Αγωνιστές και αγωνίστριες του αντιδικτατορικού αγώνα, άνθρωποι που συμμετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973 κατά της χούντας, μεταξύ των οποίων και τότε μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης, αποφάσισαν να σφραγίσουν τα 50 χρόνια από τον ηρωικό ξεσηκωμό δίνοντας το σήμα για όσα μπορούν να συντρίψουν τη λήθη και να γίνουν το άσβεστο νόημα των παντοτινών εξεγέρσεων ενάντια στον φασισμό.
817 υπογραφές
Ηδη κάτω από το κείμενο με τίτλο «50 χρόνια από την Εξέγερση του Πολυτεχνείου – Για την ελευθερία και τη δημοκρατία, ενάντια στον φασισμό» έχουν μπει 817 υπογραφές με τη σφραγίδα της αγωνιστικής αντιδικτατορικής νιότης τους. Το υπογράφουν με την ιδιότητα που είχαν τότε φοιτητές, μαθητές, εργαζόμενοι αλλά και νέοι που έκαναν τη στρατιωτική θητεία τους, μετέχοντας στον ξεσηκωμό με επίκεντρο την κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973 αλλά και τις καταλήψεις στα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Ιωαννίνων.
Η Συντονιστική Ομάδα του Ανοικτού Δικτύου 50 χρόνια Πολυτεχνείο επέλεξε να συντάξει ένα κείμενο «ταυτότητας» που να έχει ενωτική ευρύτητα. Αποφεύγει ιστορικό πλαίσιο, ευθύνες αστικών δυνάμεων, αναφορές σε ΗΠΑ κ.λπ. αν και όχι τις σημερινές πολιτικές αγωνίες. Κι αυτό ώστε να χωράνε πολλοί και κυρίως ο χρόνος, οι εμπειρίες της φωτιάς και το διαφορετικό ιδεολογικό σμίλευμά τους στις ζωές των ανθρώπων του αγώνα.
Η επισήμανση που τους συνέχει συμπυκνώνεται στο εξής: «50 χρόνια μετά, οι αξίες, οι ιδέες, τα οράματα και τα ιδανικά του συνεγείρουν την ψυχή των απλών ανθρώπων και των νέων. Το “Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία” επανανοηματοδοτείται σε αντιστοιχία με τις αγωνίες και τις ανάγκες του σήμερα σε κρίσιμα πολιτικά ζητήματα που αφορούν τη δημοκρατία, την ελευθερία και την ανθρώπινη υπόσταση. Αναβιώνουν διάφορα μορφώματα της ακροδεξιάς με φασιστική ιδεολογία και εγκληματική δράση. Ημασταν, είμαστε και θα είμαστε απέναντι, όπως εκείνο τον Νοέμβρη. Δεν στοιχιζόμαστε σε μια πολιτική παρέμβαση. Υπογράφουμε αυτό το κείμενο για να πούμε ότι υπάρχουν αυτά που δεν πρέπει ποτέ να λησμονηθούν».
Στέγασαν το απόσταγμα 50 χρόνων (1973-2023) από τη φοιτητική εξέγερση κατά της δικτατορίας των συνταγματαρχών σε έναν ιστότοπο (50xroniapolytexneio.gr) που περιλαμβάνει απόψεις, μαρτυρίες, φωτογραφίες, εκδόσεις, οπτικοακουστικό υλικό. Η προοπτική είναι να διαμορφωθεί ένα πλούσιο ψηφιακό αρχείο, προσβάσιμο σε όλες κι όλους.
Το κείμενο έχει μορφή λιτής διακήρυξης, κάτι σαν κιβωτός με όσα δεν πρέπει να ξεχαστούν για το μέλλον. Καλούν όλους όσοι μετείχαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου του ’73 να το συνυπογράψουν και παράλληλα να μετέχουν στην οργάνωση δράσεων για τα 50χρονα. Θα προτείνουν να δημιουργηθεί μόνιμη έκθεση για την εξέγερση του ’73 στο Πολυτεχνείο (κτίριο Πατησίων), διαγωνισμός της Σχολής Αρχιτεκτόνων και Καλών Τεχνών και διαμόρφωση του προαύλιου ως χώρου μνήμης με ανοιχτή πύλη.
