Λουκέτο σε σχολεία της περιφέρειας βάζουν η υπογεννητικότητα αλλά και η φυγή ολοένα και περισσότερων οικογενειών προς τα αστικά κέντρα ή το εξωτερικό.
Το αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις είναι η κατάργηση ή συγχώνευση σχολικών μονάδων, με τους εναπομείναντες μαθητές να υποχρεώνονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις προκειμένου να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους.
Σύμφωνα με την ελληνική στατιστική υπηρεσία φέτος εγγράφηκαν στα νηπιαγωγεία της χώρας 12.000 λιγότερα παιδιά σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για νέα μείωση 8.500 παιδιών του χρόνου. «Από το 2009 έως το 2015 είχαμε 25.000 λιγότερες γεννήσεις. Χωρίς υπερβολή, πρόκειται για βόμβα στο εκπαιδευτικό σύστημα, η οποία τα επόμενα χρόνια θα έχει τρομερές συνέπειες» δηλώνει στο Documento ο Ζήσης Καπράνας, ειδικός γραμματέας της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας.
Η οικονομική ύφεση έχει συντελέσει σε μεγάλο βαθμό στο πάγωμα των σχεδίων πολλών ζευγαριών για δημιουργία οικογένειας, ενώ παράλληλα το ποσοστό των οικογενειών που δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα στην επαρχία και παίρνουν την απόφαση να φύγουν αυξάνεται, αφήνοντας πίσω τους έρημα χωριά και άδεια σχολεία.
Τμήματα με έναν… μαθητή
Το τοπίο, όπως σκιαγραφείται από τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, είναι ζοφερό και αφορά όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Στη Στερεά Ελλάδα, για παράδειγμα, δεκάδες δημοτικά και γυμνάσια λειτουργούν με μόλις έναν ή δύο μαθητές! Ενδεικτικά, στα ολοήμερα δημοτικά σχολεία Αγράφων και Σκεπαστής φοιτά μόνο ένας μαθητής, ενώ από δύο μαθητές έχουν τα δημοτικά σχολεία Μίστρου και Καλλιανών. Αντίστοιχα, 15 μαθητές μετρά το γυμνάσιο Μακρυκάπας Εύβοιας. Αλλά και στην επαγγελματική εκπαίδευση τα στοιχεία είναι εξίσου αποκαλυπτικά, καθώς εκτιμάται πως φέτος λειτούργησαν πανελλαδικά 1.700 τμήματα ΕΠΑΛ με μαθητές κάτω από τα όρια των ολιγοθέσεων σχολείων. «Για παράδειγμα, στην Κέα και την Ιο υπήρξαν φέτος τμήματα των ΕΠΑΛ με μόλις έναν μαθητή! Στη Νέα Ζίχνη και στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, λειτούργησαν αντίστοιχα τμήματα με τέσσερα μαθητές!» περιγράφει ο κ. Καπράνας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, λαμβάνεται απόφαση για συγχώνευση ή κλείσιμο σχολικών μονάδων. Για παράδειγμα στη Θεσσαλία, σύμφωνα με απόφαση της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Λάρισας τη φετινή σχολική χρονιά θα κλείσουν οριστικά δύο νηπιαγωγεία, στην Οσσα του Δήμου Τεμπών και την Κρήνη του Δήμου Φαρσάλων, ενώ διατηρείται η απόφαση για αναστολή λειτουργίας σε τέσσερα ακόμη νηπιαγωγεία του νομού που έκλεισαν τα προηγούμενα χρόνια.
Διανύουν 20 χλμ. για να πάνε στο μάθημα
Στη Ρόδο, αν και ο τουρισμός εξακολουθεί να κρατά πολύ κόσμο στο νησί, δεν λείπουν οι περιπτώσεις σχολικών μονάδων που… αδειάζουν σιγά σιγά, με αποτέλεσμα να συγχωνεύονται, και οι μαθητές που απομένουν αναγκάζονται να διανύουν δεκάδες χιλιόμετρα για να μεταβούν στο σχολείο τους. «Στη νότια Ρόδο υπάρχουν μαθητές που αναγκάζονται να διανύουν έως και 20 χιλιόμετρα προκειμένου να πάνε στο σχολείο τους το οποίο βρίσκεται στο Γεννάδι. Πρόκειται για ένα κεφαλοχώρι προς το οποίο μετακινούνται καθημερινά οι μαθητές από όλα τα γειτονικά χωριά. Στην πλειονότητά τους διανύουν 5-12 χλμ. αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις μαθητών, όπως για παράδειγμα από το χωριό Κατταβιά, που βρίσκεται στο νοτιότερο άκρο, οι οποίοι διανύουν 20 χλμ.» εξηγεί ο Γιώργος Γκουτζιαμάνης, δάσκαλος και αιρετός στο Περιφερειακό Υπηρεσιακό Συμβούλιο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δωδεκανήσου. Την ίδια ώρα, όπως καταγγέλλει, υποβαθμίζεται και το 10o δημοτικό σχολείο που λειτουργεί στο κέντρο της Ρόδου και από εξαθέσιο γίνεται τριθέσιο, με αποτέλεσμα πλέον να αντιστοιχεί ένας δάσκαλος σε δύο τάξεις.
Σύμφωνα με τον ειδικό γραμματέα της ΔΟΕ Ζήση Καπράνα, σημαντικό ρόλο σε όλη αυτή την κατάσταση διαδραματίζει και η επιστροφή πολλών οικονομικών μεταναστών από την Αλβανία στην πατρίδα τους. «Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι αυτοί μαζί με τις οικογένειές τους είχαν δώσει ζωή σε εκατοντάδες χωριά αλλά και σχολεία της περιφέρειας. Λόγω της κρίσης παρατηρούμε ότι μεγάλη μερίδα των οικονομικών μεταναστών αποφασίζει να επιστρέψει στην πατρίδα του με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά και ο αριθμός των μαθητών που φοιτούσαν στα σχολεία» αναφέρει. «Ωστόσο», συμπληρώνει, «αυτό που έχει σημασία και πρέπει να τονιστεί είναι η προσπάθεια να συνεχιστεί η λειτουργία των σχολείων ακόμη και με τον ελάχιστο αριθμό των μαθητών».