Πολλά ερωτήματα εγείρει η πρόθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να αγοράσει 36 αεροσκάφη τύπου Air Tractor για τις ανάγκες της εναέριας πυρόσβεσης με συνολικό κόστος 145 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για αεροσκάφη τα οποία ήδη μισθώνει η χώρα μας από το 2021 με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Ωστόσο τα συγκεκριμένα αεροσκάφη, όπως φάνηκε και στις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές, είναι ακατάλληλα για τη χώρα μας λόγω κλιματικών συνθηκών. Είναι χαρακτηριστικό πως τα Air Tractor σταθερής υδροληψίας μπορούν να γεμίσουν νερό μόνο από αεροδρόμια, ενώ τα αποκαλούμενα και ως «αμφίβια» μπορούν να πάρουν νερό από τη θάλασσα, αρκεί οι άνεμοι να μην ξεπερνούν τα 4 μποφόρ.
Κωδική ονομασία «ΑΙΓΙΣ»
Ηταν Ιούνιος του 2021 όταν ο τότε υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς ανακοίνωνε μια σειρά από παρεμβάσεις σε ό,τι αφορά τα εναέρια μέσα πυρόσβεσης της χώρας. Συγκεκριμένα, το κυβερνητικό σχέδιο με την κωδική ονομασία «ΑΙΓΙΣ» προέβλεπε την αγορά οκτώ νέων αεροσκαφών τύπου Canadair CL-515, την αναβάθμιση των αεροσκαφών τύπου CL-415 σε CL-515, καθώς επίσης και τη σταδιακή αγορά συνολικά 36 νέων αεροσκαφών Air Tractor.
Το καλοκαίρι του 2021 η ελληνική κυβέρνηση μίσθωσε έξι αεροσκάφη τύπου Air Tractor. Το 2022 τα Air Tractor που νοικιάστηκαν ανήλθαν σε 15. Δημοσιεύματα σε φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ την περίοδο εκείνη εξήραν τη συμβολή των Air Tractor στην εναέρια πυρόσβεση.
Τη φετινή χρονιά ο αριθμός των μισθωμένων Air Tractor ανήλθε στα 20, ενώ στα τέλη Ιουλίου νοικιάστηκαν ακόμη δύο, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται στα 28 εκατ. ευρώ. Λίγους μήνες πριν η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε εγκρίνει την αγορά έντεκα αεροσκαφών τύπου Air Tractor για τα νησιωτικά συμπλέγματα της χώρας έναντι 35 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, ήταν 13 Δεκεμβρίου του 2022 όταν αποφασίστηκε η ένταξη του έργου «αγορά 11 αμφίβιων πυροσβεστικών αεροσκαφών για τα νησιωτικά συμπλέγματα» στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συνολικά το ποσό που θα διατεθεί από το «ΑΙΓΙΣ» για την αγορά Air Tractor για τα νησιωτικά συμπλέγματα ανέρχεται σε 145 εκατ. ευρώ. Η προμήθεια των υπολοίπων Air Tractor αναμένεται να γίνει σταδιακά μέχρι το 2030.
Ωστόσο η αγορά των συγκεκριμένων αεροσκαφών εγείρει πολλά ερωτήματα σε ό,τι αφορά την επιχειρησιακή τους ικανότητα με βάση τις κλιματικές συνθήκες της χώρας μας.
Εχαναν πολύτιμο χρόνο
Στις 17 Ιουλίου, για παράδειγμα, δύο αεροσκάφη τύπου Air Tractor πραγματοποιούσαν εναέρια περιπολία όταν ξέσπασε πυρκαγιά στην περιοχή Κουβαράς, στην Αττική. Τα αεροσκάφη έφτασαν εκεί. Πραγματοποίησαν μία ρίψη νερού και έφυγαν επειδή δεν μπορούσαν να πάρουν νερό από τη θάλασσα. Λίγα λεπτά μετά δόθηκε εντολή να απογειωθούν άλλα δύο αεροσκάφη τύπου Air Tractor από τη Νέα Αγχίαλο. Αυτά τα Air Tractor ήταν αμφίβια, δηλαδή μπορούν να εφοδιαστούν με νερό και από τη θάλασσα, αρκεί οι άνεμοι να μην ξεπερνούν τα 4 μποφόρ.
Λίγο αργότερα ξεσπά πυρκαγιά και στο Λουτράκι. Δύο Air Tractor σταθερής υδροληψίας απογειώθηκαν από το Τατόι, σύμφωνα με τα δεδομένα της εφαρμογής Flightradar24, και πέταξαν στο Λουτράκι. Εκαναν ρίψη νερού, όμως επέστρεψαν στο Τατόι καθώς δεν μπορούσαν να πάρουν νερό από τη θάλασσα. Σε άλλη περίπτωση δύο αμφίβια Air Tractor που επιχειρούσαν στα Δερβενοχώρια πέταξαν για υδροληψία στη λίμνη Μαραθώνα προκειμένου να γεμίσουν νερό, επειδή εκεί ο κυματισμός δεν ήταν τόσο έντονος όσο στη θάλασσα.
Τα ίδια συνέβησαν λίγες μέρες μετά σε πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει στη Θάσο. Αεροσκάφος Air Tractor σταθερής υδροληψίας απογειώθηκε από το αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης. Με το που φτάνει στη Θάσο πραγματοποιεί ρίψη νερού και στη συνέχεια προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Καβάλας για να γεμίσει. Κάτι που απαιτεί γύρω στα 50 λεπτά.
«Κατάλληλα μόνο για επιτήρηση»
«Η ΓΓ Πολιτικής Προστασίας αποφάσισε, μεταξύ άλλων τύπων πτητικών μέσων, να μισθώνει κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο και 20 αεροσκάφη Air Tractor. Τα συγκεκριμένα πτητικά μέσα είναι κατάλληλα μόνον για εναέρια επιτήρηση και όχι για αεροπυρόσβεση. Και τούτο γιατί τα μεν μη αμφίβια πρέπει να μεταβαίνουν σε αεροδρόμιο προκειμένου να γεμίσουν νερό, όπως λ.χ. αυτά που εδρεύουν στο αεροδρόμιο Τατοΐου, και ο απαιτούμενος χρόνος είναι 50 λεπτά. Τα δε αμφίβια δεν μπορούν να πάρουν νερό από θάλασσα όταν έχει κυματισμό. Για τον σκοπό αυτό πηγαίνουν να πάρουν νερό από κάποια λίμνη, όπως για παράδειγμα τη λίμνη Μαραθώνος. Απορώ πώς η ηγεσία της ΓΓΠΠ χωρίς μελέτη αποτελεσματικότητας όχι μόνον μισθώνει από το 2021 τον ως άνω τύπο πτητικών μέσων, αλλά έχει προγραμματίσει να αγοράσει με βάση το πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ” συνολικά 36 αεροσκάφη Air Tractor» σημειώνει ο κ. Γκουρμπάτσης.