Πρόσφυγες φτιάχνουν δικές τους ομάδες για να μην αποβεί μοιραία η κρατική αδιαφορία
Την απόφαση να κινητοποιηθούν και να αντιπαρέλθουν τη σχεδόν απόλυτη κρατική αδιαφορία που οδηγεί σε κίνδυνο τη ζωή τους πήραν αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας. Προ ολίγων εβδομάδων και βλέποντας ότι κανένας φορέας δεν τους ενημερώνει σχετικά με την επικινδυνότητα της Covid-19, αποφάσισαν να δημιουργήσουν τη Moria Coronavirus Awareness Team (ομάδα ενημέρωσης για τον κορονοϊό στη Μόρια). Με όρους αυτοδιαχείρισης και με την υποστήριξη της τοπικής οργάνωσης Stand By Me Lesvos ανέλαβαν έναν ρόλο που κανονικά θα έπρεπε να ήταν κρατικός: αυτόν της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλου του πληθυσμού εντός του καταυλισμού.
Αιτία αυτής της απόφασης άλλωστε είναι ότι οι συνθήκες υγιεινής εντός του καταυλισμού είναι πρακτικά ανύπαρκτες, αφού η πρόσβαση στο νερό είναι τρομερά περιορισμένη και το σαπούνι θεωρείται είδος πολυτελείας. Ως εκ τούτου, μόνη ελπίδα αυτών των ανθρώπων είναι η απομόνωση και η ενημέρωση όλων για την κρισιμότητα των στιγμών. Τη λύση για την επιβίωσή τους καλούνται να δώσουν πάλι οι ίδιοι.
«Δεν μας είχε ενημερώσει κανείς»
«Δημιουργήσαμε μια κοινότητα προσφύγων ώστε να παρέχουμε συμβουλές στον κόσμο εντός του καμπ της Μόριας σχετικά με τον κορονοϊό. Οι δραστηριότητες της ομάδας μας ξεκίνησαν πριν από περίπου τρεις εβδομάδες. Αρχικά ήμασταν περίπου 20 άτομα από διάφορες εθνικότητες. Πλέον είμαστε περισσότεροι από 50» ανέφερε στο Documento ο 30χρονος Ντιν Μοχάμαντ Αλιζάντα από το Αφγανιστάν, ο οποίος βρίσκεται εδώ και πέντε μήνες στη Μόρια και είναι μέλος της ομάδας ενημέρωσης για τον κορονοϊό. Στη ζωή που άφησε πίσω ήταν φαρμακοποιός.
Ο λόγος που αποφάσισαν να δημιουργήσουν ομάδα ενημέρωσης με όρους αυτοοργάνωσης ήταν ότι «ο κορονοϊός προκαλεί φόβο και τρόμο στους ανθρώπους που βρίσκονται στο καμπ, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Επειδή πολλοί πρόσφυγες αντιμετωπίζουν ιατρικά προβλήματα και οι εγκαταστάσεις είναι περιορισμένες, περιμέναμε από τους φορείς και τις ΜΚΟ να λάβουν μέτρα, αλλά αυτό δεν έγινε. Αποφασίσαμε λοιπόν να δημιουργήσουμε αυτή την κοινότητα ώστε να ενημερώσουμε τον κόσμο ότι είμαστε στην εποχή του κορονοϊού.
Να τους πούμε ποιες είναι οι κατάλληλες μέθοδοι πρόληψης. Το κάναμε γιατί δεν υπήρξε καμία οργάνωση από κανέναν για να μας ενημερώσει για την επικινδυνότητα».
Το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου μέχρι στιγμής, εκτός από το ότι ανακοίνωσε ότι θα παραλάβει άμεσα –με μεγάλη καθυστέρηση– 181 κοντέινερ από την Αυστρία για την υγειονομική παρακολούθηση των αιτούντων άσυλο, «δεν έχει πάρει κανένα μέτρο. Το μόνο που έχει γίνει είναι ότι λειτουργεί ένας υγειονομικός σταθμός έξω από το καμπ όπου θα απομονώνονται όσα περιστατικά εντοπίζονται» σημειώνει.
Η ομάδα ενημέρωσης έχει τοποθετήσει «διάφορων ειδών αφίσες ενημέρωσης εντός του καμπ σχετικά με την καραντίνα: πρέπει να παραμένουμε όσο περισσότερο γίνεται μέσα στις σκηνές. Δεν πρέπει να πηγαίνουμε στην πόλη για αχρείαστους λόγους ή να ερχόμαστε σε επαφή με την ελληνική πλευρά. Εχουμε επίσης ομάδα η οποία κινείται με μεγάφωνο μέσα στο καμπ και διαβάζει αυτές τις οδηγίες πρόληψης στον κόσμο. Οι περισσότεροι εμπιστεύονται τις οδηγίες προκειμένου να παραμείνουν ασφαλείς».