Ολόκληρο το κείμενο έχει ως εξής:
«Για την ελευθερία και τη δημοκρατία, ενάντια στο φασισμό
Ο Νοέμβρης του ’73 δεν ξεχνιέται. Είναι ο Νοέμβρης της εξέγερσης του Πολυτεχνείου κατά της δικτατορίας, ο Νοέμβρης της τιμής για την αντιφασιστική νεολαία, ο Νοέμβρης της ντροπής για τη χούντα.
Οσοι/ες το τριήμερο της κατάληψης ήμασταν στο Πολυτεχνείο όλες τις κρίσιμες ημέρες πριν και μετά, αλλά και οι πολίτες που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις και συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής στην Αθήνα και στις άλλες πόλεις όπου έγιναν καταλήψεις Σχολών, μοιραζόμαστε μνήμες, συναισθήματα και σκέψεις για το τότε, το τώρα και το μετά.
Μισό αιώνα από τη νύχτα, που έγραψε μέσα μας ιστορία υπέρβασης και περηφάνιας.
Σήμερα, ο καθένας και η καθεμιά έχει πάρει το δρόμο του. Ωστόσο κάθε Νοέμβρη συναντιόμαστε νοερά, έστω για λίγο στο ίδιο σταυροδρόμι, εκεί που χτίστηκε η απαράμιλλη δύναμη της ενότητας, της αλληλεγγύης, της συλλογικότητας, της αξιοπρέπειας και της ανιδιοτέλειας στην προσφορά. Εκεί που νους και καρδιά έγιναν ένα. Εκεί που, όπως αποτυπώθηκε στη Διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής και στα μηνύματα του ραδιοσταθμού, υψώθηκε το παντοτινό ΟΧΙ της γενιάς μας στο φασισμό, το παντοτινό ΝΑΙ της γενιάς μας στην Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την λαϊκή κυριαρχία και εθνική ανεξαρτησία, την αγάπη για την πατρίδα μας.
Η δικτατορία του 1967 τσάκισε τις ελευθερίες του ελληνικού λαού. Σκοτάδι με φυλακές, εξορίες, βασανιστήρια, όπλα και τανκς. Ο αγώνας των αντιστασιακών οργανώσεων ήταν ηρωικός. Από τα τέλη του 1971, αρχές του 1972, αναπτύσσεται το μαζικό αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα. Δίνει τη μάχη για τη δημοκρατία και την ελευθερία, αρχικά μέσα στα Πανεπιστήμια και μετά στο δρόμο. Οι αγώνες αυτοί οδήγησαν στην κατάληψη της Νομικής και στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Είχαμε νεκρούς και τραυματίες από τα όπλα της χούντας.
Τη νύχτα του Πολυτεχνείου, αλλά και σε όλη τη διάρκεια της δικτατορίας, ήταν πολλοί/ές που μας έδωσαν καταφύγια. Δεν λησμονούμε και τους τιμάμε.
Τιμάμε όλους/ες τους αγωνιστές και αγωνίστριες του αντιδικτατορικού αγώνα.
Τιμάμε τους νεκρούς και τους τραυματισθέντες του Πολυτεχνείου και όλους τους νεκρούς της δικτατορίας.
Τιμάμε τους γιατρούς που μας περιέθαλψαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου. Τους δικηγόρους που στήριξαν τον αγώνα μας. Τους καθηγητές/τριες της μέσης εκπαίδευσης και των ΑΕΙ, που στάθηκαν στο πλευρό των μαθητών/τριών και των φοιτητών/τριών τους.
Τους καλλιτέχνες και τους ανθρώπους των γραμμάτων που βρέθηκαν κοντά μας. Τους ραδιοερασιτέχνες, τους δημοσιογράφους, Ελληνες και ξένους, που μετέδωσαν τα γεγονότα της εξέγερσης σε όλο τον κόσμο. Τις επιτροπές συμπαράστασης σε άλλες χώρες.
