Ο πολυβραβευμένος Ελληνας σκηνοθέτης Γιώργος Λάνθιμος είναι ένα από τα φαβορί για την κατάκτηση του Χρυσού Φοίνικα, σε ένα φεστιβάλ με έντονο ελληνικό χρώμα.
Στο 77ο Φεστιβάλ των Καννών που θα πραγματοποιηθεί από τις 14 έως τις 25 Μαΐου ο Γιώργος Λάνθιμος είναι έτοιμος να κατακτήσει τον πρώτο του Χρυσό Φοίνικα. Με τη φόρα από τα Οσκαρ και την επιτυχία του «Poor things» που τιμήθηκε με τέσσερα χρυσά αγαλματίδια, το μεγάλο ερώτημα είναι ποιοι σκηνοθέτες μπορούν να σταθούν εμπόδιο στην πορεία του προς την κορυφή. Πάντως ακόμη κι αν τα καταφέρει δεν θα γίνει ο πρώτος Ελληνας σκηνοθέτης που κατακτά τον Φοίνικα, αφού έχει προηγηθεί ο Θόδωρος Αγγελόπουλος από το μακρινό 1999 και το «Μια αιωνιότητα και μια μέρα». Είναι η τρίτη φορά που ο Ελληνας σκηνοθέτης μπαίνει στη λίστα με τους διεκδικητές του Χρυσού Φοίνικα. Για πρώτη φορά ο Λάνθιμος βρέθηκε στις Κάννες το 2009 με τον «Κυνόδοντα». Τότε ο άγνωστος ακόμη σκηνοθέτης δεν ήταν στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα –υποψήφιος δηλαδή για τον Φοίνικα– αλλά στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα», όπου απέσπασε μάλιστα το πρώτο βραβείο, που του άνοιξε ουσιαστικά τον δρόμο για την εντυπωσιακή διαδρομή που τον έφτασε μέχρι τα Οσκαρ και τη διεθνή αναγνώριση.
Το 2015 ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκε διαγωνιζόμενος για τον Χρυσό Φοίνικα, χάρη στο πρώτο αγγλόφωνο φιλμ του, τον «Αστακό». Δίπλα σε λαμπερά ονόματα όπως των Ζακ Οντιάρ, Τοντ Χέινς, Νάνι Μορέτι, Χιροκάζου Κόρε-έντα, Λάζλο Νέμες (που βρέθηκε στο διαγωνιστικό με τον «Γιο του Σαούλ»), Γκας Βαν Σαντ, Πάολο Σορεντίνο και Ντενί Βιλνέβ, ο «Αστακός» ξεχώρισε αποσπώντας την ειδική μνεία της επιτροπής. Εκείνη τη χρονιά ο Χρυσός Φοίνικας πήγε σε γαλλικά χέρια (το «Dheepan» του Ζακ Οντιάρ), ενώ το δεύτερο σημαντικότερο έπαθλο της διοργάνωσης, το Μέγα Βραβείο της επιτροπής, κατέληξε στον «Γιο του Σαούλ». Δύο χρόνια μετά η «Θυσία του ιερού ελαφιού» οδήγησε εκ νέου τον σκηνοθέτη στη διεκδίκηση του Χρυσού Φοίνικα. Αντίπαλοι αυτήν τη φορά ήταν ο Μίκαελ Χάνεκε, ο Φατίχ Ακίν, ο Νόα Μπάουμπακ, η Σοφία Κόπολα, ο Μισέλ Χαζαναβίσιους, ο Σεργκέι Λόζνιτσα, ο Φρανσουά Οζόν, ο Μπονγκ Τζουν-χο, ο Τοντ Χέινς και ο Σουηδός Ρούμπερν Εστλουντ με το «Τετράγωνο», που ήταν και ο μεγάλος νικητής. Το «Ελάφι» κέρδισε τελικά το βραβείο σεναρίου για τη δουλειά των Φιλίππου – Λάνθιμου, το οποίο μοιράστηκαν με το «You were never really here» της Λιν Ράμσεϊ.
