Ο,τι θέλετε να μάθετε, από τα συμπτώματα έως το εμβόλιο και τις προφυλάξεις
1) Τι είναι o κορονοϊός;
Πρόκειται για οικογένεια νοσογόνων ιών που προσβάλλουν ανθρώπους και ζώα. Κάποιοι κορονοϊοί προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως το κοινό κρύωμα αλλά και σοβαρότερες ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, όπως για παράδειγμα οι νόσοι SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) και ΜERS (αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής). Ο νέος κορονοϊός (SARS-CoV-2), ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε στο τέλος του 2019 στην Κίνα, προκαλεί τη νόσο Covid-19.
2) Τι συμπτώματα έχει η νόσος Covid-19;
Τα πιο συχνά συμπτώματα της νόσου Covid-19 είναι ο πυρετός, η κόπωση και ο ξερός βήχας, ενώ επίσης έχουν παρατηρηθεί κομμάρες και πόνοι, καταρροή, πονόλαιμος ή διάρροια. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από τον ιό χωρίς να έχουν εκδηλώσει κανένα σύμπτωμα. Η πλεονότητα όσων έχουν προσβληθεί από την Covid-19 αναρρώνουν πλήρως χωρίς λήψη οποιασδήποτε θεραπείας. Μόνο ένας στους έξι που προσβάλλονται από τον ιό νοσεί σοβαρά και παρουσιάζει προβλήματα στο αναπνευστικό σύστημα.
3) Πώς ξεχωρίζω τα συμπτώματα της γρίπης από τα συμπτώματα της Covid-19;
Δεδομένης της ομοιότητας της κλινικής εικόνας γρίπης και Covid-19 απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος προκειμένου να ταυτοποιηθεί η αιτία των παρουσιαζόμενων συμπτωμάτων.
4) Ποιος είναι ο χρόνος επώασης του ιού;
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το διάστημα από τη στιγμή που ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό μέχρι την εκδήλωση συμπτωμάτων ανέρχεται σε 14 ημέρες. Παρατηρείται επιπλέον ότι τα άτομα που έχουν νοσήσει από Covid-19 χωρίς ωστόσο να παρουσιάζουν σοβαρά συμπτώματα αναρρώνουν σε διάστημα δύο εβδομάδων, ενώ στα βαριά κρούσματα τα συμπτώματα διαρκούν τρεις έως και έξι εβδομάδες.
5) Πόσο επικίνδυνος είναι ο ιός;
Τα στοιχεία που έχουν καταγραφεί από την εμφάνιση της νόσου δείχνουν ότι το ποσοστό θνησιμότητας ανέρχεται σε 2%. Τα διαθέσιμα έως σήμερα στοιχεία αναδεικνύουν ακόμη ότι η θνησιμότητα σε άτομα τα οποία δεν έχουν κανένα άλλο πρόβλημα υγείας ανέρχεται σε μόλις 0,9%. Σύμφωνα με στοιχεία των κινεζικών αρχών, το ποσοστό θνησιμότητας στην ηλικιακή ομάδα των άνω των 80 ετών ανέρχεται σε 15%, ενώ μόλις το 0,2% των προσβεβλημένων από τον ιό ηλικίας 10 έως 39 χρόνων έχει χάσει τη ζωή του.
6) Πώς μεταδίδεται;
Η νόσος μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, συγκεκριμένα από τα σταγονίδια τα οποία μεταφέρονται σε επιφάνειες όταν ένα προσβεβλημένο από τον ιό άτομο βήχει ή φταρνίζεται. Στη συνέχεια ο ιός μεταφέρεται από τις επιφάνειες και τα αντικείμενα μέσω των χεριών και εισέρχεται διά της αφής σε βλεννογόνους υμένες του στόματος, της μύτης και των ματιών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Σύμφωνα με ερευνητές, το εμβόλιο ενδέχεται να δοκιμαστεί σε ανθρώπους τον επόμενο ενάμιση μήνα αλλά για να ολοκληρωθούν οι κλινικές δοκιμές ώστε να γίνει διαθέσιμο στο ευρύ κοινό, απαιτείται τουλάχιστον ένας – ενάμισης χρόνος
7) Πόσο καιρό μπορεί να επιβιώσει ο ιός σε επιφάνειες;
Η ακριβής διάρκεια ζωής του νέου κορονοϊού πάνω σε επιφάνειες δεν είναι γνωστή. Στη βάση διαθέσιμων στοιχείων από έρευνες για άλλους κορονοϊούς οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η διάρκεια ζωής του ιού σε επιφάνειες είναι τέσσερις έως πέντε ημέρες. Σε κάθε περίπτωση η χρήση απολυμαντικών ουσιών για τον καθαρισμό επιφανειών είναι αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του κινδύνου.
8) Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από τα κόπρανα;
Κινέζοι και Αμερικανοί επιστήμονες που ερευνούν τον ιό τον έχουν εντοπίσει στα κόπρανα ατόμων που έχουν νοσήσει από Covid-19. Γεγονός που κατατείνει στη διαπίστωση ότι υπάρχει πιθανότητα μετάδοσης μέσω των κοπράνων, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σαφής επιβεβαίωση. Σε κάθε περίπτωση, προς αντιμετώπιση και του συγκεκριμένου κινδύνου ενδείκνυται η αυστηρή τήρηση κανόνων υγιεινής και η συχνή απολύμανση εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούνται από τους νοσούντες.
9) Μπορεί να μεταδοθεί από άτομα που δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα;
Δεδομένου ότι η νόσος μεταδίδεται από σταγονίδια που μεταφέρονται μέσω του βήχα και του φταρνίσματος, η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου από ένα άτομο που είναι φορέας του ιού χωρίς να παρουσιάζει συμπτώματα, όπως βήχα και καταρροή, είναι χαμηλή.
10) Τι ορίζεται ως στενή επαφή για πιθανό ύποπτο κρούσμα;
Ορίζεται η διαμονή στην ίδια οικία, η χειραψία, η στενή σωματική επαφή ή η παραμονή σε κλειστό χώρο για περισσότερο από ένα τέταρτο της ώρας και σε απόσταση λιγότερη του ενός μέτρου καθώς και το ταξίδι με συνεπιβάτη που παρουσίαζε συμπτώματα λοίμωξης.
11) Πώς μπορώ να προστατεύσω τον εαυτό μου και τους συνανθρώπους μου;
Κρατώντας απόσταση ασφαλείας τουλάχιστον ενός μέτρου από πρόσωπα που βήχουν ή φταρνίζονται, πλένοντας συχνά τα χέρια με σαπούνι ή και αλκοολούχο διάλυμα χεριών και αποφεύγοντας τις χειραψίες καθώς και την επαφή των χεριών με μάτια, μύτη και στόμα.
12) Ποιοι θεωρείται ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο;
Οι ηλικιωμένοι και άτομα με προβλήματα υγείας όπως υψηλή πίεση, καρδιακά προβλήματα ή διαβήτης.
13) Πότε πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό;
Ενδείκνυται εάν έχετε πυρετό, βήχα και αναπνευστικά προβλήματα, εάν έχετε έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα Covid-19 ή σε περίπτωση που σε χρονικό διάστημα 14 ημερών μετά την επίσκεψή σας σε κάποια περιοχή υψηλού κινδύνου (Κίνα, Κορέα, Ιταλία κ.ά.) παρουσιάσετε συμπτώματα. Μέχρι στιγμής ύποπτο κρούσμα χαρακτηρίζεται όποιος ασθενής παρουσιάζει οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού και τουλάχιστον ένα επιδημιολογικό κριτήριο εντός των τελευταίων 14 ημερών πριν από τα συμπτώματα (στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα κορονοϊού ή ιστορικό ταξιδιού σε χώρα με συνεχιζόμενη μετάδοση κορονοϊού ή εργασία/επίσκεψη σε δομή παροχής φροντίδας υγείας με ασθενείς νοσούντες).
