Φανταστείτε ότι είστε μικρό παιδί στο νηπιαγωγείο και ζωγραφίζετε. Μια μέρα πηγαίνετε στο σπίτι και δείχνετε μια ζωγραφιά στον μπαμπά σας και εκείνος σας ρωτάει: «Τι έχεις ζωγραφίσει εδώ;». «Είναι η Λούσι στον ουρανό με διαμάντια» του απαντάτε.
Ο μπαμπάς, ο οποίος τυχαίνει να δοκιμάζει πολλά ναρκωτικά εκείνο τον καιρό, θα πάρει τον τίτλο της ζωγραφιάς και θα αρχίσει να γράφει ένα τραγούδι, το οποίο θα ολοκληρώσει μαζί με τον συνεργάτη του στο στούντιο τον Μάρτιο του 1967.
Το «Lucy in the sky with diamonds» θα παιχτεί για πρώτη φορά από το BBC στις 20 Μαΐου και θα συμπεριληφθεί στο άλμπουμ «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band», που θα κυκλοφορήσει επίσημα λίγες μέρες αργότερα. O Tζον Λένον στη συνέχεια θα αρνηθεί κάθε υπαινιγμό του Τύπου ότι τα αρχικά του τίτλου αναφέρονται στο γνωστό παραισθησιόγονο, αν και ο ΜακΚάρτνεϊ πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του συνεργάτη του θα πει ότι «είναι αρκετά προφανές πως τα ναρκωτικά επηρέασαν κάποιες από τις συνθέσεις της μπάντας εκείνη την εποχή, συμπεριλαμβανομένου και του “Lucy in the sky with diamonds” αλλά είναι εύκολο να υπερεκτιμήσει κάποιος την επίδραση των ναρκωτικών στη μουσική των Beatles».
Είναι η εποχή που η «μπιτλμάνια» έχει φτάσει στο απόγειό της και τα τέσσερα «σκαθάρια» έχουν εξαντληθεί από τις ασταμάτητες περιοδείες σε όλο τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Τζον Λένον «ακόμη και τέσσερα κέρινα ομοιώματα των Beatles θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τα πλήθη. Οι συναυλίες των Beatles δεν έχουν καμία σχέση με τη μουσική τους πια. Είναι απλώς τελετές με ουρλιαχτά». Μετά την ιστορική συναυλία στο Shea Stadium στη Νέα Υόρκη το βρετανικό συγκρότημα, που πλέον έχει μετανιώσει που είναι πιο διάσημο και από τον Ιησού, επιστρέφει στο Λονδίνο και αποφασίζει να διακόψει τις συναυλίες για να αφοσιωθεί στη δισκογραφία. Κατά την επιστροφή του από ένα ταξίδι στην Αφρική ο ΜακΚάρτνεϊ συλλαμβάνει την ιδέα να αφοσιωθούν σε ένα θεματικό άλμπουμ που θα μιλάει για μια φανταστική ορχήστρα (με επικεφαλής τον λοχία Πέπερ) η οποία θα έδινε ένα φανταστικό κοντσέρτο μπροστά σε ένα φανταστικό κοινό, ενώ οι τέσσερις Beatles θα έπαιζαν πολύ συγκεκριμένους ρόλους.
Τα «σκαθάρια» μπήκαν στα στούντιο της Αμπεϊ Ρόουντ τον Δεκέμβριο του 1966 και βγήκαν τον Απρίλιο της επόμενης χρονιάς. 700 ώρες ηχογράφησης, πλήθος ηχητικών εφέ μαζί με ελληνικά και ινδικά παραδοσιακά όργανα (ταμπουράς, σιτάρ), μια συμφωνική ορχήστρα που άλλοτε επιπλέει σε πολύχρωμα ματζόρε και άλλοτε γεννάει κρεσέντο αλεατορικής μουσικής, λογοκριμένοι από το BBC στίχοι, πολιτική αμφισβήτηση, αμέτρητες παρτίδες σκάκι ανάμεσα στις ηχογραφήσεις, ένα τετρακάναλο μαγνητόφωνο, δεκατρία τραγούδια και ένας μονοφωνικός δίσκος που το εξώφυλλό του ήταν γραφτό να γεννήσει τόσους μύθους όσους και η μουσική του. Το άλμπουμ έμεινε 27 εβδομάδες στην κορυφή των βρετανικών τσαρτς και 15 στο νούμερο ένα των αμερικανικών. Το 1968 κέρδισε 4 βραβεία Γκράμι, μεταξύ των οποίων και του Αλμπουμ της Χρονιάς, και ήταν το πρώτο ροκ άλμπουμ στην ιστορία της μουσικής που έλαβε αυτή την τιμή.