Οι μεγάλοι ανταγωνιστές
Θα είναι λοιπόν η τρίτη και φαρμακερή για την κατάκτηση του βραβείου από τον Λάνθιμο και τον συν-σεναριογράφο Φιλίππου; Θα δείξει. Το μόνο που ξέρουμε μέχρι στιγμής για τις «Iστορίες καλοσύνης» είναι πως πρόκειται για μια τρίπτυχη ιστορία με πρωταγωνιστές έναν άνθρωπο χωρίς επιλογές ο οποίος προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του, έναν αστυνομικό που προβληματίζεται επειδή η γυναίκα του που είχε εξαφανιστεί επέστρεψε αλλά «μοιάζει άλλος άνθρωπος» και μια γυναίκα που είναι αποφασισμένη να βρει έναν συγκεκριμένο άνθρωπο με μια ιδιαίτερη πνευματική ικανότητα. Στο φιλμ πρωταγωνιστεί η μούσα του σκηνοθέτη Εμα Στόουν, την οποία πλαισιώνουν οι Τζέσι Πλέμονς, Μάργκαρετ Κουόλι και Γουίλεμ Νταφόε, ενώ το σενάριο μοιάζει να σηματοδοτεί την επιστροφή του σκηνοθέτη στα weird βήματα των πρώτων ταινιών του. Για τους στατιστικολόγους αξίζει να σημειωθεί ότι σε καμία από τις χρονιές που βρέθηκε στις Κάννες ο Λάνθιμος δεν έφυγε με άδεια χέρια.
Το «Kind of kindness», όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος του έργου, θα βρει απέναντί του δυνατούς ανταγωνιστές. Οπως ο Φράνσις Φορντ Κόπολα, δις κάτοχο του βραβείου με τις ταινίες «Συνομιλία» και «Αποκάλυψη τώρα», ο οποίος επιστρέφει στην Κρουαζέτ ύστερα από 45 χρόνια και φιλοδοξεί με το διάρκειας 135 λεπτών «Megalopolis» να κάνει χατ τρικ στους τίτλους. Κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ από κανένα σκηνοθέτη μέχρι σήμερα. Το φιλμ είναι ένα επικό δράμα επιστημονικής φαντασίας σε σενάριο, σκηνοθεσία και παραγωγή Κόπολα, με πρωταγωνιστές τους Ανταμ Ντράιβερ, Νάταλι Εμάνουελ, Τζιανκάρλο Εσπόζιτο, Γιον Βόιτ και Λόρενς Φίσμπερν.
Τρεις επίσης κορυφαίοι δημιουργοί (Ζακ Οντιάρ, Πάολο Σορεντίνο και Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ) έρχονται με τις νέες ταινίες τους, ενώ μόνο αμελητέες δεν είναι οι περιπτώσεις των τακτικών θαμώνων της Κρουαζέτ Αντρεα Αρνολντ και Κιρίλ Σερεμπρένικοφ. Δίπλα σε όλα αυτά τα σπουδαία ονόματα προσθέστε μερικά ακόμη τα οποία μπορούν να κάνουν την ανατροπή και να φύγουν θριαμβευτές από τις Κάννες. Ο Δανός με ιρανική καταγωγή Αλί Αμπάσι επιστρέφει στο φεστιβάλ ύστερα από δύο χρόνια και τη συναρπαστική «Ιερή αράχνη» του, που είχε αποσπάσει το βραβείο γυναικείας ερμηνείας (Ζαχρά Αμίρ Εμπραΐμι). Το νέο φιλμ του τιτλοφορείται «The apprentice» και έχει ως θέμα τα πρώτα αμφιλεγόμενα βήματα του ανερχόμενου επιχειρηματία Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο υποδύεται ο Σεμπάστιαν Σταν. Επίσης o Πολ Σρέιντερ με το «Oh Canada», που έχει πρωταγωνιστές τους Τζέικομπ Ελόρντι, Ούμα Θέρμαν και Ρίτσαρντ Γκιρ και βασίζεται στο μυθιστόρημα «Foregone» του Ράσελ Μπανκς, ο οποίος πέθανε πέρυσι. Το φιλμ σηματοδοτεί τη δεύτερη μεταφορά έργου του Μπανκς από τον Σρέιντερ μετά το «Affliction» και επίσης επανασυνδέει τον σκηνοθέτη με τον σταρ του «Επάγγελμα: Ζιγκολό» Ρίτσαρντ Γκιρ έπειτα από σχεδόν 40 χρόνια.
