Οι αλληλοτροφοδοτούμενες κρίσεις μαζί με τις συσσωρευμένες πιέσεις που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλούν τη συνοχή του ευρώ και της ΕΕ. Αδειάζει η κλεψύδρα της Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά με ένα σχέδιο μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο, μεγέθους 15%, σε περίπτωση διακοπής της ροής του ρωσικού αερίου, αν και την 21η Ιούλη ο Nord Stream 1 λειτούργησε με μειωμένη ροή. Από την άλλη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αποφάσισε την αύξηση των επιτοκίων δανεισμού κατά μισή ποσοστιαία μονάδα ώστε να αντιμετωπίσει τις πληθωριστικές πιέσεις. Ολα αυτά τη στιγμή που τα spreads των ιταλικών ομολόγων έχουν χτυπήσει κόκκινο, ξυπνώντας μνήμες από το 2010.
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης των Βρυξελλών
Στις 19 Ιουλίου το Reuters μετέδωσε ότι η Gazprom είχε αποστείλει γράμμα προς τη Γερμανία στο οποίο ανέφερε ότι η προσφορά του αερίου θα διακοπεί, επικαλούμενη ανωτέρα βία. Βέβαια, η προειδοποίηση του ρωσικού κολοσσού δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία, αφού βρισκόταν εκτός λειτουργίας από τις 11 Ιουλίου για λόγους συντήρησης. Μάλιστα, μια τουρμπίνα της Siemens που είχε βρεθεί στον Καναδά για επισκευή επιστράφηκε άρον άρον στη Γερμανία στις 17 Ιουλίου και θεωρητικά πρέπει να επιστραφεί στους Ρώσους ώστε να λειτουργήσει πλήρως ο αγωγός. Ομως αυτό προσκρούει στις διεθνείς κυρώσεις και η επανέναρξη της λειτουργίας του αγωγού θα ανέλθει στη μεταφορά αερίου ίσου με το 30-40% της χωρητικότητας χωρίς την εγκατάσταση της τουρμπίνας. Συνεπώς, η αναπλήρωση των αποθεμάτων αερίου προϊδεάζει για δύσκολο χειμώνα. Παρά τη μειωμένη προσφορά, η Gazprom έχει εκμεταλλευτεί τις υψηλές τιμές της αγοράς και έχει επιτύχει τον ετήσιο στόχο της για έσοδα από βασικές αγορές σε μόλις πέντε μήνες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην επίτευξη του γιγαντιαίου πλεονάσματος που κατέγραψε η Ρωσία, ύψους 95,8 δισ. δολαρίων.
Οι συνεχείς απειλές της Ρωσίας για οριστικό κλείσιμο της στρόφιγγας του αερίου έχουν προκαλέσει την αντίδραση των Βρυξελλών, οι οποίες έχουν δημιουργήσει ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Το τελευταίο προβλέπει τη δημιουργία ενός μηχανισμού υποχρεωτικής μείωσης της κατανάλωσης κατά 15% το διάστημα από 1ης Αυγούστου φέτος έως 31 Μαρτίου 2023. Επιπλέον, δημιουργείται μια κοινή αγορά φυσικού αερίου ώστε να διαφοροποιηθεί ο εφοδιασμός από τους παραγωγούς. Ηδη έχουν κλειστεί συμφωνίες με τους Αμερικανούς και τους Αζέρους, αν και η έλλειψη του ρωσικού αερίου δεν μπορεί να καλυφθεί πλήρως σε καμία περίπτωση.
Την ίδια στιγμή, σε περίπτωση που διακοπεί εντελώς η ροή του φυσικού αερίου, η Κομισιόν προβλέπει ύφεση στην ευρωπαϊκή οικονομία μεγέθους 1,5%, ενώ εάν συνεχιστεί η μειωμένη ροή, τότε η ύφεση θα ανέλθει στο 0,4%.
Το φάντασμα της «ευρωκρίσης»
Οι πολλαπλές κρίσεις και ο πληθωρισμός ανάγκασαν την ΕΚΤ να λάβει μέτρα αφενός για την ανάσχεση του πληθωρισμού, αφετέρου για τη σταθεροποίηση της ιταλικής οικονομίας που πλέον μοιάζει με τον μεγάλο ασθενή της Ευρώπης.
Η ευρωτράπεζα προσδοκά με τη μικρή αύξηση των επιτοκίων δανεισμού να δαμάσει τον πληθωρισμό, βάζοντας τέλος στην εποχή του πάμφθηνου χρήματος. Εντούτοις αποτελεί επίδικο το αν η κίνηση αυτή θα επιτύχει τους αναμενόμενους στόχους, αφού κινδυνεύει να είναι πολύ λίγη και πολύ αργά, όπως συνήθιζε να λέει η Κριστίν Λαγκάρντ.
