη στιγμή… είμαστε στην Galerie Vivienne στο Παρίσι, μένουμε και οι δύο στο Yves Saint Louis, ένα μεγάλο δώρο που μου έκανε, και με μάλωσε πολύ για δύο πράγματα: το ένα ήταν ότι δεν είχα γράψει κάτι καινούργιο και το δεύτερο ότι διάλεξα το λάθος κρασί.
Διαβάστε επίσης: Θάνος Μικρούτσικος – Χρήστος Θηβαίος: «Η ακροδέξια είναι η καρδιά του συστήματος»
Φοίβος Δεληβοριάς
Τραγουδοποιός
Από συστολή και ένα αίσθημα ερμηνευτικής ανεπάρκειας δεν είχα τολμήσει να πω το «ναι» σε μια παλιότερη, γενναιόδωρη πρότασή του να ερμηνεύσω ξανά ένα σπουδαίο του έργο ζωντανά. Οταν πια αισθάνθηκα σχετικά ικανός ήταν αργά. Ηρθε όμως αυτό το απροσδόκητο δώρο από την οικογένειά του και τον Θύμιο Παπαδόπουλο. Θα ερμηνεύσω και εγώ δίπλα στους σπουδαίους ερμηνευτές του, την άλλη του οικογένεια, κάποια από τα αθησαύριστα θεατρικά τραγούδια του. Κάτσαμε ένα απόγευμα –που δεν θα το ξεχάσω– με τη Μαρία Παπαγιάννη και βουτήξαμε στο σεντούκι του θησαυρού. Ερωτεύτηκα αμέσως τον «Αρχοντοχωριάτη», τον «Δον Κιχώτη», τις πρώτες του νεανικές θεατρικές απόπειρες, τα επιθεωρησιακά του. Τι ωραία ιδέα να πέσει ο προβολέας πάνω σε αυτή την πλευρά του! Εχουμε ακόμη να ανακαλύψουμε πολλά από έναν άνθρωπο που δεν σταμάτησε ποτέ κάτι να φτιάχνει. Στο Ηρώδειο, έστω αυτό των αποστάσεων, θα είναι ο Θάνος Μικρούτσικος στις 15 και τις 16 Ιουλίου. Εφευρέτης και θαλασσινός, πολιτικός και αναγνώστης, Ελληνας και Ευρωπαίος, προορισμένος να αφήσει ζωή. Να είστε εκεί.
Θύμιος Παπαδόπουλος
Συνθέτης, μουσικός, ενορχηστρωτής
Ηταν κάπου μέσα στη δεκαετία του ’90. Ηχογραφούσαμε με τον Θάνο τη μουσική του για μια θεατρική παράσταση κάτω από την αφόρητη πίεση βάναυσης προθεσμίας. Το γνωστό: έπρεπε να είχαμε παραδώσει… χτες! Μου τηλεφώνησε σαν παιδάκι χαρούμενο για να μου ανακοινώσει ότι έγραψε το νέο κομμάτι για κουαρτέτο εγχόρδων που περιμέναμε. Έτσι, εκτός από τον τρομπετίστα και εμένα που θα παίζαμε στις 4 η ώρα την επομένη, έπρεπε να ειδοποιήσω και τους άλλους τέσσερις μουσικούς που ήταν απαραίτητοι για τις 7 η ώρα. Το έκανα. Ή μάλλον έτσι νόμισα.
Διαβάστε επίσης: Η τελευταία συνέντευξη του Θάνου Μικρούτσικου στο Documento
Την άλλη μέρα, ξεκινώντας στις 4 η ώρα, τα πράγματα πήγαιναν ομαλά ηχογραφώντας τον τρομπετίστα και εμένα να παίζω φλάουτο. Σε κάθε διάλειμμα ο Θάνος μου έδειχνε με σχεδόν παιδική χαρά και ανυπομονησία την παρτιτούρα του νέου του έργου. Ηταν υπέροχο, πολύ εμπνευσμένο. Στις 7 χτύπησε το κουδούνι. Άνοιξα κι είδα μόνο έναν μουσικό, τον βιολοντσελίστα. Άρχισα τα απεγνωσμένα τηλέφωνα για τους υπόλοιπους. Σε λίγο θα έπρεπε να παραδεχτώ την πικρή αλήθεια. Τα είχαμε θαλασσώσει με τις ειδοποιήσεις και τις συνεννοήσεις, κανείς άλλος δεν θα ερχόταν. Απελπισμένος το είπα στον Θάνο. Με κοίταξε αμίλητος για κάποια αιώνια δευτερόλεπτα. Περίμενα στωικά την κατσάδα που άξιζα. Μου είπε: «Τι έχουμε εδώ λοιπόν τώρα; Φλάουτο, τρομπέτα, βιολοντσέλο, έτσι; Δώσε μου λίγο χαρτί μουσικής, πάω στο γραφείο πάνω, μη με ενοχλήσει κανείς για λίγο». Σε είκοσι λεπτά επέστρεψε με ένα νέο, φρεσκότατο έργο για φλάουτο, τρομπέτα και βιολοντσέλο!