Οι άλλες ελληνικές συμμετοχές
Στο φεστιβάλ όμως εκτός του Γιώργου Λάνθιμου υπάρχουν ακόμη τέσσερις συμμετοχές με ελληνικό ενδιαφέρον. Η σύζυγος του σκηνοθέτη, η Ελληνογαλλίδα ηθοποιός Αριάν Λαμπέντ, πραγματοποιεί το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στις ταινίες μεγάλου μήκους με το «September says» που κάνει πρεμιέρα στο «Ενα κάποιο βλέμμα». Η Λαμπέντ επιστρέφει στην Κρουαζέτ λίγα χρόνια μετά τη μικρού μήκους ταινία της «Olla» που είχε προβληθεί στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών. H νέα της σκηνοθετική δουλειά αποτελεί μεταφορά του μυθιστορήματος της Ντέιζι Τζόνσον «Sisters» κι αφορά την έκρυθμη σχέση ανάμεσα σε δύο νεαρές αδερφές που έχουν μόλις δέκα μήνες διαφορά μεταξύ τους, οι οποίες βλέπουν την επικοινωνία με τη μητέρα να δυσκολεύει και να οδηγείται στα άκρα κατά τη διάρκεια των οικογενειακών διακοπών στην ιρλανδική ύπαιθρο. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Μία Τάρια, Ρακί Τακράρ («Sex education», «East enders») και Πασκάλ Καν.
Η πρώτη μικρού μήκους ταινία του Νίκου Κολιούκου, με τίτλο «Το χάος που άφησε πίσω της» και πρωταγωνιστές τη Μαρίνα Σιώτου και τον Γιάννη Τσορτέκη, πραγματοποιεί τη διεθνή της πρεμιέρα στο Επίσημο Διαγωνιστικό Σπουδαστικό Τμήμα La Cinef, διεκδικώντας τη διάκριση ανάμεσα σε 17 ακόμη φιλμ. Πρόκειται για τη μόλις δεύτερη ελληνική συμμετοχή στην ιστορία της La Cinef εδώ και 23 χρόνια, μετά την ταινία «Τα μάτια που τρώνε» του Σύλλα Τζουμέρκα το 2001. Για τη μεγάλη του επιτυχία (το φιλμ επιλέχτηκε μεταξύ 2.263 υποβολών) ο νεαρός σκηνοθέτης μάς δήλωσε ότι δεν έχει συνειδητοποιήσει ακόμη αυτό που έχει συμβεί. «Τώρα μόλις αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε αυτό που καταφέραμε, λόγω του τρεξίματος που ρίχνουμε για το ταξίδι στις Κάννες. Πάντως νιώθουμε ενθουσιασμένοι για το τι θα συναντήσουμε εκεί, αφού τα φιλμ που έχουμε δει από τον ανταγωνισμό είναι πολύ δυνατά, τόσο αισθητικά όσο και σε επίπεδο θεματικής». Τον ρωτήσαμε αν αισθάνεται άγχος. «Το αντίθετο. Είμαστε πολύ χαρούμενοι και τυχεροί που αποτελούμε μέρος αυτού του γεγονότος, αυτής της γιορτής, και προσωπικά ανυπομονώ να δω και τα υπόλοιπα φιλμ».
Οσον αφορά το αν υπήρξαν τόσο μεγάλες προσδοκίες εκ μέρους τους όταν σχεδίαζαν το φιλμ, ο Νίκος Κολιούκος τονίζει ότι δεν φανταζόταν κάτι τέτοιο και μάλιστα δεν ήταν αυτός ο σκοπός τους. «Θέλαμε να κάνουμε το φιλμ που σχεδιάζαμε με τη φωτογράφο μου την Αλεξάνδρα – ήταν η πτυχιακή μας στη σχολή– και δεν στοχεύαμε σε φεστιβαλικές διακρίσεις. Μάλιστα υπονομεύσαμε ως προς αυτό το φιλμ, όπως μαρτυρά και η διάρκεια των 33 λεπτών, που είναι σχεδόν απαγορευτική για μικρού μήκους ταινία».
