Αμέτρητα τα φιλμ που θέλουμε να δούμε στο 27o Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
Τρεις Ελληνες συμμετέχουν στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα του 27ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που ολοκληρώνεται στις 16 Μαρτίου. Για τα έργα «Η καρδιά του ταύρου» (αναφέρεται στην παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου «Εγκάρσιος προσανατολισμός») της Εύας Στεφανή, «Σμιλεμένες ψυχές» (εστιάζουν στο ανθρωπολογικό έργο ενός Ελβετού οδοντιάτρου που θεράπευε δωρεάν λεπρούς στην Ελλάδα) του Σταύρου Ψυλλάκη και «Τα τέρματα του Αυγούστου» (μιλούν για την καθημερινότητα ενός χωριού της Πίνδου στη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού τουρνουά) του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου που αναμένεται να μονοπωλήσουν τα φλας της δημοσιότητας δεν χρειάζεται να πούμε πολλά παραπάνω. Αποτελούν σαφώς τα φιλμ-μαγνήτες της διοργάνωσης μαζί με εκείνα για την τεχνητή νοημοσύνη αλλά και όσα περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα «Γεωγραφία του βλέμματος: Η εκτός σχεδίου Ελλάδα (1950-2000)». Στο πλαίσιο αυτού θα προβληθούν δεκαεννέα ντοκιμαντέρ, από τα οποία ξεχωρίζουν η πρόσφατη ανακάλυψη της «Καστοριάς» του Τάκη Κανελλόπουλου, τα «Μέγαρα» των Τσεμπερόπουλου – Μανιάτη, το φιλμ του Ροβήρου Μανθούλη «Λευκάδα, το νησί των ποιητών» κ.ά.
Στο αφιέρωμα για την τεχνητή νοημοσύνη ξεχωρίζει το «Πόλεμοι-αστραπή: Αυτόνομα όπλα, ΤΝ και το μέλλον του εμπορίου όπλων» του Αυστριακού Ντάνιελ Αντριου Βούντερερ που φέρνει σε πρώτο πλάνο την ατάκα του Πούτιν το 2017 «όποιος κυριαρχήσει στην τεχνητή νοημοσύνη θα κυβερνήσει τον κόσμο», ενώ περιέργεια έχουμε και για τη δημιουργία του Γιώργου Δρίβα «Η δημιουργία ενός λογισμικού». Η πρώτη ελληνική ταινία με θέμα το ΑΙ παρουσιάζει την προσπάθεια ενός ανθρώπου που χάνει σταδιακά τη μνήμη του να ξαναθυμηθεί μέσω ενός λογισμικού στιγμές από τη ζωή του που τείνει να ξεχάσει.
Πολιτική και Ιστορία
Αμέτρητα τα φιλμ του φεστιβάλ που συνδέουν την πολιτική με ιστορικά γεγονότα. Η αντιπαλότητα Ισραηλινών – Παλαιστινίων βρίσκεται στο επίκεντρο της ταινίας της Αμπερ Φάρες «Συνύπαρξη, λέμε τώρα!», με την κωμικό και πρώην διπλωμάτισσα του ΟΗΕ Νόαμ Σούστερ Ελιάσι να παρουσιάζει ένα σόου στο οποίο ο αγώνας για ισότητα ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη δίνεται μέσα από πικρό, καυστικό χιούμορ.
Το ντοκιμαντέρ «Επιστροφή που δεν έγινε: Κύπρος (1974-2024)» διερευνά μέσα από προσωπικές αφηγήσεις προσφύγων και εγκλωβισμένων Ελληνοκυπρίων τη ζωή στην Κύπρο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την τουρκική εισβολή του 1974, ενώ στο συγκινητικό «548 μέρες χωρίς το όνομά μου» της Γιολάντας Μαρκοπούλου παρουσιάζεται η ιστορία της 10χρονης Ροζίνας που ως άλλη Αννα Φρανκ το 1943 αποφασίζει να γράψει από την κρυψώνα της (πέρασε 548 μέρες σε ένα μικρό διαμέρισμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης) το ημερολόγιό της με το ψεύτικο όνομα Ρούλα Καρακώτσου.
