Οι ηχηρές απουσίες, οι συμβολισμοί και το «πρόβλημα» Προεδρία της Δημοκρατίας
Σε πρόβλημα με πολιτικές και πολιτειακές διαστάσεις τείνει να εξελιχτεί η Προεδρία της Δημοκρατίας, την οποία από την αρχή ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να μετατρέψει σε προέκταση του Μαξίμου, ακυρώνοντας σε σημαντικό βαθμό τον θεσμικά ουδέτερο και υπερκομματικό της ρόλο. Ο πρωθυπουργός καθιέρωσε τη μηνιαία συνάντηση με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στην οποία κάθε φορά κάνει μακροσκελείς δηλώσεις για την ασκούμενη πολιτική του έχοντας δίπλα του την Κατερίνα Σακελλαροπούλου και εκμαιεύοντας στήριξη, ακόμη και για αμφιλεγόμενα θέματα όπως η συμφωνία της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού με το πλαίσιο της συνταγματικής προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων.
Με τον θόρυβο γύρω από τη βράβευση του διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλου, Μαξίμου και Προεδρικό Μέγαρο ύστερα από ενάμιση χρόνο πέτυχαν το πρωτοφανές: να βάλλεται η Προεδρία τόσο από αριστερά από την αξιωματική αντιπολίτευση, όσο και από δεξιά και κυρίως από το εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος.
Ηχηρές απουσίες
Οι απουσίες στη γιορτή της δημοκρατίας των δύο πρώην πρωθυπουργών και προέδρων της ΝΔ, του Κώστα Καραμανλή και του Αντώνη Σαμαρά, δεν αφήνουν περιθώρια για παρερμηνείες, αν και φυσικά οι δύο δεν ταυτίζονται. Η απουσία και των δύο ήταν και ηχηρή, όσο κι αν προσπάθησαν να την αποσιωπήσουν τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και εύγλωττη, ιδίως στην περίπτωση του Αντ. Σαμαρά. Οπως έλεγε βουλευτής της ΝΔ, «μία ματιά στον κατάλογο των καλεσμένων μπορεί να εξηγήσει γιατί οι δύο πρώην πρόεδροι επέλεξαν να μην παραστούν σε μία κορυφαία στο συμβολικό πεδίο εκδήλωση». Οι διαφωνίες των δύο πρώην πρωθυπουργών ανάγονται στην εκλογή της προέδρου. Στον Κ. Καραμανλή δεν άρεσε ότι δεν ανανεώθηκε η θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου από τους θεματοφύλακες του καραμανλισμού. Ο δε Αντ. Σαμαράς, που δεν την ψήφισε άλλωστε –πέρα από την προσωπική πικρία επειδή επιθυμούσε ο ίδιος το αξίωμα–, είχε από την αρχή επιφυλάξεις για τον πολιτικό «δικαιωματιστικό» χαρακτήρα της προέδρου. Φυσικά οι λόγοι της απουσίας τους ήταν επίκαιροι. Αλλωστε αμφότεροι είχαν παραστεί στην περυσινή αντίστοιχη γιορτή.
«Επεισόδιο» με διαστάσεις
Πρωτοφανές όμως είναι το «διπλωματικό επεισόδιο» μεταξύ της Προεδρίας της Δημοκρατίας και του υπουργείου Εξωτερικών, που δεν περιορίστηκε σε χαμηλής έντασης ανταλλαγή αιτιάσεων αλλά πήρε τον χαρακτήρα ανοικτής αντιπαράθεσης μέσω διαρροών. Το θέμα είναι ποιος έχει την ευθύνη αρχικά για την απόφαση παρασημοφόρησης του Ιάσ. Αποστολόπουλου και εν συνεχεία για την ακύρωση της απόφασης μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δεν παρέστη στην εκδήλωση, κάτι που αυτόκλητα (;) τα ενσωματωμένα στον μηχανισμό του Μαξίμου ΜΜΕ σχολίασαν «για να μη χαλάσει το Σαββατοκύριακό του».