Μια ακόμη ελληνική ταινία μικρού μήκους που θα προβληθεί στις Κάννες είναι το «Αυτό που ζητάμε από ένα άγαλμα είναι να μην κινείται» της Δάφνης Χαιρετάκη και θα παιχτεί στην Εβδομάδα Κριτικής. Η σκηνοθέτρια μας είπε ότι η ταινία σχετίζεται άμεσα με τις σπουδές της στο Παρίσι που είχαν αντικείμενο τη σύνδεση των σύγχρονων τεχνών και του κινηματογράφου. «Είναι ένα κινηματογραφικό δοκίμιο που ενώνει διάφορα είδη και υπακούει στις νόρμες του ντοκιμαντέρ αλλά περιέχει και έντονα στοιχεία μυθοπλασίας. Ναι μεν είναι ταινία προσωπική, αλλά περιλαμβάνει και στοιχεία κοινωνικά, ιστορικά, πολιτικά, με βασικό θέμα την ακινησία» αναφέρει η κ. Χαιρετάκη, επισημαίνοντας τη σχέση των Ελλήνων με τα αγάλματα και τα αρχαία μνημεία. «Η ιδέα των μνημείων και των αγαλμάτων και οι σχέσεις που έχουν οι Ελληνες μαζί τους ήταν ένας τρόπος για να μιλήσουμε για την πόλη και τον τρόπο ζωής σε αυτήν σήμερα» συμπληρώνει η σκηνοθέτρια, η οποία αναφέρει ότι στο φιλμ χρησιμοποιεί το χιούμορ για να ελαφρύνει βαρείς συμβολισμούς που υπάρχουν στο σενάριο.
Επίσης στις Κάννες συμμετέχει η ελληνική συμπαραγωγή «A land unknown» σε σκηνοθεσία του Μαχντί Φλάιφελ που θα παιχτεί στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών. Για το φιλμ που έκανε γυρίσματα στην Αθήνα αλλά και την εμπειρία των Καννών η συμπαραγωγός Μαρία Δρανδάκη μας είπε: «Είμαι πολύ ενθουσιασμένη που επιστρέφω στις Κάννες με τον σκηνοθέτη Μαχντί Φλάιφελ μετά τη συμμετοχή της μικρού μήκους “A drowning man”, που επίσης γύρισε στην Ελλάδα, στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα το 2017. Είναι μια ταινία που δουλέψαμε με την υπόλοιπη ομάδα για χρόνια, με μια θεματική που διατρέχει όλο το έργο του σκηνοθέτη και δυστυχώς έγινε και πάλι τραγικά επίκαιρη κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Αυτή η συμπαραγωγή πολλών χωρών είναι η μοναδική παλαιστινιακή συμμετοχή στο φετινό Φεστιβάλ Καννών».
Οι 22 ταινίες που διαγωνίζονται
Στο 77ο Φεστιβάλ Καννών, που έχει ταινία έναρξης την κωμωδία του Κεντέν Ντουπιέ «Le deuxième acte» με πρωταγωνιστές τους Λεά Σεντού, Βενσάν Λεντόν και Λουί Γκαρέλ, θα απονεμηθούν δύο τιμητικοί Χρυσοί Φοίνικες στους Τζορτζ Λούκας και Μέριλ Στριπ, ενώ τον κανονικό… Φοίνικα διεκδικούν συνολικά 22 ταινίες. Τα βραβεία θα απονείμει η εννεαμελής κριτική επιτροπή των Γκρέτα Γκέργουικ (πρόεδρος), Εμπρού Τζεϊλάν, Λίλι Γκλάντστοουν, Εύα Γκριν, Ναντίν Λαμπακί, Χουάν Αντόνιο Μπαγιονά, Πιερφρανσέσκο Φαβίνο, Χιροκάζου Κόρε-έντα και Ομάρ Σι.
Ιστορίες καλοσύνης Γιώργος Λάνθιμος
The apprentice Αλί Αμπάσι
Motel Destino Καρίμ Αϊνούζ
Bird Αντρεα Αρνολντ
Emilia Perez Ζακ Οντιάρ
Anora Σον Μπέικερ
Megalopolis Φράνσις Φορντ Κόπολα
The shrouds Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ
Grand tour Μιγκέλ Γκόμες
Marcello mio Κριστόφ Ονορέ
Caught by the tides Ζία Ζάνγκε
All we imagine as light Παγιάλ Καπάντια
L’amour ouf Ζιλ Λελούς
Diamant brut Αγκάτ Ριντινγκέρ
Oh, Canada Πολ Σρέιντερ
Limonov (The ballad) Κιρίλ Σερεμπρένικοφ
Parthenope Πάολο Σορεντίνο
The girl with the needle Μάγκνους φον Χορν
The substance Κοραλί Φαρζά
The most precious of cargoes Μισέλ Χαζαναβίσιους
Τhe seed of the sacred fig Μοχάμαντ Ρασουλόφ
Three miles to the end of the world Ιμάνουελ Πάρβου