Ακόμη ένα δυνατό ντοκιμαντέρ είναι το πορτογαλικό «Από ποιο σπίτι είσαι;» της Ανα-Πέρες Κουιρόγκα, που σχετίζεται με το ερώτημα του τίτλου στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν σχεδόν 3.000 Ισπανοί και Ισπανίδες που αυτοεξορίστηκαν στη Σοβιετική Ενωση κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου πολέμου.
Ξεχωριστής σημασίας είναι το ιαπωνικό «Ο τρόπος των Αϊνού» για την κοινότητα των αυτοχθόνων που ζουν στο Χοκάιντο, το βορειότερο νησί της Ιαπωνίας, και σύμφωνα με θεωρίες έχουν αρχαιοελληνική καταγωγή, ενώ στις «Βασίλισσες της χαράς» τρεις drag queens εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία αρνούνται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους κι επιλέγουν να αγωνιστούν για την ελευθερία, την LGBTQ+ κοινότητα και την ίδια τους την ύπαρξη.
Φυσικά με λαχτάρα περιμένουμε τη συνέχεια του ντοκιμαντέρ του Ικαριώτη Λεωνίδα Βαρδαρού για τις «Γυναίκες μαχήτριες, μέρος Β: 1944-1960» καθώς και το «Κύριλλος και Μεθόδιος – Οι φωτιστές των Σλάβων» της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού.
Σινεφίλ… τεκμηρίωση
Το «Zodiac killer project» του Aμερικανού Τσάρλι Σάκλετον είναι ένα ντοκιμαντέρ για τον διαβόητο σίριαλ κίλερ, η Κάρμεν Τσάπλιν (εγγονή του Τσάρλι Τσάπλιν), που ίσως έρθει στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζει το «Πνεύμα του Σαρλό», ενώ στην «Αλυσιδωτή αντίδραση» πέντε σημαντικοί δημιουργοί (Στίβεν Κινγκ, Πέιτον Oσβαλντ, Τακέσι Μίικε, Αλεξάντρα Χέλερ-Νίκολας και Κάριν Κουσάμα) παρουσιάζουν τις πρώτες αισθήσεις και τις αναμνήσεις από την ταινία «Ο σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι» του Τόμπι Χούπερ όταν την πρωτοείδαν το 1974.
Τέλος, στην ατζέντα μας υπάρχει χώρος για μερικά ακόμη φιλμ ειδικού ενδιαφέροντος όπως τα «Απομεσήμερα της μοναξιάς» του Iσπανού Aλμπερτ Σέρα με πρωταγωνιστή έναν ταυρομάχο, το «Εδώ μιλάνε για λατρεία» του Βύρωνα Κριτζά για τους Κόρε. Υδρο, το «Ελ και Αλ» του Ιλίρ Τσούκο για τα παιδιά των Αλβανών μεταναστών που γεννήθηκαν στην Ελλάδα στα 90s, το ολλανδικό «Η τέχνη της κλοπής» για μια απίθανη ληστεία έργων τέχνης σε μουσείο του Ρότερνταμ, το «Eνα ποτάμι που λεγόταν Βακιρτζής» του Πάνου Θωμαΐδη για τον εικαστικό που στόλιζε με τις γιγαντοαφίσες του τις μαρκίζες των σινεμά στα 50s, τον «Τάκη» του Μιχάλη Ρουμπή για τον πρώην ιδιοκτήτη ντίσκο που αφιέρωσε τη ζωή στη διάσωση αδέσποτων ζώων, το «On lavender» των Μάκη Ευαγγελάτου και Ειρήνης Χατζή που αναδεικνύει τις διαφορετικές εκφάνσεις της ταυτότητας φύλου στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και το «Lost Yannina: A topography of Jewish memory» του Νίκου Χρυσικάκη που βασίζεται στην έρευνα της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εσθήρ Σόλομον για την εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων.
