Τριάντα χρόνια κλείνουν σήμερα από την «Μαύρη Δευτέρα» του χρηματιστηρίου των ΗΠΑ, με τις αμερικανικές μετοχές να βρίσκονται αυτή την περίοδο σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και τους επενδυτές να ανησυχούν ότι οι υψηλές αποτιμήσεις ίσως σημαίνουν ότι έχει ήδη καθυστερήσει μια διόρθωση…
Μπορεί όμως να συμβεί σήμερα μια επανάληψη του κραχ του 1987; Η σύγχρονη τεχνολογία διαπραγμάτευσης, οι αλλαγές στο τρόπο λειτουργίας των χρηματιστήριων και διαχείρισης των επενδυτικών κεφαλαίων καθιστούν απίθανη μια επανάληψη της «Μαύρης Δευτέρας». Ωστόσο, κάποιοι επιφυλακτικοί χρηματιστές αρνούνται να αποκλείσουν το ενδεχόμενο αυτό.
«Έχουμε μάθει πολλά από τα λάθη του παρελθόντος σε ό,τι αφορά τις αντιδράσεις ή τις υπερβολικές αντιδράσεις», δήλωσε ο Κεν Πολκάρι, διευθυντής του αρμόδιου τμήματος για το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στη χρηματιστηριακή O’Neil.
Την Δευτέρα 19 Οκτωβρίου του 1987, ύστερα από μεγάλη πτώση στα χρηματιστήρια της Ασίας και της Ευρώπης μια εβδομάδα νωρίτερα, ο δείκτης Dow Jones «κατρακύλησε» κατά 508 μονάδες, ή 22,6%, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ποτέ ημερήσια ποσοστιαία πτώση του.
Σήμερα μια βουτιά της τάξης του 20% είναι πιθανή, αλλά μάλλον θα γινόταν με πιο συντεταγμένο τρόπο, δήλωσε ο Αρτ Χόγκαν, επικεφαλής στρατηγικής της αγοράς στη χρηματιστηριακή Wunderlich στη Νέα Υόρκη.
«Έχουμε τη δυνατότητα να κλείσουμε τα συστήματα για λίγο και να κάνουμε μια επανεκτίμηση και να προσπαθήσουμε να βρούμε τον βέλτιστο τρόπο για να επιστρέψουμε στις συναλλαγές και να δούμε τα πράγματα πιο ήρεμα», δήλωσε.
Ως απάντηση στο κραχ του 1987, η αμερικανική Αρχή Κεφαλαιαγοράς έδωσε εντολή για τη δημιουργία «αυτόματων διακοπτών» σε όλη την αγορά που επιτρέπουν την προσωρινή αναστολή των συναλλαγών όταν ο Dow υποχωρήσει κατά 10%, 20% και 30%. Έκτοτε, μόνο μία φορά, το 1997, ενεργοποιήθηκε μια τέτοια αναστολή συναλλαγών σε όλη την αγορά.
«Ο κλάδος έχει διανύσει πολύ δρόμο από το ‘87», δήλωσε ο Λάρι Ταμπ, επικεφαλής της εταιρίας παροχής συμβούλων για τις κεφαλαιαγορές TABB Group. «Οι ρυθμιστικές Αρχές έχουν κάνει καλή δουλειά στην εφαρμογή των κανόνων που βοηθούν τις αγορές να διασφαλίσουν ότι παραμένουν σταθερές σε μια περίοδο κατά την οποία δεν υπάρχει κανένας λόγος για σταθερότητα».
Πολλά από τα ισχύοντα μέτρα που έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν το χάος στην αγορά εφαρμόστηκαν μετά το «στιγμιαίο κραχ» του Μαΐου του 2010, όταν ο δείκτης Dow Jones έχασε σχεδόν 1.000 μονάδες, υποχωρώντας περίπου 9,0%, σε μερικά μόλις λεπτά πριν καταφέρει να ανακάμψει κατά πολύ σε ένα αντίστοιχα σύντομο χρονικό διάστημα.
«Τα πάντα είναι πιθανά», δήλωσε ο Πίτερ Κόστα, πρόεδρος της Empire Executions στη Νέα Υόρκη. «Με την έλευση της τεχνολογίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και την ταχύτητα με την οποία η τεχνολογία έχει μεταμορφώσει την αγορά, είναι πολύ πιθανό».
Οι μηχανισμοί προστασίας που υφίστανται το πιθανότερο είναι ότι θα αποτρέψουν ένα κραχ σαν αυτό του 1987, αλλά με τον δείκτη Dow να ανέρχεται χθες για πρώτη φορά στο ιστορικά υψηλό επίπεδο των 23.000 μονάδων και την έλευση των αυτοματοποιημένων συναλλαγών υψηλής ταχύτητας, κάποιοι χρηματιστές δεν είναι και τόσο βέβαιοι.
«Μπορεί να συμβεί κάτι αντίστοιχο με αυτό;», διερωτάται ο Γκόρντον Τσάρλοπ, γενικός διευθυντής στη χρηματιστηριακή Rosenblatt στη Νέα Υόρκη. «Ναι. Τι θα επιφέρει αυτό και ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Για αυτό το λόγο βρίσκονται όλοι αυτοί σε αυτό παιχνίδι».