Αρκεί μια βόλτα στις σύγχρονες ψηφιακές βιβλιοθήκες για να καταλάβει κανείς το μέγεθος του μύθου που ακούει στο όνομα «Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band». Το διπλό εξώφυλλό του και μόνο είναι γεμάτο ίχνη που οδηγούν σε αμέτρητες λεπτομέρειες και πληροφορίες (οι οποίες όχι μόνο συμβολίζουν μια εποχή αμφισβήτησης αλλά θέτουν και τον θεμέλιο λίθο της ποπ κουλτούρας). Είναι το πρώτο εξώφυλλο ροκ δίσκου που έχει όλους τους στίχους των τραγουδιών στο πίσω μέρος, ενώ μπροστά κυριαρχεί το μεγαλειώδες κολάζ από πρόσωπα (που συμπαθούν οι Beatles), σχεδιασμένο από τους καλλιτέχνες Πίτερ Μπλέικ και Τζαν Χάουορθ και φωτογραφημένο από τον Μάικλ Κούπερ. Ανάμεσα στους δεκάδες διάσημους του «Sgt. Pepper» βρίσκει κανείς τη Μέριλιν Μονρόε, τον Μπομπ Ντίλαν, τον Γουίλιαμ Μπάροουζ, τον Γερμανό συνθέτη Στοκχάουζεν, τον αποκρυφιστή Αλιστερ Κρόουλι, τον Οσκαρ Γουάιλντ, τον Ντίλαν Τόμας, τον ηθοποιό Τόνι Κέρτις, τους Ολιβερ Χάρντι και Σταν Λόρελ (Χοντρός και Λιγνός), τον Εντγκαρ Αλαν Πόε, τον εξερευνητή Ντέιβιντ Λίβινγκστον και τον Μαρξ, ενώ ο Γκάντι, ο Ιησούς και ο Χίτλερ έπειτα από ισχυρές αντιρρήσεις και διαφωνίες θα αφαιρεθούν από την παρέα των διασήμων.
Toν Μάιο του 1967, όταν τελείωσαν οι μείξεις, οι Beatles πήραν μια κόπια του άλμπουμ και πήγαν στις 6 το πρωί στο διαμέρισμα της Κας Ελιοτ (τραγουδίστρια των Mamas & the Papas) στο Κινγκς Ρόουντ. Ανοιξαν τα παράθυρα, έβγαλαν έξω τα ηχεία και έπαιξαν τον δίσκο σε φουλ ένταση. Οι περίοικοι άνοιξαν τα παράθυρά τους και άκουγαν χωρίς να παραπονεθεί κανένας, αφού όλοι κατάλαβαν ότι έπαιζε ακυκλοφόρητη μουσική των Beatles. Την 1η Ιουνίου το «Sgt. Pepper» ήταν το πρώτο άλμπουμ των «σκαθαριών» που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε όλο τον κόσμο. Τρεις μέρες αργότερα ο Τζίμι Χέντριξ άνοιξε την πρώτη του μεγάλη συναυλία στο Λονδίνο παίζοντας τη δική του εκδοχή του ομότιτλου τραγουδιού.
Το άλμπουμ, που θεωρείται ότι σημάδεψε για πάντα το «καλοκαίρι της αγάπης» και σύμφωνα με το περιοδικό «Rolling Stone» είναι το κορυφαίο ροκ άλμπουμ όλων των εποχών, θα επανακυκλοφορήσει στις 26 Μαΐου σε διάφορες συσκευασίες με ακυκλοφόρητο υλικό που θα περιέχει και διαφορετικές εκτελέσεις όλων των διάσημων τραγουδιών του, ενώ το super deluxe box θα περιέχει 4 CDs, DVDs και Blu-ray δίσκους μαζί με ένα βιβλίο 144 σελίδων.
Ο Τζον Λένον για το «Sgt. Pepper»
Αποσπάσματα από την τελευταία συνέντευξη που έδωσε το θρυλικό «σκαθάρι» στο «Playboy» το 1980
[…] Ακουσα το «Lucy in the sky with diamonds» στο ράδιο χτες τη νύχτα. Είναι ανεκδιήγητο σου λέω. Η ηχογράφηση εί¬ναι απαίσια. Εντάξει, είναι μεγάλο τραγούδι, δεν έγινε όμως σωστά, καταλαβαίνεις τι εννοώ; Αυτό όμως είναι το ταξίδι των δημιουργών… Γι’ αυτό συνεχίζεις τον δρόμο. […] To «Sgt. Pepper» ήταν ιδέα του Πολ και θυμάμαι πως το δούλευε πολύ και ένα ωραίο πρωί μου τηλεφώνησε να πάω στο στούντιο, μου ’πε πως ήταν καιρός να ηχογραφήσουμε κάνα τραγούδι. Στο «Pepper», υπό την πίεση μόνο δέκα ημερών, κατάφερα να φτιάξω το «Lucy in the sky» και το «Α day in the life». […]
Σε ενοχλεί όταν γίνονται ολέθριες παρερμηνείες των τραγου-διών σου, όπως όταν ο Τσαρλς Μάνσον ισχυρίστηκε ότι οι στίχοι σου ήταν μηνύματα προς αυτόν;
Οχι. Δε έχει καθόλου να κάνει με μένα αυτό. […] Ο Μάνσον ήταν απλώς μια ακραία περίπτωση του είδους των ανθρώπων […] που έβγαλαν το συμπέρασμα ότι τα αρχικά στο «Lucy in the sky with diamonds» ήταν το LSD και κατέληξαν ότι έγραφα για τα ναρκωτικά.
