Ας υποθέσουμε ότι στη μακρινή Ουάσινγκτον των ΗΠΑ αγαπούν τρελά την Ελλάδα. Οτι πιστεύουν όλα τούτα τα ρητορικά που εύκολα εκστομίζουν περί «κοιτίδας της δημοκρατίας» και «φάρου του δυτικού πολιτισμού» – ας αφήσουμε δε τα περί σταθερού πυλώνα στα Βαλκάνια. Ας υποθέσουμε ακόμη ότι η αγάπη των Αμερικανών πολιτικών για την Ελλάδα είναι τόσο βαθιά και άδολη που θα ήταν πρόθυμοι να τη στηρίξουν στις δύσκολες ώρες που διέρχεται το «αρχαίο αυτό έθνος». Να την προστατεύσουν από κάθε εχθρική επιβουλή. Εάν πράγματι το συναίσθημα κυριαρχεί επί της πολιτικής, τότε όλα αυτά τα ωραία θα ήταν δικά μας. Θα έδιναν βεβαιότητα και σιγουριά στη χώρα μας και θα απελευθέρωναν τους εκάστοτε κυβερνήτες της από την πάγια αγωνία τους ως προς τις προθέσεις και τα κατακτητικά σχέδια του επιθετικού γείτονα.
Οι παραπάνω υποθέσεις ατυχώς δεν κινούνται στον χώρο των ονείρων ούτε ίσως στον χώρο της φαντασίας. Εχουν υλική υπόσταση, καθώς σε αυτές στηρίζεται η λεγόμενη ελληνική αμυντική πολιτική, ο σχεδιασμός δηλαδή για τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπιστούν οι απειλές πάνω στην εθνική κυριαρχία και ίσως και επί της εθνικής επικράτειας. Για να ισχύσουν όμως οι υποθέσεις αυτές χρειάζεται δυστυχώς μια πολύ σπάνια προϋπόθεση: οι κυβερνώσες ελίτ της Ουάσινγκτον πρέπει να σκέπτονται συναισθηματικά και να κυβερνούν με βάση αισθήματα και προτιμήσεις. Να ξεχάσουν δηλαδή, να αφήσουν στην άκρη κάθε ψήγμα πολιτικού ορθολογισμού και συνακόλουθου συμφέροντος. Είναι αμφίβολο εάν οι εποχές επιτρέπουν κάτι τέτοιο έστω και στο ελάχιστο.
Η Ουάσινγκτον, οι ΗΠΑ βρίσκονται σε πόλεμο. Πόλεμο που συμβαίνει στη δική μας γειτονιά και δεν είναι όπως θα τον επιθυμούσαμε: πόλεμος των ΗΠΑ κατά της Τουρκίας. Αντίθετα, ο πόλεμος στρέφεται ενάντια στη Ρωσία, με την οποία δεν έχουμε ως χώρα τίποτε να χωρίσουμε αλλά εναντίον της οποίας πρόθυμα οι κυβερνήτες μας στρατεύτηκαν.
Θεωρητικά στον ίδιο πόλεμο, ενάντια στον ίδιο εχθρό, μετέχει και η γειτονική Τουρκία ως χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και σύμμαχος και της Ουάσινγκτον και της Αθήνας. Λέμε θεωρητικά καθότι ο τρόπος «εμπλοκής» –αν μπορούμε να το ονομάσουμε έτσι– της Τουρκίας ενάντια στον κοινό εχθρό της συμμαχίας διαφέρει κατά πολύ του αντίστοιχου της Ελλάδας.
Ο πόλεμος λοιπόν μαίνεται αλλά, όπως πάντα συμβαίνει, κάποτε θα τελειώσει. Υπάρχουν δε δύο κύριες εκδοχές για τον τρόπο που θα τελειώσει. Σε πρώτη –απευκταία για τη «συλλογική Δύση»– περίπτωση η Ρωσία θα κερδίσει τον πόλεμο. Τότε αίφνης η σημασία της Τουρκίας για το δυτικό στρατόπεδο αναβαθμίζεται καταλυτικά. Η Τουρκία θα είναι –όπως ήταν και πιο παλιά, για αιώνες– το ανάχωμα που θα αποτρέπει την κάθοδο της Ρωσίας στις θερμές θάλασσες. Από αυτήν τη θέση θα μπορεί να ζητήσει οτιδήποτε για αντάλλαγμα. Ποιος θα της πει όχι; Στη δεύτερη περίπτωση η Ρωσία θα ηττηθεί και μετά την ταπείνωση θα ακολουθήσει η κατάτμηση του παλαιού ρωσικού ζωτικού χώρου. Η κεντρική Ασία είναι ο πλέον πιθανός νέος στόχος της Δύσης. Πολύ απλά, χωρίς την Τουρκία η Δύση δεν μπορεί να φτάσει ως εκεί.
Στην Ουάσινγκτον αγαπούν – λένε– την Ελλάδα. Ισως! Σίγουρα όμως δεν αγαπούν καθόλου μα καθόλου τη Ρωσία. Οταν μισείς τη Ρωσία, αναγκαστικά αγαπάς την Τουρκία. Είναι σίγουρο ότι στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα έχουν αντιληφθεί αυτές τις παραμέτρους;
*Ο Γιώργος Μαργαρίτης είναι ιστορικός