Σε συζητήσεις με την Αγκυρα για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης πηγαίνει η κυβέρνηση χωρίς να έχει βρει ακόμη τον βηματισμό της στα εθνικά θέματα
Εκκίνησαν τη Δευτέρα οι συζητήσεις για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σε ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον στην ανατολική Μεσόγειο, τη Συρία και τη Λιβύη και χωρίς η κυβέρνηση στην Αθήνα να έχει βρει βηματισμό στα μεγάλα ανοιχτά εθνικά θέματα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την ίδια ώρα που ο υπουργός Εθνικής Αμυνας (ΥΠΕΘΑ) Νίκος Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε (την περασμένη Τετάρτη, στο περιθώριο της συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες) με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ, στην Αθήνα διάφορα δημοσιεύματα πριόνιζαν την καρέκλα του λόγω δυσμένειας του Μαξίμου, ενώ μόλις την περασμένη Πέμπτη δημοσιογράφοι που καλύπτουν το κυβερνητικό ρεπορτάζ άφησαν να διαρρεύσει ο προβληματισμός του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος για την υψηλή πιθανότητα θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο!
Οσον αφορά τη συνάντηση πάντως, οι δύο πλευρές ήταν εξαιρετικά φειδωλές, με πηγές του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Αμυνας να σημειώνουν ότι ο ΥΠΕΘΑ επισήμανε στον ομόλογό του τη σημασία των ανοικτών διαύλων επικοινωνίας και την ανάγκη η Τουρκία να απέχει από ενέργειες που τροφοδοτούν την ένταση. Σύμφωνα με τη «Yeni Safak» οι δύο άντρες αναφέρθηκαν στην ανάγκη διατήρησης των διαύλων επικοινωνίας, ενώ το A Haber σημείωσε ότι σε γενικές γραμμές ειπώθηκαν πολλά, με τα ΜΟΕ να είναι στο επίκεντρο.
Την ίδια ώρα πληθαίνουν οι πληροφορίες για πρόθεση της Τουρκίας να τα βρει με το Ισραήλ (αναγνώριση κοινής ΑΟΖ και υδρογονάνθρακες), ενώ και στην ημεδαπή διάφορα δημοσιεύματα προκρίνουν την υγροποίηση και τη μεταφορά του φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου με πλοία έναντι του EastMed. Μικρή λεπτομέρεια ότι οι Ελληνες πλοιοκτήτες είναι στην κορυφή της λίστας των κατασκευαστών τέτοιων δεξαμενόπλοιων.
Τι επιδιώκει η Ελλάδα
Σύμφωνα πάντως με το ρεπορτάζ, η Αθήνα θα προσέλθει στις συζητήσεις έχοντας ως προτεραιότητα την άρση της πρακτικής της Αγκυρας (σχετικά με τη δέσμευση υποθαλάσσιων περιοχών για τη χρήση υποβρυχίων με SubNOTAM) να δεσμεύει τεράστιες περιοχές στο Αιγαίο αλλά και στην ανατολική Μεσόγειο για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Παράλληλα επιδιώκει την ενεργοποίηση της τηλεφωνικής γραμμής ανάμεσα στο Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας στη Λάρισα και την τουρκική Διοίκηση Τακτικής Αεροπορίας στο Εσκί Σεχίρ, σε περίπτωση σοβαρής εμπλοκής στον αέρα, και τη δυνατότητα επίλυσης πιθανών επεισοδίων στον Εβρο σε επίπεδο τοπικών διοικήσεων.
Αν βέβαια στο παραπάνω σκηνικό συνυπολογίσει κανείς την εσωστρέφεια στο κυβερνών κόμμα για την προσφυγή στη Χάγη (άλλα λέει το πρωθυπουργικό περιβάλλον, άλλα λένε οι καραμανλικοί και άλλα λέει ο Αντώνης Σαμαράς), προκύπτει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο.
Ο ίδιος ο αντιπρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης, αναφερόμενος στα αγκάθια της κυβέρνησης Μητσοτάκη, μιλώντας στον Alpha 98,9 έκανε λόγο για «εξωθεσμικούς παράγοντες» οι οποίοι «δεν θα έπρεπε καν να μιλούν», όπως ο Θάνος Ντόκος.
