Αυλαία το Σάββατο 28 Μαΐου για το 75ο Φεστιβάλ των Καννών και τη φετινή διοργάνωση θα την θυμούνται για καιρό οι διοργανωτές. Κι αν αναρωτιέστε τι θέλει η αλεπού στο παζάρι πρέπει να απαντήσουμε από πότε η Ουκρανία έγινε το χαϊδεμένο παιδί της Δύσης;
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι απεύθυνε δεκάλεπτο χαιρετισμό στην τελετή έναρξης του φετινού Φεστιβάλ κάνοντας αναφορά στο «Δικτάτορα» του Τσάρλι Τσάπλιν αφήνοντας ξεκάθαρους υπαινιγμούς για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «ο κόσμος χρειάζεται έναν νέο Τσάπλιν που θα αποδείξει σε εμάς ότι το σινεμά δεν είναι σιωπηλό. Χρειαζόμαστε ένα σινεμά που θα δείξει ότι κάθε φορά το τέλος θα είναι με την πλευρά της ελευθερίας». Η αλήθεια είναι πως μόνο καλό μπορεί να κάνει η θέαση ενός τέτοιου κινηματογραφικού έπους. Εύχομαι η διάθεση του Ζελένσκι να μην περιοριστεί σε μια μόνο ταινία και να δει και το αντιφασιστικό αριστούργημα «Το αυγό του φιδιού» του Ίγκμαρ Μπέργκμαν για το πώς μικρές στρατιωτικές οργανώσεις στο όνομα κάθε στρεβλού πατριωτισμού ασπάστηκαν τον ναζισμό κατά την περίοδο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που άνοιξε τον δρόμο για την άνοδο στην εξουσία της ναζιστικής Γερμανίας του Χίτλερ το 1933.
Η ομιλία του Ουκρανού προέδρου καταχειροκροτήθηκε από όλους τους θεατές, εκτός από έναν. Ο ίδιος άνθρωπος που πριν μισό αιώνα ακύρωσε το Φεστιβάλ των Καννών θέλοντας να συμπαρασταθεί στους φοιτητές και τους εργάτες του Γαλλικού Μάη ήταν ο μόνος που έδειξε την δυσαρέσκεια του και περιφρόνησε την νατοϊκή χειραγώγηση που θέλει να επιβάλλει τον Ζελένσκι ως ηγέτη. Από το 1968 έως το 2022 μια προπαγάνδα δρόμος κι αυτό ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ το γνωρίζει καλά.
Ο Γάλλος σκηνοθέτης της νουβέλ βαγκ που μαζί με τον σοβιετικό κινηματογραφιστή Νταβίντ Αμπέλεβιτς Κάουφμαν ίδρυσαν την κινηματογραφική ομάδα της Τζίγκα Βερτόφ/ Dziga Vertov (1968-1972) δημιουργώντας πειραματικές και πολιτικές ταινίες οι οποίες υποστήριζαν κινήματα όπως ο Μαοϊσμός απάντησε στα ευφυολογήματα του Ζελένσκι βάζοντας πάλι βόμβα στη διοργάνωση.
Χωρίς διάθεση να υποστηρίξει τον Πούτιν και ευφυώς αρνούμενος να πάρει μέρος σε ένα δίλλημα που εξυπηρετεί μόνο αυτούς που το θέτουν, το «κακό παιδί» της 7ης τέχνης δήλωσε «Η παρέμβαση του Ζελένσκι στο φεστιβάλ των Καννών είναι προφανής, αν την εξετάσουμε από την άποψη αυτού που ονομάζεται “σκηνοθεσία”: ένας κακός ηθοποιός, ένας επαγγελματίας κωμικός υπό το βλέμμα άλλων επαγγελματιών οικείων επαγγελμάτων. Νομίζω ότι έχω πει κάτι ανάλογο πριν από πολύ καιρό. Χρειάστηκε έτσι η σκηνοθεσία του νιοστού παγκόσμιου πολέμου και η απειλή μιας ακόμη καταστροφής για να μάθει ο κόσμος ότι οι Κάννες είναι ένα εργαλείο προπαγάνδας, όπως όλα τα άλλα. Προπαγανδίζουν τη δυτική αισθητική…
Η συνειδητοποίηση αυτή δεν είναι κάτι σπουδαίο κι όμως ήδη είναι. Η αλήθεια των εικόνων έρχεται αργά. Τώρα, φανταστείτε ότι ο ίδιος ο πόλεμος είναι αυτή η αισθητική που αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια ενός παγκόσμιου φεστιβάλ, του οποίου οι ενδιαφερόμενοι είναι τα κράτη που βρίσκονται σε σύγκρουση ή μάλλον “συμφέροντα”, που μεταδίδουν αναπαραστάσεις των οποίων είμαστε όλοι θεατές… εσείς και εγώ. Ακούω συχνά τον όρο “σύγκρουση συμφερόντων”, ο οποίος είναι ταυτολογία. Υπάρχει σύγκρουση, μικρή ή μεγάλη, μόνο αν υπάρχει συμφέρον.
Πέραν της μαζικοποίησης των δολοφονιών, δεν έχουν αλλάξει πολλά: Βρούτος, Νέρωνας, Μπάιντεν ή Πούτιν, Κωνσταντινούπολη, Ιράκ ή Ουκρανία…».
Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ με μια του δήλωση αποκαθήλωσε το αφήγημα των αμερόληπτων διεθνών διοργανώσεων θέτοντας πάλι το ερώτημα κατά πόσο η τέχνη είναι ανεξάρτητη.
Τώρα που έχει αρχίσει η φθίνουσα πορεία της «ανθρωπιστικής» βοήθειας της δύσης κι ο Ζελένσκι αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως το πανηγυράκι των αλληλέγγυων κρατών καταρρέει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα προσπαθεί να παίξει το τελευταίο του χαρτί που δεν θα τον αφήσει μόνο του στο τέρμα να αγωνίζεται να αποδείξει πως δεν υπήρξε ο χρήσιμος ηλίθιος της ιστορίας αφήνοντας τον λαό του ανυπεράσπιστο την ώρα που εκείνος φορώντας το χακί του πουκάμισο της παραλλαγής έβγαζε λόγους στα κοινοβούλια και πουλούσε κουλτούρα σε ένα ακροατήριο που εκτός από το να χειροκροτεί δεν δίνει δεκάρα τσακιστή για το μέλλον του ουκρανικού λαού, όπως δεν έδωσε για τον πόλεμο του Ιράκ, για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, για τις επιθέσεις στο Αφγανιστάν και κάθε αιματοκύλισμα της ανθρωπότητας.