Τα κύματα αφρικανικής σκόνης που προέρχονται από τη Σαχάρα έχουν υπέρ πολλαπλασιαστεί τις τελευταίες δεκαετίες, συμβάλλοντας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ενώ καθιστούν απειλή για την ανθρώπινη υγεία.
Λίγοι ενδεχομένως θα γνωρίζουν όμως, ότι μια βασική αιτία πίσω από την αποπνικτική ατμόσφαιρα και τον «καφετί» ουρανό, φέρεται να είναι η αντικατάσταση της καμήλας από τετρακίνητα οχήματα (4×4) ως προτιμώμενο μέσο διάσχισης της ερήμου.
Η χρήση της τετρακίνησης, μαζί με την υπερβόσκηση και την αποψίλωση των δασών, ήταν από τις κύριες αιτίες του αυξανόμενου προβλήματος της «καταιγίδας σκόνης» στον κόσμο, σύμφωνα με τον καθηγητή Άντριου Γκούντι, γεωγράφο στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Δεδομένης της γιγαντιαίας επέκτασής της, η Σαχάρα είναι η κύρια παγκόσμια πηγή ατμοσφαιρικής σκόνης με ετήσιους ρυθμούς παραγωγής περίπου 400-700 x 106 τόνους/έτος, ενώ το κοίλωμα Μποντελέ στο Τσαντ, στο νότιο άκρο της ερήμου, κατέχει την πρωτιά.
Υπάρχουν ωστόσο και άλλα σημαντικά hotspots. Για παράδειγμα, η έρημος Γκόμπι, είναι η κύρια πηγή σκόνης στην Ασία και μπορεί να μεταφερθεί μέχρι τη Χαβάη.
Οι διαδρομές της σκόνης
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το έντονο φαινόμενο της συγκέντρωσης αφρικανικής σκόνης στην ατμόσφαιρα καλούνται να αντιμετωπίσουν για πολλοστή φορά οι κάτοικοι πολλών περιοχών της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών της Ευρώπης, όντες αναγκασμένοι να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αποφύγουν τυχόν παρενέργειες.
Μάλιστα, η σκόνη μπορεί να μεταφερθεί τόσο ψηλά στην ατμόσφαιρα, ώστε να φτάσει ακόμη και μέχρι τις ΗΠΑ και τη Γροιλανδία.
Όπως αναφέρει ο ιστότοπος earthobservatory της NASA, μεγάλα κύματα σκόνης από τη Σαχάρα μπορεί να προκύψουν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου, αλλά το πώς θα επηρεάσουν το περιβάλλον, εξαρτάται από τη χρονική περίοδο.
Χαρακτηριστικά, στα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του φθινοπώρου, το στρώμα αέρα της Σαχάρας μεταφέρει τη σκόνη ψηλά στην ατμόσφαιρα προς τα δυτικά, κατά μήκος του Ατλαντικού Ωκεανού, γεγονός που μπορεί να καταστείλει τον σχηματισμό και την ένταση των τροπικών κυκλώνων.
Αντίθετα, η σκόνη που αναδύεται από την ήπειρο κατά τη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης, τείνει να παραμένει σε χαμηλότερα υψόμετρα και μεταφέρεται από τους βορειοανατολικούς ανέμους.
Επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον
Η σκόνη που ταξιδεύει από την Αφρική – που ονομάζεται αιολική ορυκτή σκόνη – μεταφέρει βαρέα μέταλλα και στοιχεία όπως μόλυβδο, αρσενικό, μαγγάνιο, χρώμιο , ψευδάργυρο κ.α.
Η σκόνη μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση/παρόξυνση των αναπνευστικών ή καρδιολογικών νοσημάτων από τα οποία πάσχουν οι ασθενείς.
Για παράδειγμα όσοι πάσχουν από άσθμα (παιδιά ή ενήλικες) ή Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια συχνά χειροτερεύουν τις μέρες αυτές καθώς η σκόνη είναι ιδιαίτερα ερεθιστική τους πνεύμονες. Πιο ευαίσθητοι είναι οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς που πάσχουν και από άλλα νοσήματα.
Ταυτόχρονα, η σκόνη έχει και τεράστιο περιβαλλοντολογικό αντίκτυπο. Μεταξύ άλλων, αντανακλά τη θερμότητα πίσω στο διάστημα, όταν βρίσκεται στην ατμόσφαιρα, και από την άλλη, καλύπτει την Γη, εμποδίζοντάς τη να εκπέμψει θερμότητα.
Όταν πέφτει στη θάλασσα, πολλαπλασιάζει το πλανγκτόν, το οποίο απορροφά διοξείδιο του άνθρακα και δροσίζει την επιφάνεια των ωκεανών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται λιγότερα σύννεφα και λιγότερες βροχές. Αυτός ο φαύλος κύκλος, κάνει το πρόβλημα της σκόνης χειρότερο.
Διαβάστε επίσης: Καιρός: Ξεπερνά τους 30 βαθμούς ο υδράργυρος – Πότε υποχωρεί η αφρικανική σκόνη