Δεν ξεχνάμε τους νεκρούς και τους αγνοούμενους/ες της κυπριακής τραγωδίας, που προκλήθηκαν από την ολοκλήρωση του καταστροφικού έργου της χούντας με το πραξικόπημα, τη συνενοχή της στην προδοσία, εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.
Μετά την πτώση της χούντας μεγάλο πλήθος λαού συμμετείχε και συμμετέχει στις πορείες και στις εκδηλώσεις μνήμης, που οργανώνονται κάθε χρόνο στις επετείους της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Η ελληνική δικαιοσύνη καταδίκασε με ισόβια και άλλες βαριές ποινές τους υπεύθυνους για την καταστολή της εξέγερσης.
Το Πολυτεχνείο ζει. 50 χρόνια μετά οι αξίες, οι ιδέες, τα οράματα και τα ιδανικά του συνεγείρουν την ψυχή των απλών ανθρώπων και των νέων. Το “Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία” επανανοηματοδοτείται σε αντιστοιχία με τις αγωνίες και τις ανάγκες του σήμερα σε κρίσιμα πολιτικά ζητήματα που αφορούν τη δημοκρατία, την ελευθερία και την ανθρώπινη υπόσταση. Αναβιώνουν διάφορα μορφώματα της ακροδεξιάς με φασιστική ιδεολογία και εγκληματική δράση. Ημασταν, είμαστε και θα είμαστε απέναντι, όπως εκείνο το Νοέμβρη.
Δεν στοιχιζόμαστε σε μια πολιτική παρέμβαση. Υπογράφουμε αυτό το κείμενο για να πούμε ότι υπάρχουν αυτά που δεν πρέπει ποτέ να λησμονηθούν.
Η Διακήρυξη της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου αποτελεί παρακαταθήκη της νεότερης πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας και καλεί σε αναστοχασμό.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
Οι φοιτητές απ’ όλες τις σχολές στη διάρκεια του φοιτητικού κινήματος, συνειδητοποιήσαμε πως τα προβλήματά μας σχετικά με τον εκδημοκρατισμό της Παιδείας και τη λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος δεν λύονται χωρίς την αλλαγή της συγκεκριμένης πολιτικής κατάστασης. Αρχίζοντας έτσι πολιτικό αγώνα, οι φοιτητές και οι Eλληνες εργαζόμενοι που κλείστηκαν στο Πολυτεχνείο, ξεκαθαρίζουν τις θέσεις τους και καλούν τον ελληνικό λαό να συσπειρωθεί γύρω τους και να αγωνισθεί μαζί τους ως την τελική νίκη.
1) Πρωταρχική προϋπόθεση για την επίλυση όλων των λαϊκών προβλημάτων, θεωρούμε την άμεση παύση του τυραννικού καθεστώτος της χούντας και την παράλληλη εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας.
2) Η εγκαθίδρυση της λαϊκής κυριαρχίας συνδέεται αναπόσπαστα με την εθνική ανεξαρτησία από τα ξένα συμφέροντα που χρόνια στηρίζουν την τυραννία στη χώρα μας. Η πλατειά κινητοποίηση του Ελληνικού Λαού και η εκδήλωση συμπαράστασης απ’ όλες τις γωνιές της Ελλάδας είναι η καλύτερη απάντηση σ’ όσους επιχείρησαν να μας δυσφημίσουν.
Ελληνικέ Λαέ, ο αγώνα γύρω από τη Λαϊκή Κυριαρχία και την Εθνική Ανεξαρτησία συνίσταται σήμερα στις άμεσες μαζικές διεκδικήσεις στα οικονομικά, επαγγελματικά και κοινωνικά σου προβλήματα, με απεργιακούς αγώνες με μαζικές κινητοποιήσεις με προοπτική τη γενική απεργία για την ανατροπή της δικτατορίας. Η παρουσία μας εδώ αποτελεί κέντρο συσπείρωσης, κινητοποίησης και μαζικοποίησης του λαϊκού αγώνα.