Ρένια Λουιζίδου
Ηθοποιός
Θα ήμουν 22-23 χρόνων όταν πρωτοσυνάντησα στη σκηνή ενός θεάτρου σε συνθήκες στενά επαγγελματικές ένα από τα μεγαλύτερα είδωλα της ανήσυχής μου εφηβείας. Με αγωνία μήπως από κοντά πέσει από το βάθρο του. Με τρόμο μήπως εγώ αποδειχτώ λίγη γι’ αυτήν τη συναναστροφή. Τα έφερε έτσι η ζωή και λίγα χρόνια αργότερα οι ζωές μας διασταυρώθηκαν για τα καλά σε διαδρομές πιο προσωπικές αυτήν τη φορά. Αγαπώντας τους ίδιους ανθρώπους, μεγαλώνοντας παιδιά, τρώγοντας και πίνοντας στα ίδια τραπέζια, γελώντας, χορεύοντας, συνομιλώντας επί παντός επιστητού. Θα είμαι πάντα ευγνώμων γι’ αυτή την τύχη μου. Γιατί ο Θάνος υπήρξε για μένα και για όλους τους συνομιλητές του ένας κανονικός οδηγός ζωής. Ένα manual πώς να τιμάς και να σέβεσαι τη ζωή στο σύνολό της, αξιοποιώντας και απολαμβάνοντάς τη μαζί. Απίστευτη προσωπικότητα, εξωπραγματική, συντριπτική, θυελλώδης. Οξυδερκής, διορατικός, ανήσυχος, τολμηρός, πρωτοπόρος έως την τελευταία μέρα, πάντα κοινωνικά ενεργός, ακούραστος, πάντα πρόθυμος να μπει μπροστά, να πάρει την ευθύνη, γενναιόδωρος, ανατρεπτικός, ονειροπόλος, βαθιά πολιτικός στην καθημερινότητά του. Ένας άφοβος εραστής της ζωής. Αιώνια ευγνώμων λοιπόν γιατί είδα και έζησα αυτήν τη σπάνια μαγική συγκυρία που καλλιτέχνης και άνθρωπος απογειώνονται πιασμένοι χέρι χέρι. Και μαζί απογειωνόμαστε κι εμείς με καύσιμο όσα μοιραστήκαμε. Θανούλη μας, βαθιά υπόκλιση.
Διαβάστε επίσης: Ο Θάνος Μικρούτσικος γράφει για τους πέντε πιο σημαντικούς σταθμούς στη διαδρομή του
Κώστας Θωμαΐδης
Τραγουδιστής
Στην πολύχρονη συνεργασία μου με τον Θάνο Μικρούτσικο έζησα δυνατές στιγμές και θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό. Το 1986 ύστερα από πρόβες δύο μηνών θα ερμήνευα για πρώτη φορά τη «Σονάτα του σεληνόφωτος», το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου. Εργο με υψηλό βαθμό δυσκολίας τόσο μουσικά όσο και ερμηνευτικά. Η αγωνία μου ήταν πολύ μεγάλη και ο Θάνος με ενθάρρυνε συνεχώς.
Η εκδήλωση προς τιμήν του ποιητή πραγματοποιήθηκε σε μια εξαιρετική αίθουσα στην οδό Πανεπιστημίου. Παρών και ο Γιάννης Ρίτσος, γεγονός που μεγάλωσε την αγωνία μου, έτρεμα ολόκληρος. Οπως συμβαίνει όμως σχεδόν πάντοτε ανεβαίνοντας στη σκηνή βρίσκεσαι σε έναν άλλο κόσμο και περιμένεις το σήμα που θα σε απογειώσει. Οι πρώτες νότες του Θάνου και ο τρόπος που με κοιτούσε μου έδωσαν κουράγιο και μεγάλη δύναμη. Τα πρώτα περίπου 15 δευτερόλεπτα προσπαθούσα να σταθεροποιήσω τη φωνή μου από το τρεμούλιασμα, όμως αμέσως μετά βρέθηκα σε έναν άλλο κόσμο, τον κόσμο του ποιήματος και της μουσικής του. Η αποδοχή ήταν πολύ θερμή. Ο Γιάννης Ρίτσος με αγκάλιασε και μου μιλούσε με ενθουσιασμό. Ήταν η μεγαλύτερη επιβράβευσή μου. Ο Θάνος με τη γνωστή του γενναιοδωρία με ανέβαζε στα ουράνια. Με τον ποιητή ακολούθησαν πολλές συναντήσεις και άκουγα με ιδιαίτερη προσοχή τις σκέψεις του για την ποίηση, τη μουσική, το θέατρο, την τέχνη… μεγάλο μάθημα.
Λίγες μέρες αργότερα συμμετείχα στην παράσταση της «Σονάτας του σεληνόφωτος» από το Nouveau Théâtre de Belgique και τον σκηνοθέτη Ανρί Ρονς, παράσταση που γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις Βρυξέλλες αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές. Ο Θάνος Μικρούτσικος μου χάρισε ένα από τα μεγαλύτερα δώρα της ζωής μου. Θα τον ευγνωμονώ αιώνια.
INFO
Ωδείο Ηρώδου, Αττικού, 15-16/7 (21.00). Μουσική διεύθυνση: Θύμιος Παπαδόπουλος. Τραγουδούν: Χρήστος Θηβαίος, Φοίβος Δεληβοριάς, Κώστας Θωμαΐδης, Ρίτα Αντωνοπούλου. Κείμενα θα ερμηνεύσει η Ρένια Λουιζίδου