Το ΥΠΠΟΑ και ο Δήμος Αθηναίων προχωρούν στην υποβάθμιση της δημόσιας περιουσίας με μια συμφωνία η οποία προβλέπει την «ανάδειξη» της Ακαδημίας Πλάτωνος και εξυπηρετεί τα σχέδια τουριστικοποίησης της περιοχής.
Με μια προγραμματική σύμβαση 77 σελίδων ανάμεσα στον Δήμο Αθηναίων, το υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Αττικής και την εταιρεία Ανάπλαση ΑΕ –η οποία δόθηκε ξαφνικά στη δημοσιότητα ως δελτίου Τύπου στις 14 Απριλίου χωρίς να εγκριθεί προηγουμένως από κανένα αρμόδιο όργανο– ξεδιπλώνονται τα σχέδια της δημοτικής αρχής και της Λίνας Μενδώνη για την περιοχή της Ακαδημίας Πλάτωνος.
Τσιμέντο στην πλατεία και κοπή 580 δέντρων
Ενα έργο –με συνολική δαπάνη 3.583.382,08 ευρώ και κοστολόγηση που εγκρίθηκε από την αρμόδια οικονομική επιτροπή– το οποίο διαφαίνεται ότι δεν προωθεί ούτε στο ελάχιστο τον ελεύθερο δημόσιο ανοιχτό χώρο του αρχαιολογικού άλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος. H σύμβαση κατατέθηκε στο δημοτικό συμβούλιο στις 26 Απριλίου (αφού πρώτα είχε δημοσιευτεί στα ΜΜΕ) και καταψηφίστηκε από όλες τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, με εξαίρεση τη Χρυσή Αυγή.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η περιοχή προστατεύτηκε τα προηγούμενα χρόνια χάρη στις κινητοποιήσεις των κατοίκων και των συλλογικών φορέων της περιοχής, οι οποίοι κατάφεραν να βάλουν φραγμό στους σχεδιασμούς των εργοληπτικών εταιρειών που στόχευαν στον ακρωτηριασμό του πάρκου (υπόθεση Reds) και στην εκμετάλλευση του αρχαιολογικού χώρου (υπόθεση Mall Artume/BlackRock).
Με μια επαναλαμβανόμενα υπόγεια τακτική από τη δημοτική αρχή του Κώστα Μπακογιάννη δημοσιεύτηκε ως δελτίο Τύπου η σύμβαση, η οποία προβλέπει τόσο «την ανάπλαση και ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος και του άλσους ώστε να καταστεί ελκυστικός για τον επισκέπτη» όσο και την «προκήρυξη αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την εκπόνηση της μελέτης που θα οδηγήσει στην ανέγερση του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθήνας». Ωστόσο για την ανέγερση του μουσείου σε 30 στρέμματα του άλσους και την ενοποίηση των αρχαιολογικών σκαμμάτων προβλέπεται η κοπή 580 δέντρων (!) και η κατάργηση γηπέδων άθλησης.
«Ο δήμος πήγε να μας πιάσει στον ύπνο με fast track διαδικασίες. Ο Μπακογιάννης συνεργάζεται με ιδιωτικές εταιρείες, έχει πάρει τις αναπλάσεις εργολαβία, είναι από δίπλα και η Μενδώνη που μάλλον σχεδιάζει να δημιουργήσει ένα ιδιωτικό μουσείο. Το πάρκο πρέπει να συνδεθεί με τον πολιτισμό και την εκπαίδευση συνολικά και όχι να τσιμεντωθεί και να παραδοθεί σε ιδιώτες» αναφέρει μέλος της πρωτοβουλίας στο Documento.
Παρά τον πανηγυρικό τρόπο με τον οποίο πλαισιώθηκε η είδηση στα περισσότερα ΜΜΕ, σύμφωνα με τη σύμβαση ήδη έχει κοστολογηθεί η εκρίζωση ή κοπή 580 δέντρων, η επίστρωση της σημερινής χωμάτινης πλατείας έναντι του Γυμνασίου/Παλαίστρας με μαρμάρινες πλάκες, αλλά και η τοποθέτηση τσιμέντου σε δρομάκια του πάρκου. «Εμείς ζητάμε να μεγαλώσει το πράσινο πάρκο, να μην κοπεί κανένα δέντρο και να πραγματοποιηθεί διαβούλευση. Δεν ζητάμε να μην προχωρήσουν οι αρχαιολογικές ανασκαφές. Ωστόσο εκεί που προβλέπουν την ενοποίηση των σκαμμάτων θα διαμορφωθεί ένας αρχαιολογικός χώρος και αύριο μεθαύριο θα τον περιφράξουν, όπως έγινε με την Ιερά Οικία. Ουσιαστικά απομένει μια λωρίδα πάρκου και μια παιδική χαρά που θα “αναβαθμίσει” ο Δήμος Αθηναίων» εξηγεί μέλος της πρωτοβουλίας.