Το θέμα είναι καταρχάς διαδικαστικό. Η παρασημοφόρηση αποτελεί προνομία της Προεδρίας της Δημοκρατίας, αν και είθισται να υπάρχει συνεννόηση με τον υπουργό Εξωτερικών. Αυτήν τη φορά η Προεδρία συνέταξε τη λίστα δίχως συνεννόηση με τον υπουργό Ν. Δένδια, στην οποία περιλάμβανε και τον Ιάσ. Αποστολόπουλο για το ανθρωπιστικό του έργο. Στη συνέχεια όμως αφαίρεσε το όνομα με πολιτικά κριτήρια, και δη για τις δηλώσεις του διασώστη σχετικά με τα ελληνικά σώματα ασφαλείας.
Ενώ το έκανε επίσης δίχως συνεννόηση με το υπουργείο Εξωτερικών, του χρέωσε την ευθύνη για την παλινωδία. Το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρώντας να μειώσει το κύρος του Ν. Δένδια (σταθερά στο στόχαστρό του μετά την υψηλή δημοφιλία που απολαμβάνει από τις περίφημες δηλώσεις του στην Αγκυρα), με τις δικές του διαρροές τού επιρρίπτει επίσης την ευθύνη. Διευκρινίζει βέβαια ότι «είναι ένα πρόβλημα συνεννόησης των δύο κέντρων». Ο Ν. Δένδιας από την πλευρά του ήταν κατηγορηματικός ότι δεν έχει σχέση. Διπλωματικοί κύκλοι εκτιμούν ότι ο χειρισμός των διαδικαστικών ήταν του συντρόφου της προέδρου, για τον οποίο επίσης λένε ότι έχει γραφείο στο Προεδρικό Μέγαρο και παρεμβαίνει στις διπλωματικές πρωτοβουλίες της Προεδρίας.
Το ερώτημα που επιμελώς αποκρύπτεται είναι τι μεσολάβησε ανάμεσα στην απόφαση και την ακύρωσή της; Στο θέμα παρενέβη ο βουλευτής Κώστας Μπογδάνος, ο οποίος πέρα από την αντίθεσή του δημοσιοποίησε ότι «έγιναν τα δέοντα» για την ακύρωση της απόδοσης τιμής στον Αποστολόπουλο. Είναι σαφές ότι υπήρξε παρέμβαση ή έστω προειδοποίηση ότι τη στιγμή της βράβευσης, που θα είναι σε δεύτερο χρόνο τον Σεπτέμβριο, θα υπάρξουν αντιδράσεις από την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ. Η παρέμβαση βέβαια δεν ήταν από τον Κ. Μπογδάνο, ήταν από στέλεχος με αυξημένο κύρος και αντίστοιχη δυνατότητα παρέμβασης.
Το σκεπτικό της απόφασης ήταν η απόδοση τιμής στον Ιάσ. Αποστολόπουλο για το ανθρωπιστικό του έργο στη διάσωση προσφύγων. Ωστόσο η παρασημοφόρηση έχει συμβολική διάσταση και σηματοδοτεί την έμμεση πλην σαφή αποδοκιμασία όχι μόνο του Λιμενικού Σώματος και της πρακτικής του (εναντίον της οποίας έχει στραφεί με δηλώσεις του ο διασώστης), αλλά συνολικότερα της πολιτικής ανάσχεσης στο μεταναστευτικό που εγκαινίασε η κυβέρνηση Σαμαρά το 2012 με τα push back στο Αιγαίο και τα κέντρα κράτησης μεταναστών και που εντέλει ύστερα από αμφιταλαντεύσεις ακολουθεί και η σημερινή κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Κριτική και από αριστερά
Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πλευρά του δεν έκρυψε την αποδοκιμασία του για την ακύρωση, σημειώνοντας ότι «ζητείται πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων για την παρασημοφόρηση». Ωστόσο το πρόβλημα Προεδρία είναι ευρύτερο.
Η Κουμουνδούρου έχει στο παρελθόν εκφράσει, αν και με κομψό τρόπο, τη διαφωνία της με συμβολικές κινήσεις της Προεδρίας, όπως η φωτογραφία της προέδρου με φόντο τον φράχτη στον Εβρο που στέλνει καθαρό μήνυμα για τη μεταναστευτική πολιτική. Εντονη ήταν η αντίδραση και όταν η Προεδρία έθεσε υπό την αιγίδα της την εκδήλωση για τη γονιμότητα, που τελικά ακυρώθηκε.
