Πριν από δυο εβδομάδες, με αφορμή τη δημοσίευση των οικονομικών αποτελεσμάτων εννεαμήνου, οι διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών εξέπεμψαν το μήνυμα πως «οι ελληνικές τράπεζες επιστρέφουν στην κανονικότητα». Με το μήνυμα αυτό παρέπεμπαν στο γεγονός ότι οι τράπεζες κατάφεραν στο εννεάμηνο να συρρικνώσουν σημαντικά τα επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, συγκεκριμένα στο 16% η Τράπεζα Πειραιώς, στο 13% η Alpha Bank, στο 11.9% η Εθνική Τράπεζα και στο 7.3% η Eurobank καθώς και στη σοβαρή πιθανότητα το 2023 για πρώτη φορά, μετά από 14 χρόνια, να ξαναδώσουν μέρισμα.
Καμία κανονικότητα για το κοινό
Το περασμένο Σαββατοκύριακο όμως στο 33ο συνέδριο της ΟΤΟΕ, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλλήλων Γιώργος Μότσιος έδωσε στοιχεία για το μέγεθος της συρρίκνωσης του τραπεζικού δικτύου και περιορισμού του αριθμού τραπεζοϋπαλλήλων στα οποία προχώρησαν οι τραπεζικές διοικήσεις κατά την τριετία 2018-2021, που κανονικότητα κράτους δεν δείχνουν: τουλάχιστον κανονικότητα ευρωπαϊκού κράτους σε ότι αφορά την εξυπηρέτηση του κοινού από τις τράπεζες και τη διασφάλιση της πρόσβασής του στη βασική τραπεζική υπηρεσία που για τους πολίτες των κρατικών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κατοχυρωμένη με τραπεζική οδηγία και οφείλει να παρέχεται από τις τράπεζες των κρατών μελών.
Η συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου σε αριθμούς. Σύγκριση με την Ευρωζώνη
Με τη διαπίστωση ότι τα τραπεζικά καταστήματα «έχουν συρρικνωθεί υπερβολικά» και ο κλάδος των τραπεζοϋπαλλήλων «έχει αποστελεχωθεί», παρότι η Ελλάδα βρίσκεται πιο πίσω από πλευράς ψηφιακής τραπεζικής, ψηφιακών δεξιοτήτων, υποδομών και συναλλακτικών συνηθειών του κοινού, συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρωζώνη, ο κ. Μότσιος ανέφερε συγκεκριμένα ότι:
- Στο διάστημα από τα τέλη του 2018 μέχρι και τον Ιούνιο του 2021, η συνολική απασχόληση στις τράπεζες στην Ελλάδα μειώθηκε ξανά κατά 21,2% (από 39.557 εργαζόμενους σε 31.163).
- Μέχρι τα τέλη του 2020, η μείωση της απασχόλησης στις τράπεζες της Ελλάδας έφτασε το 16%, έναντι μείωσης 2,4% στις τράπεζες της Ευρωζώνης.
- Στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων του χρηματοπιστωτικού κλάδου (servicers) που ανέλαβαν τη διαχείριση των κόκκινων δανείων απασχολούνται πλέον πάνω από 4.000 εργαζόμενοι, από τους οποίους περίπου 2.000 προέρχονται από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
- Από το τέλος του 2018 ως το Σεπτέμβριο του 2021 διέκοψαν τη λειτουργία τους 385 καταστήματα, δηλαδή το 19,4% του συνόλου των τραπεζικών καταστημάτων. Στο τέλος του 2020, η μείωση ήταν 12,21%. Μόνο κατά τη διάρκεια της πανδημίας έβαλαν λουκέτο 264 καταστήματα.
- Το 2020 στην Ελλάδα αντιστοιχούσε ένας τραπεζοϋπάλληλος σε 324 κατοίκους, ενώ στην Ευρωζώνη ένας σε 186 κατοίκους.
- Το 2020 στην Ελλάδα με το ισχυρό ορεινό και τη νησιωτικότητα είχαμε 18,78 καταστήματα ανά 100.000 κατοίκους έναντι 34,3 στην Γαλλία, 38,2 στην Πορτογαλία, 38,8 στην Ιταλία και 49,7 στην Ισπανία.
- Το 2020 ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη ήταν ένα τραπεζικό κατάστημα ανά 2.888 κατοίκους, ενώ στην Ελλάδα αντιστοιχούσε ένα κατάστημα ανά 6.298 κατοίκους.
- Αλλά και στα ΑΤΜ, που διευκολύνουν τις συναλλαγές, υπήρξε μείωση, αναλογικά με τον πληθυσμό, έναντι αύξησης στην Ευρωζώνη στο ίδιο διάστημα. Έτσι, με στοιχεία του 2019 στην Ελλάδα υπήρχαν 63,4 ΑΤΜ ανά 100.000 κατοίκους έναντι 90,17 στην Ιταλία, 98,29 στη Γαλλία, 119,93 στη Γερμανία, 171, 96 στην Αυστρία.
«Θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα προς τις Διοικήσεις των Τραπεζών: Η περαιτέρω συρρίκνωση των τραπεζών οδηγεί στην συρρίκνωση των προσδοκιών των εργαζομένων για την υπηρεσιακή τους εξέλιξη και για την βελτίωση της θέσης τους, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που αυτό συνεπάγεται», είπε ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ, θέτοντας το φλέγον θέμα της μείωσης της απασχόλησης για τους τραπεζοϋπαλλήλους, από την πλευρά της ΟΤΟΕ.
Μεγάλη η ταλαιπωρία του κοινού στην επαρχία
Για το κοινό, όμως, τον κόσμο που ειδικά στην επαρχία ταλαιπωρείται πλέον πολύ στην προσπάθειά του να εξυπηρετηθεί από το συρρικνωμένο τραπεζικό δίκτυο, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο. Υπενθυμίζεται ότι όταν σε δύο διαδοχικά κύματα μέσα στο τελευταίο 12μηνο, Πειραιώς και Εθνική Τράπεζα έκλεισαν 175 καταστήματά τους πανελλαδικά, εκ των οποίων μεγάλο μέρος στην επαρχία, βρέθηκαν μπροστά στις έντονες αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών της υπαίθρου, που προσπάθησαν να αποτρέψουν τα λουκέτα εκτιμώντας ότι αφενός θα δυσχεράνουν την εξυπηρέτηση των πολιτών, αφετέρου θα πλήξουν καίρια τις τοπικές οικονομίες.
Βίαιες επιθέσεις σε βάρος υπαλλήλων της Τράπεζας Πειραιώς
Αλλά ακόμη και στις μεγάλες πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα μαζικά λουκέτα έχουν οδηγήσει σε ατελείωτες ουρές αναμονής έξω από τα τραπεζικά καταστήματα, με αποτέλεσμα τη δημιουργία εκνευρισμού, που όπως έχει καταγγείλει ο Σύλλογος Εργαζομένων στις Υπηρεσίες της Τράπεζας Πειραιώς, έχει προκαλέσει τρεις βίαιες επιθέσεις από εξοργισμένους πελάτες σε βάρος τραπεζοϋπαλλήλων μέσα στους τελευταίους δύο μήνες.