Αρχαιότητες μόνο για τουριστική χρήση;
Η επιμονή της Λίνας Μενδώνη σε σχέση με το Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας θα καταστρέψει δύο γήπεδα όπου αθλούνται αρκετοί σύλλογοι και κάτοικοι της περιοχής. Για τους παραπάνω λόγους οι εκτάσεις προς απόσπαση από την ελεύθερη χρήση του πάρκου για τις ανασκαφές, την ανάδειξη αρχαιολογικών ευρημάτων, το μουσείο, τα αναψυκτήρια κ.λπ. είναι σημαντικό να αποδοθούν στον δημόσιο χαρακτήρα του πάρκου προκαταβολικά.
«Υπάρχουν στα κείμενά μας αντιπροτάσεις, γιατί η σύμβαση δεν ασχολείται με την ενοποίηση του αρχαιολογικού πάρκου παρόλο που μιλάμε για το υπουργείο Πολιτισμού. Η πρότασή μας είναι να αλλάξει η χωροθέτηση του μουσείου και να μεταφερθεί στο πρώην οικόπεδο της Reds, το οποίο βρίσκεται δίπλα στις αποθήκες του ΥΠΠΟΑ. Επιπλέον, είναι αδιανόητο να απουσιάζει από έναν τόσο εμβληματικό σχεδιασμό η διασύνδεση του λόφου Κολωνού με τον αρχαιολογικό χώρο της Ακαδημίας Πλάτωνος».
Ακόμη ένα σημείο που παραμένει αναπάντητο είναι αν υπάρχει συγκεκριμένη μελέτη αρχιτεκτονικού γραφείου με την οποία το ΚΑΣ ενέκρινε το σχέδιο Μενδώνη – Μπακογιάννη με fast track διαδικασίες. Στις εικόνες με τα σχέδια ανάπλασης που δημοσιεύτηκαν σε αρκετά ΜΜΕ εμφανίζεται το λογότυπο «doxiadis+» από το αρχιτεκτονικό γραφείο του Θωμά Δοξιάδη ο οποίος είναι ένας από τους μελετητές και στην ανάπλαση του λόφου Στρέφη. Με επίκληση την ανάγκη επιτάχυνσης των έργων και μείωσης των χρονοβόρων διαδικασιών η κυβέρνηση με υπουργική απόφαση προέβη πρόσφατα στην κατάργηση των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών για έργα που αφορούν αναπλάσεις ή σχεδιασμό αστικού εξοπλισμού κοινόχρηστων χώρων (με λίγες εξαιρέσεις). Η ρύθμιση αυτή ανοίγει τον δρόμο για έργα που θα γίνονται με απευθείας αναθέσεις, χωρίς διαβούλευση με τα αρμόδια όργανα, χωρίς αξιοκρατία και διαφάνεια.
«Η Ανοιχτή Πόλη έθεσε το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο. Ζητήσαμε να αποσαφηνιστούν οι λεπτομέρειες της συμφωνίας και των όποιων παρεμβάσεων. Παρακολουθούμε το θέμα και τονίζουμε την ανάγκη η όποια ανάδειξη του αρχαιολογικού άλσους να λαμβάνει υπόψη τον χαρακτήρα του ως χώρου δημόσιου, κοινόχρηστου και ενταγμένου στην καθημερινότητα της γειτονιάς. Περιορισμοί της προσβασιμότητας και του ανοιχτού χαρακτήρα του πάρκου θα αποτελέσουν ξεκάθαρα αρνητική εξέλιξη. Ο εμπλουτισμός με μουσειακές υποδομές δεν θα πρέπει να αποβαίνει σε βάρος του αρχαιολογικού άλσους. Οι χώροι πρασίνου είναι πολύτιμοι στις κεντρικές περιοχές της Αθήνας και η προστασία τους είναι η πρώτη προτεραιότητα.Οι διαδικασίες διαβούλευσης και αρχιτεκτονικών διαγωνισμών είναι θέμα ουσίας και πρέπει να ακολουθούνται απαρέγκλιτα. Αυτό αφορά το θέμα του μελλοντικού μουσείου, του οποίου η χωροθέτηση πρέπει να αξιολογηθεί με βάση και τα νέα δεδομένα (απαλλοτρίωση παρακείμενου οικοπέδου της REDS). Αφορά όμως και τις παρεμβάσεις εντός του άλσους, οι οποίες φέρεται να έχουν μελετηθεί, άγνωστο με ποια διαδικασία» επισημαίνουν εκπρόσωποι της Ανοιχτής Πόλης στο Documento.