Η προσήλωση στην ενημέρωση φαντάζει μοναδική εναλλακτική, αφού οι συνθήκες ζωής εντός του καταυλισμού είναι απάνθρωπες: «Η έλλειψη νερού είναι το πιο σοβαρό ζήτημα. Εχουμε πρόσβαση σε νερό για λίγες μόνο ώρες. Τεράστιο πρόβλημα είναι και η έλλειψη υγιεινής λόγω της πολύ περιορισμένης πρόσβασης σε σαπούνια και ακόμη χειρότερα σε αντισηπτικά» εξηγεί.
Η έλλειψη της κρατικής μέριμνας και για την προμήθεια μασκών στους αιτούντες άσυλο τους οδήγησε σε μια αξιοθαύμαστη πρωτοβουλία.
Οπως μας λέει: «Εγκαθιδρύσαμε ένα πολύ μικρό αλλά πολύ ενεργό “εργοστάσιο” παραγωγής μασκών, τις οποίες γαζώνουν εθελόντριες που ζουν στο καμπ. Οι μάσκες παρέχονται στους περισσότερους πρόσφυγες στο καμπ. Δεν είναι ιατρικές ούτε αναλώσιμες, τις χρησιμοποιούμε συνεχώς».
«Ενα περιστατικό θα είναι καταστροφικό»
Οπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση λόγω της σχεδόν απόλυτης κρατικής αδιαφορίας γι’ αυτούς τους ανθρώπους, «η μετάδοση του ιού μπορεί να αποφευχθεί μόνο αν ο κορονοϊός μείνει έξω από το καμπ. Ολοι αυτό προσπαθούμε, γι’ αυτό και δεν βγαίνουμε. Εχουμε στρέψει όλες μας τις ελπίδες στην ενημέρωση των ανθρώπων. Αν υπάρξει έστω και ένα περιστατικό εδώ, θα προκληθεί καταστροφή. Η κατάσταση δεν θα είναι διαχειρίσιμη. Για την ώρα είμαστε ασφαλείς, αλλά αν η κυβέρνηση και η διεθνής κοινότητα θέλουν να κάνουν κάτι για εμάς, τώρα είναι η ώρα να δράσουν» επισημαίνει για να συνεχίσει: «Είμαστε περίπου 20.000 άνθρωποι εδώ πέρα, σε έναν πολύ μικρό χώρο. Ο ιός θα διαδοθεί πολύ γρήγορα και θα μας μολύνει όλους σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Η απαίτηση όλων μας είναι να φύγουμε από εδώ κι αν δεν γίνεται αυτό, τουλάχιστον να φύγουν οι άρρωστοι και οι ηλικιωμένοι που είναι οι πιο ευάλωτοι απέναντι στον κορονοϊό. Το ζητάμε επανειλημμένα εδώ και έναν μήνα αλλά δεν γίνεται τίποτε».
Ο Ντιν Μοχάμαντ Αλιζάντα έχει κάνει αίτηση για άσυλο αλλά «λόγω κορονοϊού ακόμη είμαι σε αναμονή. Περιμένω να περάσουν γρήγορα αυτές οι δύσκολες στιγμές. Είμαι εδώ με την οικογένειά μου. Εχω ένα παιδί τεσσάρων χρόνων. Ανησυχώ πολύ για το παιδί μου και αναμένω μια ευκαιρία να φύγω από τη Μόρια ή τουλάχιστον να δραπετεύσω από αυτή την πολύ δύσκολη κατάσταση. Δεν είναι δική μου απαίτηση μόνο, αλλά όλων των προσφύγων. Οι περισσότερες οικογένειες είμαστε πολύ ευάλωτες».
«Ο ιός είναι στην πλευρά των Ελλήνων»
«Βρήκαμε ανθρώπους εντός του καμπ που ήταν διαθέσιμοι και ήθελαν να βοηθήσουν τον λαό τους. Μόνοι τους έφτιαξαν την ομάδα. Τους είπαμε ότι αυτοί θα σχεδιάζουν και θα πραγματοποιούν δράσεις και εμείς θα τους υποστηρίξουμε» ανέφερε στο Documento ο Μιχάλης Αϊβαλιώτης, διαχειριστής της οργάνωσης Stand By Me Lesvos, και συνέχισε: «Μας είπαν ότι η πρώτη δράση που θέλουν να κάνουν είναι να ενημερώσουν τον κόσμο τους. Ετσι τους τυπώσαμε αφίσες και τους δώσαμε μεγάφωνα με τα οποία πηγαίνουν από σκηνή σε σκηνή για ενημέρωση».
Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη μασκών «τους δώσαμε ηλεκτρικές ραπτομηχανές και υφάσματα και γυναίκες από το καμπ ξεκίνησαν να γαζώνουν μάσκες. Πλέον ντόπιες εθελόντριες γαζώνουν επίσης μάσκες. Μας είπαν και ότι πρέπει να γίνει κάτι με τα βουνά από σκουπίδια που έχουν συγκεντρωθεί στο καμπ. Βάλαμε φορτηγά εκσκαφείς που πάνε συνέχεια και μαζεύουν τα σκουπίδια, που σταδιακά εξαφανίζονται» επισημαίνει.
Οι συνθήκες υγιεινής είναι ανύπαρκτες. Οπως μας εξηγεί, «δεν έχουν τρεχούμενο νερό. Πήραμε κάποια δοχεία των 30 λίτρων με βρυσάκι και σαπούνι και τα μοιράσαμε στον καταυλισμό. Υπάρχει ένα φορτηγό που γυρνάει και γεμίζει τα δοχεία με νερό ώστε οι άνθρωποι να πλένουν τα χέρια τους. Ενα άλλο παράπονο των ανθρώπων είναι οι ψύλλοι, οι κοριοί, οι ψείρες και άλλα τέτοια ζωύφια, οπότε αναζητούμε σχετικά μέσα προστασίας και να ψεκάσουμε τις σκηνές και τα πράγματά τους». Το κράτος «τους έχει προστατεύσει κρατώντας τους αποκλεισμένους. Αυτό το θέλουν και οι ίδιοι. Κι αυτό γιατί ο ιός είναι στην πλευρά των Ελλήνων. Αν περάσει στο καμπ, θα είναι καταστροφή».
«Τώρα είμαστε στο “και δέκα”»
Αναφορικά με τις τραγικές συνθήκες υγιεινής, όπως ότι μια τουαλέτα αντιστοιχεί σε περίπου 200 ανθρώπους, ο κ. Αΐβαλιώτης σχολίασε ότι «είναι χρόνια κατάσταση που είναι αποτέλεσμα του υπερπληθυσμού. Είναι αυτό που στηλιτεύουμε. Τώρα όμως είμαστε στο “και δέκα”. Αυτά έπρεπε να είχαν λυθεί πριν από τον κορονοϊό. Απλώς τώρα γίνονται πιο έντονα τα προβλήματα». Προς το παρόν εκτός από γιατρούς από ΜΚΟ, «έχει μπει ένα κοντέινερ όπου η περιφέρεια έχει στείλει δύο βάρδιες με γιατρούς, ώστε να εντοπιστεί γρήγορα και να απομονωθεί τυχόν περιστατικό».
Σχετικά με το γεγονός ότι όσοι φτάνουν αυτή την περίοδο στο νησί μένουν σε παραλίες για 14 ημέρες, ο κ. Αϊβαλιώτης ανέφερε ότι εξαιτίας των υπαρχουσών συνθηκών «αυτό είναι καλό, γιατί αν κάποιος έρθει από την Τουρκία και τον πάμε στη Μόρια, θα είναι καταστροφικό. Στην παραλία οι συνθήκες είναι πολύ άσχημες. Εχει αρκετό κρύο. Είναι χειμώνας ακόμη. Καλύτερα όμως σε άσχημες συνθήκες και να είμαστε όλοι ασφαλείς παρά να το διακινδυνεύσουμε. Σίγουρα θα πρέπει να γίνουν κάποιες πρόχειρες έστω δομές ώστε να μένουν προσωρινά αυτοί οι άνθρωποι».
«Ο κορονοϊός δεν κάνει διακρίσεις»
Αντίστοιχη ομάδα δημιουργήθηκε αυθόρμητα και στο καμπ της Λέρου, αφού όπως ανέφεραν δύο από τα μέλη της ομάδας Leros Coronavirus Awareness Team, οι Μοχάμεντ Ρασίντ και Μοχάμεντ Ταλούλι: «Ο κορονοϊός επηρεάζει τους πάντες, χωρίς διακρίσεις». Η κατάσταση στη Λέρο φαίνεται ότι δεν είναι τόσο τραγική όσο στη Μόρια, αφού «οι αρχές συνεχίζουν την ενημέρωση των πολιτών μέσα στο καμπ, δημοσιοποιώντας οδηγίες του ελληνικού υπουργείου Υγείας. Εμείς όμως αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε αυτή την ομάδα επειδή φοβόμαστε ότι δεν δείχνουν όλοι οι πρόσφυγες το ίδιο ενδιαφέρον: κάθε κίνδυνος μετάδοσης του κορονοϊού θα προκαλέσει πρόβλημα σε όλους μας, οπότε προσπαθούμε να προστατευτούμε όχι μόνο μέσω της πρόληψης και της ενημέρωσης αλλά και μέσω της καθαριότητας. Πηγαίνουμε έξω από το καμπ και μαζεύουμε τα σκουπίδια γιατί η μυρωδιά είναι πολύ έντονη».
