Τον Δεκέμβριο του 1991 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφάσισε να ανακηρύξει την 25η Νοεμβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με σκοπό να αναδείξει το πρόβλημα που έχει παγκόσμια διάσταση. Στο μήνυμά του ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες χαρακτηρίζει «Παγκόσμια πανδημία η βία κατά των γυναικών» καθώς τα στοιχεία για τις κακοποιήσεις και τις γυναικοκτονίες προκαλούν σοκ, ακόμα και στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το womensos.gr:
- 1 στις 3 γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα αντιμετωπίσει σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό της.
- 1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού
- 40% με 50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας
- 500.000 με 2.000.000 άνθρωποι στον κόσμο, κυρίως γυναίκες και παιδιά, εκτιμάται ότι διακινούνται παράνομα κάθε χρόνο με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την εξαναγκαστική εργασία.
«Η βία κατά των γυναικών είναι ίσως η πιο επαίσχυντη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου. Όσο συνεχίζεται, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι κάνουμε ουσιαστική πρόοδο προς την ισότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη». Ο ορισμός της βίας κατά των γυναικών αντιστοιχεί στον ορισμό που υιοθετήθηκε το 1995 στην 4η Παγκόσμια Διάσκεψη Γυναικών και αναφέρεται στις παραγράφους 113 και 118 της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνο (*).
Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή(παρ. 113).
«Η βία κατά των γυναικών είναι η έκφραση της ιστορικά διαπιστωμένης ανισότητας στις σχέσεις ισχύος μεταξύ ανδρών και γυναικών, που οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών, με αποτέλεσμα τη παρεμπόδιση της ανάπτυξής τους» (παρ.118).
Επομένως ο όρος βία περιλαμβάνει:
- Τη βία μέσα στην οικογένεια (ενδοοικογενειακή βία).
- Τη βία γενικά μέσα στην κοινωνία (βιασμός, σεξουαλική κακοποίηση, σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, trafficking/σωματεμπορία).
Γνωρίζατε ότι…
Η πιο συχνή μορφή βίας προέρχεται από τον ερωτικό σύντροφο. Μία στις τρεις γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα ξυλοκοπηθεί, θα βιασθεί ή με κάποιο άλλο τρόπο θα κακοποιηθεί από το σύντροφό της.
Οι μισές από τις γυναίκες θύματα ανθρωποκτονίας έχουν δολοφονηθεί από (νυν ή πρώην) σύζυγο ή σύντροφο.
Μία στις πέντε γυναίκες κάποια στιγμή στη ζωή της θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.
Οι γυναίκες 15-44 ετών κινδυνεύουν περισσότερο από βιασμό ή ενδοοικογενειακή βία παρά από καρκίνο, τροχαία ατυχήματα, πόλεμο ή ελονοσία.
130 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια έχουν υποστεί ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
2 εκατομμύρια κορίτσια ανά έτος κινδυνεύουν να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων.
Το 40-50% των γυναικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αναφέρει κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας.
Το 55%-95% των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας δεν καταγγέλλουν το πρόβλημα
«Παγκόσμια πανδημία η βία κατά των γυναικών»
Μήνυμα του Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια ηθική προσβολή για όλες τις γυναίκες και τα κορίτσια, ένα σημάδι ντροπής για όλες μας τις κοινωνίες και ένα σημαντικό εμπόδιο για μια συνεκτική, ισότιμη και αειφόρο ανάπτυξη. Στον πυρήνα της, η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι η εκδήλωση μιας βαθιάς έλλειψης σεβασμού – μιας αποτυχίας των ανδρών να αναγνωρίσουν την εγγενή ισότητα και αξιοπρέπεια των γυναικών. Πρόκειται για ένα ζήτημα θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η βία μπορεί να λάβει πολλές μορφές – από εγχώριες επιθέσεις έως την εμπορία ανθρώπων, από την σεξουαλική βία σε εμπόλεμες ζώνες μέχρι τον γάμο παιδιών, ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων και γυναικοκτονία. Βλάπτει το άτομο και έχει σοβαρές συνέπειες για τις οικογένειες και την κοινωνία. Πρόκειται επίσης για ένα πολιτικό ζήτημα. Η βία κατά των γυναικών συνδέεται με ευρύτερα θέματα εξουσίας και ελέγχου στις κοινωνίες μας. Ζούμε σε μια κοινωνία που κυριαρχείται από άνδρες. Οι γυναίκες γίνονται ευάλωτες στη βία μέσω των πολλαπλών τρόπων με τους οποίους τις κρατάμε άνισες.
Κατά το παρελθόν έτος, παρατηρήσαμε αυξημένη προσοχή σε μία εκδήλωση αυτής της βίας. Η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί βίωμα των περισσότερων γυναικών σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Η αυξανόμενη δημοσιοποίηση από γυναίκες από όλες τις περιοχές και όλα τα κοινωνικά στρώματα φέρνει στο φως το μέγεθος του προβλήματος και καταδεικνύει τη δύναμη των γυναικείων κινημάτων να κινητοποιήσουν για να οδηγήσουν τη δράση και την ευαισθητοποίηση που απαιτείται για την εξάλειψη της παρενόχλησης και της βίας παντού.
Φέτος, η παγκόσμια εκστρατεία UNiTE των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών υπογραμμίζει την υποστήριξή μας προς τους επιζώντες και τους υπερασπιστές με θέμα «Orange the World: #HearMeToo». Με το πορτοκάλι ως ενοποιημένο χρώμα αλληλεγγύης, το hashtag #HearMeToo σχεδιάστηκε για να στείλει ένα σαφές μήνυμα: η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών πρέπει να τελειώσει τώρα και όλοι πρέπει να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο.
Το ίδιο μήνυμα αντανακλάται και μέσω της πρωτοβουλίας ΕΕ-ΟΗΕ. Αυτό το πρόγραμμα 500 εκατομμυρίων ευρώ θα δώσει τη δυνατότητα στους επιζώντες και τους υποστηρικτές τους να γίνουν παράγοντες αλλαγής στα σπίτια, τις κοινότητες και τις χώρες τους. Αλλά ενώ αυτή η αρχική επένδυση είναι σημαντική, είναι μικρή δεδομένης της κλίμακας της ανάγκης. Πρέπει να θεωρηθεί ως χρηματοδότηση σπόρων προς σπορά για ένα παγκόσμιο κίνημα. Μέχρι το μισό του πληθυσμού μας που εκπροσωπείται από γυναίκες και κορίτσια να μπορεί να ζει ελεύθερο από φόβο, βία και καθημερινή ανασφάλεια, μπορούμε πραγματικά να πούμε ότι ζούμε σε έναν δίκαιο και ισότιμο κόσμο.