Oλοι ενωμένοι στον αγώνα Για τη δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία. 16 Νοέμβρη ’73
Η Συντονιστική Επιτροπή του Πολυτεχνείου»
Πολύπλευρος εορτασμός
Πολύμορφες είναι οι εκδηλώσεις που οργανώνονται τις επόμενες ημέρες για την 50ή επέτειο από την αιματοβαμμένη εξέγερση του Πολυτεχνείου. Στο κτίριο της Πατησίων οργανώνεται με συμβολή της πρυτανείας, των φοιτητικών συλλόγων και του Συλλόγου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 (ΣΦΕΑ 1967-1974) τριήμερος εορτασμός (15-17 Νοέμβρη), με κορύφωση τη συγκέντρωση και πορεία προς την αμερικανική πρεσβεία την Παρασκευή. Η Σύγκλητος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου τιμά την 50ή επέτειο σημειώνοντας ότι η απόδοση τιμής στην εξέγερση δεν περιορίζεται στον τριήμερο εορτασμό αλλά θα έχει διάρκεια «επετειακού έτους». Σε εκδήλωση του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ στο κτίριο Αβέρωφ (συγκρότημα Πατησίων) στις 16 Νοέμβρη (18.00) θα γίνει η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ της ΚΝΕ «Ενας ζεστός Νοέμβρης». Εμφανίζονται: Αριάδνη Αλαβάνου, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου, Δημήτρης Γόντικας, γραμματέας της ΚΝΕ την περίοδο 1972-79, Γιώργος Καραγιάννης, στρατευμένος φοιτητής τότε και στέλεχος της ΚΝΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, γγ του ΚΚΕ, Αλκης Παπαδήμας, τότε γραμματέας της ΚΝΕ στη Φυσικομαθηματική, Αλέκα Παπαρήγα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, Λάμπρος Τόκας, εργαζόμενος μαθητής εκείνη την περίοδο, Σπύρος Χαλβατζής, αντιπρόεδρος του ΣΦΕΑ 1967-74. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ οργανώνουν σε όλα τα ΑΕΙ έκθεση για τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου που βασίζεται στην έκθεση που υπήρχε στο 49ο Φεστιβάλ ΚΝΕΟδηγητή. Αύριο, Δευτέρα 13 Νοέμβρη, ο γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ Θοδωρής Κωτσαντής θα μιλήσει σε εκδήλωση στο Πάντειο (στις 15.00, αίθουσα 300 στο Γυάλινο Κτίριο). Συναυλία με τραγούδια του Μάνου Λοΐζου περιλαμβάνει εκδήλωση του ΚΚΕ με ομιλητή τον Δ. Γόντικα, μέλος της ΚΕ, στις 22 Νοέμβρη (20.00, Ιλιον plus, Πατησίων και Κοδριγκτώνος 17), όπου θα υπάρχει και έκθεση βιβλίου. Το ντοκιμαντέρ «Εμείς, όχι εγώ», συμπαραγωγής Δήμου Χαλανδρίου και ΕΡΤ σε σκηνοθεσία Σταύρου Στάγκου, θα κάνει πρεμιέρα στις 16 Νοεμβρίου (20.00, Σινέ Αθηνά, Χαλάνδρι).
Το Μουσείο Τύπου της Ενωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου – Ηπείρου – Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ) διοργανώνει στην Πάτρα έκθεση με πρωτότυπα έγγραφα και δημοσιεύματα. Το ΝΑΡ και η νΚΑ καλούν σήμερα, Κυριακή 12 Νοεμβρίου, στην εκδήλωση του Ανυπότακτου Μαθητή (πλατεία Πρωτομαγιάς στις 18.00). Αύριο, Δευτέρα 13 Νοεμβρίου, εγκαινιάζεται η έκθεση «Η άλλη οπτική μέσα από το Πολυτεχνείο / Βιετνάμ – Μάης – Πολυτεχνείο / για τους αγωνιστές» στη Λέσχη Αναιρέσεις (Φερών
3, στις 18.00). Επίσης, στις 22 Νοεμβρίου οργανώνεται η παράσταση-αφιέρωμα «Μικρές ξεχασμένες ιστορίες πολιτισμού και αντίστασης» στον κινηματογράφο Studio New Star Art Cinema (στις 19.00).