«Εκεί που ανησυχώ είναι από μια κινητικότητα που βλέπω κυρίως από εξωθεσμικούς παράγοντες σχετικά με την προσφυγή στη Χάγη. Η επανεμφάνιση Ροζάκη και όχι μόνο. Εγώ δημοσίως εναντιώθηκα και στις δηλώσεις του κ. Ντόκου» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του Ν. Κακλαμάνη.
Την ίδια ώρα στο Μόναχο διεξάγεται από την Παρασκευή μέχρι και σήμερα Κυριακή η διεθνής διάσκεψη για την ασφάλεια, όπου συμμετέχει και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Ο Ν. Δένδιας πάντως, παρά την ελληνική αντίδραση και παρά το αίτημα της κυβέρνησης να συμμετάσχει στα επόμενα στάδια, δεν θα είναι παρών στη συνεδρίαση της διαδικασίας του Βερολίνου για τη Λιβύη, η οποία θα πραγματοποιηθεί σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στο περιθώριο της διάσκεψης του Μονάχου. Στη διάσκεψη θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών που είχαν μετάσχει στην προηγούμενη διάσκεψη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας δήλωνε ότι η Ελλάδα αναζητεί τρόπους προκειμένου να μετάσχει στα επόμενα στάδια της διαδικασίας του Βερολίνου.
Μαύρα μαντάτα από Τουρκία
Πάντως η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να ανησυχεί σφόδρα με διάφορα δημοσιεύματα στη γειτονική χώρα, όπως αυτό του Μπουράκ Μπεκντίλ στη δεξαμενή σκέψης BΕSA (Βegin-Sadat Center for Strategic Studies). Σύμφωνα με αυτό, ο υποναύαρχος Τζιχάτ Γιαϊτζί, επιτελάρχης του τουρκικού ναυτικού, προωθεί την όσο το δυνατόν συντομότερη υπογραφή μιας συμφωνίας ανάλογης με αυτή με τη Λιβύη για την ΑΟΖ με το Ισραήλ! Κι αυτό παρά το κάκιστο κλίμα μεταξύ των δύο χωρών και παρά το γεγονός ότι Τουρκία και Ισραήλ δεν έχουν ανταλλάξει πρέσβεις από το 2017. Αλλωστε ο ίδιος ο Ερντογάν προ ημερών, αναφερόμενος στα σχέδια στην ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ότι η Τουρκία είναι πρόθυμη να συνομιλήσει σχετικά με κάθε χώρα εκτός της Κύπρου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μια τέτοια συμφωνία δεν είναι αδύνατη καθώς ούτε η Τουρκία ούτε το Ισραήλ έχουν υπογράψει τη συμφωνία για το Δίκαιο της Θάλασσας, όπως και οι ΗΠΑ.
Μάλιστα γίνεται αναφορά και στο οικονομικό κομμάτι στον EastMed, καθώς αν ναυαγήσει και το ισραηλινό φυσικό αέριο περάσει από την Τουρκία, το κόστος μειώνεται περίπου στο 1/4. Το σενάριο ακούγεται εφιαλτικό για την Ελλάδα αφού, πέρα από τις όποιες απώλειες σε οικονομικό και γεωστρατηγικό επίπεδο, αγνοεί εντελώς την κυπριακή ΑΟΖ.
Αγνωστο πάντως παραμένει μέχρι αυτή την ώρα αν η ελληνική διπλωματία έχει σταθμίσει αυτό το ενδεχόμενο και πώς αντιδρά. Επί του παρόντος ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης συναντήθηκε την περασμένη Πέμπτη με τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ Γιουβάλ Ρότεμ, με θέμα το μέλλον της στρατηγικής σχέσης Ελλάδας – Ισραήλ, και σύμφωνα με την ελληνική πλευρά επιβεβαιώθηκαν «το εξαιρετικό επίπεδο των διμερών σχέσεων και η κοινή βούληση των δύο πλευρών για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας».