14) Τι πρέπει να κάνω σε περίπτωση που πιστεύω ότι έχω νοσήσει;
Παραμείνετε στο σπίτι σας και επικοινωνήστε άμεσα με γιατρό ή με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) στα τηλ. 210 5212000, 210 5212054. Εχουν οριστεί 13 νοσοκομεία αναφοράς προκειμένου να δέχονται τα ύποπτα κρούσματα, εφόσον υπάρξουν. Νοσοκομεία αναφοράς (σε κάθε υγειονομική περιφέρεια έχει καθοριστεί ένα βασικό και ένα αναπληρωματικό) είναι: ΓΝ Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία», ΓΝ Αθηνών Ο Ευαγγελισμός, Πανεπιστημιακό ΓΝ Αττικόν, ΓΝ Ελευσίνας Θριάσιο, Πανεπιστημιακό ΓΝ Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ, Πανεπιστημιακό ΓΝ Αλεξανδρούπολης, ΓΝ Πτολεμαΐδας Μποδοσάκειο, Πανεπιστημιακό ΓΝ Λάρισας, ΓΝ Λαμίας, Πανεπιστημιακό ΓΝ Πατρών «Παναγιά η Βοήθεια», Πανεπιστημιακό ΓΝ Ιωαννίνων, Πανεπιστημιακό ΓΝ Ηρακλείου, ΓΝ Χανίων «Ο Αγιος Γεώργιος».
15) Υπάρχει εμβόλιο ή φαρμακευτική αγωγή;
Οχι, δεν υπάρχει εμβόλιο για την προστασία του οργανισμού από τον νέο κορονοϊό, ούτε θεραπεία που καταπολεμά τον ιό μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Υπάρχουν ωστόσο μέθοδοι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων της νόσου Covid-19.
16) Η αντιβίωση σκοτώνει τον ιό;
Οχι, η αντιβίωση δεν επιδρά στους ιούς. Χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση λοιμώξεων με βακτηριδιακά αίτια.
17) Πρέπει να φοράω μάσκα;
Η χρήση μάσκας ενδείκνυται για άτομα τα οποία παρουσιάζουν συμπτώματα όπως καταρροή και βήχας προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης στους συνανθρώπους τους. Επιπλέον, η χρήση μάσκας είναι επιβεβλημένη για το νοσηλευτικό προσωπικό και τα άτομα που φροντίζουν όσους έχουν προσβληθεί από τον ιό.
18) Ποιες είναι οι περιοχές υψηλού κινδύνου;
Μέχρι στιγμής η επαρχία Χουμπέι της Κίνας, οι πόλεις Γουένζχου, Χανγκζού και Τάιζχου· η επαρχία Γκομ του Ιράν· η επαρχία Λόντι στην περιφέρεια της Λομβαρδίας της Ιταλίας, η πόλη Βο στην περιφέρεια της Πάντοβας· στη Νότια Κορέα αυξημένο κίνδυνο παρουσιάζει η επαρχία Γκενγκανσανγμούκ-ντο.
19) Μπορεί ο ιός να μεταδοθεί μέσω προϊόντων που προέρχονται από περιοχές με επιβεβαιωμένα κρούσματα;
Η πιθανότητα είναι χαμηλή, καθώς ο χρόνος μεταφοράς και οι αλλαγές θερμοκρασίας κατά τη μεταφορά έχουν αρνητική επίδραση στην επιβίωση του ιού.
20) Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης από ζώο σε άνθρωπο;
Εκτιμάται ότι ο ιός μεταδόθηκε αρχικά από το ζώο στον άνθρωπο σε αγορά ζωντανών ζώων στην Κίνα. Ο ΕΟΔΥ συστήνει την αποφυγή της επαφής με ζωντανά ζώα αλλά και της κατανάλωσης ωμών ή ατελώς μαγειρεμένων προϊόντων κρέατος. Σε κάθε περίπτωση, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι γάτες, σκύλοι και άλλα ζώα συντροφιάς μπορεί να μεταδώσουν τον ιό στον άνθρωπο.