Από τι προήλθε πραγματικά το «Lucy in the sky»;
Ο γιος μου Τζούλιαν γύρισε σπίτι μια μέρα με μια ζωγραφιά που ’χε φτιάξει για κάποια συμμαθήτριά του που την έλεγαν Λούσι. Είχε σχεδιάσει στο χαρτί και κάτι αστεράκια στον ουρανό και το ’λεγε: «Lucy in the sky with diamonds». Απλό.
Οι άλλες εικόνες μέσα στο τραγούδι δεν ήταν εμπνευσμένες από τα ναρκωτικά;
Οι εικόνες ήταν από την «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων», από το δεύτερο μέρος, το «Μες στον καθρέφτη». Η Αλίκη ήταν μες στη βάρκα. Αγοράζει ένα αυγό και το αυγό μεταμορφώνεται στον Χάμπτι Ντάμπτι. Η γυναίκα που είναι πωλήτρια στο μαγαζί μεταμορφώνεται σε προβατίνα και την άλλη στιγμή κάνουν κουπί σε μια βάρκα κάπου – εγώ αυτό απεικόνισα. Ηταν ακόμη και η εικόνα της γυναίκας που θα ’ρχόταν μια μέρα να με σώσει –ένα «κορίτσι με καλειδοσκοπικά μάτια» (a girl with kaleidoscope eyes)– που θα κατέβαινε από τον ουρανό. Τελικά αυτό το κορίτσι αποδείχτηκε η Γιόκο, παρόλο που δεν την είχα γνωρίσει ακόμη. Γι’ αυτό ίσως έπρεπε να ’ναι: «Yoko in the sky with diamonds».
[…] To «With a little help from my friends» είναι του Πολ με λίγη βοήθεια από μένα. To «What do you see when you turn out the light/ I can’t tell you, but I know it’s mine…» είναι δικό μου. […] To «Getting better» είναι ένας ημερολογιακός τρόπος γραψίματος. Ολα εκείνα: «I used to be cruel to my woman, I beat her and kept her apart from the things she loved» ήμουν εγώ. Φερόμουν πάντα σκληρά στη γυναίκα μου και σωματικά – σε κάθε γυναίκα. Ημουν από κείνους που χτυπάνε. Δεν μπορούσα να εκφραστώ και χτυπούσα. Τα ’βαζα με τους άντρες και χτυπούσα τις γυναίκες. Γι’ αυτό φωνάζω πάντα για την ειρήνη. Οι πιο βίαιοι άνθρωποι είναι εκείνοι που θέλουν την αγάπη και την ειρήνη. […] Πιστεύω όμως ειλικρινά στον έρωτα και την ειρήνη. Είμαι ένας βίαιος άνθρωπος που έχει μάθει να μην είναι βίαιος και θλίβεται με τη βία. Θα πρέπει να μεγαλώσω ακόμη πολύ προτού καταφέρω να μπορώ να μιλήσω δημόσια για το πώς συμπεριφερόμουν νεαρός στις γυναίκες. Το «When I’m sixty-four» είναι όλο του Πολ. Εγώ ούτε στ’ όνειρό μου δεν θα το ’βλεπα να γράψω ένα τραγούδι σαν αυτό. Υπάρχουν μερικά πράματα στα οποία δεν πάει ποτέ το μυαλό μου και αυτό είναι ένα από αυτά.
To «A day in the life»;
Οπως ακούγεται ακριβώς: διάβαζα εφημερίδα μια μέρα και το μάτι μου έπεσε σε δύο ιστορίες. Η μια έλεγε για τον κληρονόμο των Guinness που σκοτώθηκε με αυτοκίνητο. Αυτό ήταν το πρώτο θέμα της εφημερίδας. Σκοτώθηκε στο Λονδίνο σε μια σύγκρουση. Στην άλλη σελίδα ήταν ένα θέμα σχετικά με 4.000 τρύπες στο Μπλάκμπερν, στο Λάνκασαϊρ. Στους δρόμους εννοώ. Επρόκειτο να τις βουλώσουν όλες. Η συμβολή του Πολ ήταν το ωραιότατο μικρό γύρισμα στο τραγούδι, το «I’d love to turn you on». Είχα το θέμα του τραγουδιού και τα λόγια, ο Πολ όμως μου έδωσε αυτό το μικρό γύρισμα που πηγαινοερχόταν στο μυαλό του και δεν είχε πού να το χρησιμοποιήσει. Πιστεύω ότι ήταν πολύ καλή δουλειά.
INFO
Στα ελληνικά όλη η συνέντευξη που έδωσαν ο Τζον Λένον και η Γιόκο Ονο στον δημοσιογράφο Ντέιβιντ Σεφ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Vakxikon.gr με τον τίτλο «John Lennon & Yoko Ono – Η τελευταία συνέντευξη»
