Παρατηρητήριο κάνει φύλλο και φτερό τις πολιτικές διαφημίσεις του facebook, τρία χρόνια μετά το σκάνδαλο της εταιρείας Cambridge Analytica
Τρία χρόνια μετά το σκάνδαλο της εταιρείας Cambridge Analytica, η οποία μοσχοπουλούσε σε ακροδεξιούς πελάτες (και σε συνεργάτες του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ) προσωπικά δεδομένα δεκάδων εκατομμυρίων χρηστών του facebook, δύο ακτιβιστές άνοιξαν το δρόμο για να μαθαίνει ο «απλός» πολίτης ποιες πολιτικές διαφημίσεις αναρτώνται στον δημοφιλέστατο ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης, πόσο κοστίζουν, σε ποιους απευθύνονται και ποιο είναι το περιεχόμενό τους.
Πρόκειται για ένα παρατηρητήριο με τίτλο Ad.watch (ο ιστότοπός του βρίσκεται εδώ https://ad.watch) το οποίο έστησαν ο Ισπανός εικαστικός και ειδικός στα ψηφιακά μέσα Μανουέλ Μπελτράν, ο οποίος πολιτικοποιήθηκε στις πλατείες της Μαδρίτης ως στέλεχος των «Αγανακτισμένων», και η Ινδή φεμινίστρια και αναλύτρια περιεχομένου πολιτικών ιστότοπων Ναγιαντάρα Ρανγκαναθάν.
Το Ad.watch κάνει φύλλο και φτερό τις πολιτικές διαφημίσεις του facebook. Συγκεντρώνει, ομαδοποιεί και αναλύει όλες τις νόμιμες πολιτικές διαφημίσεις σε 34 χώρες (ανάμεσά τους οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ινδία, η Βραζιλία, το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος) δίνοντας τη δυνατότητα να παρουσιαστούν εύληπτα και χρηστικά.
Μπορεί κανείς να δει τον αριθμό των πολιτικών διαφημίσεων ανά χώρα αλλά και ανά περιοχή σε κάθε χώρα. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, οι σχετικές διαφημίσεις παρουσιάζονται και για την επικράτεια και για την Πελοπόννησο, την Κρήτη, την Ήπειρο κλπ. ( δες εδώ https://ad.watch/country/greece.html ). Αναφέρονται ποιοι πολιτικοί, ποια κόμματα και ποιοι άλλοι φορείς διαφημίζονται. Καταγράφεται το κόστος της διαφήμισης. Τέλος, περιλαμβάνεται το ακριβές της περιεχόμενο (κείμενο, βίντεο, πολυμέσα).
«Το facebook δεν έχει κίνητρο για να κάνει πιο διαφανή την διαφήμιση στις ιστοσελίδες του. Κι αυτό λόγω του επιχειρηματικού του μοντέλου. Το facebook, τελικά, είναι μία υποδομή για μάρκετινγκ. Προσαρμόζεται σε ό,τι είναι κερδοφόρο στο ψηφιακό μάρκετινγκ» λέει ο Μπελτράν.
Το ίδιο το κολοσσιαίο κοινωνικό δίκτυο δεν σήκωσε το γάντι. Με μία προσεκτικά διατυπωμένη ανακοίνωση έσπευσε να χειροκροτήσει την πρωτοβουλία. «Αυτό το εργαλείο (σσ : το Ad.watch) χρησιμοποιεί την πληροφόρηση που εμείς προσφέρουμε στη βάση δεδομένων Ad library API, ακριβώς για το είδος της ανάλυσης που και εμείς επιθυμούμε» ανακοίνωσε.
«Το facebook θέλει να αποφύγει τη συζήτηση για την ουσία του ζητήματος: ότι το μοντέλο του αντιτίθεται συστηματικά στην διαφάνεια των πολιτικών διαφημίσεων» δήλωσε ο Μπελτράν.
Το Ad.watch δημοσιεύει επίσης άρθρα για επιμέρους θέματα, όπως το πόσα χρήματα διέθεσε ο προέδρος Τραμπ για να διαφημίσει το αντιμεταναστευτικό τείχος στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού και ποια είναι τα χαρακτηριστικά των χρηστών του facebook στους οποίους απευθύνθηκε.
Τέλος, είναι ανησυχητικό το γεγονός ότι στη Βρετανία δεξιά και ακροδεξιά πολιτική διαφήμιση στοχεύει συχνά εφήβους ηλικίας 15 έως 17 ετών. Τους βομβαρδίζει με μηνύματα υπέρ του Brexit ή υπέρ του νυν, μη εκλεγμένου από τον λαό, πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.