Από τις 23 Ιουλίου έως τις 28 Οκτωβρίου, ο Δήμος Αθηναίων παρουσιάζει τη μεγάλη ιστορική έκθεση «1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της» που έρχεται στο Κέντρο Τεχνών του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων με ελεύθερη είσοδο.
Δύο ημέρες πριν την επίσημη πρεμιέρα βρεθήκαμε στην παρουσίαση της έκθεσης και είχαμε την ευκαιρία να ξεναγηθούμε με οδηγό μας τον καθηγητή Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο ΕΚΠΑ και επιστημονικό υπεύθυνο του όλου εγχειρήματος, Βαγγέλη Καραμανωλάκη.
Αφορμή της έκθεσης στάθηκαν δυο σημαντικές περίοδοι στην ιστορία της Ελλάδας. Τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας από τη ναζιστική κατοχή το 1944 και τα 50 χρόνια από την πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974.
Σε συνεργασία με τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), τα Γενικά Αρχεία του Κράτους συναντιούνται με το Ιστορικό Αρχείο του Δήμου Αθηναίων συμβάλλοντας και ίσως αποκαθιστώντας τη συλλογική μνήμη.
Η διαδρομή δεν είναι εύκολη και σε καμία περίπτωση ανώδυνη. Πληγές που επηρέασαν, καθόρισαν τη μεταπολεμική Ελλάδα περνώντας από την παράνοια της ναζιστικής κατοχής στους ξέφρενους πανηγυρισμούς της απελευθέρωσης μέχρι και τη βαρβαρότητα της Χούντας.
Σπάνιες φωτογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό, αφίσες, έργα τέχνης, προκηρύξεις, προσωπικά αντικείμενα, πρωτοσέλιδα εφημερίδων αποτελούν –μεταξύ άλλων- τα περίπου 500 τεκμήρια της έκθεσης «1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της».
«Η υπεράσπιση της Δημοκρατίας μας, είναι υπόθεση όλων»
Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, μιλώντας στην ειδική παρουσίαση που σχεδιάστηκε για τους δημοσιογράφους, το πρωί της Δευτέρας, 22/7, τόνισε πως: «Κάθε συζήτηση για το χθες, αφορά το σήμερα και φροντίζει το αύριο. Αυτή η ρήση των ιστορικών είναι η αφετηρία των πλούσιων δράσεων και εκδηλώσεων που διοργανώνει ο Δήμος Αθηναίων με αφορμή δύο επετείους-ορόσημα: Τα 80 χρόνια από την απελευθέρωση της Αθήνας από τη ναζιστική κατοχή και τα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1974» και συνεχίζει: «Θέλουμε η Αθήνα να γιορτάσει, να θυμηθεί, να μάθει, να στοχαστεί, να κοιτάξει την ιστορία της και κυρίως να συλλογιστεί το αύριο. Η υπεράσπιση της Δημοκρατίας μας, είναι υπόθεση όλων. Νομίζω αυτό χρειάζεται να κρατήσουμε από τη φετινή επέτειο, την ανάγκη μιας συλλογικής στράτευσης για τη διαφύλαξη των κεκτημένων της».
Η Πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων, Ελένη Ζωντήρου, δήλωσε «Ο ΟΠΑΝΔΑ συνδέει σε αυτό το σπουδαίο εορτασμό γειτονιές της Αθήνας με ιστορική συμβολή. Εκεί, θα πραγματοποιηθούν δράσεις που έχουν ως στόχο να διαδώσουν το μήνυμα της ελευθερίας που κατακτήθηκε μετά από αγώνες και να αναδείξουν την τοπική ιστορία αλλά και τη συμβολή των κοινοτήτων στις γειτονιές της πόλης μας. Γιατί η Αθήνα δεν είναι μόνο το κέντρο της, αλλά και οι γειτονιές της, που απετέλεσαν τοπόσημα σημαντικών γεγονότων που σχετίζονται τόσο με την Μεταπολίτευση όσο και με την Απελευθέρωσή της».
«Ο λαός γιόρταζε την ήττα του φασισμού»
Με τη σειρά του ο Πρόεδρος της Τεχνόπολης Δήμου Αθηναίων, Κωστής Παπαϊωάννου, υπογράμμισε: «Τιμούμε συνδυαστικά τη διπλή επέτειο. Θελήσαμε να θυμηθούμε εκείνες τις μέρες γιορτής του Οκτώβρη του ’44, που ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους παρόλο που ερχόταν η καταιγίδα του εμφυλίου. Μαζί θυμόμαστε το πανηγύρι του Ιουλίου του ’74, παρόλο που η χαρά σκιαζόταν από το δράμα της Κύπρου. Ο λαός και στις δύο περιπτώσεις γιόρταζε την ήττα του φασισμού. Ο συνδυασμός των δύο επετείων, το δίπτυχο εθνική ανεξαρτησία και πολιτική ελευθερία, είναι πολύτιμη ιστορική παρακαταθήκη, σε στιγμές που κερδίζουν έδαφος οι ανελεύθερες ιδέες, οι αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις. Είναι ένα οδόσημο οι εκδηλώσεις αυτές του Δήμου Αθηναίων. Δείχνουν προς την ελευθερία και τη δημοκρατία, τονίζουν την ευθύνη μας για την προστασία και την εμβάθυνσή τους».
Τι συνέβη τα τελευταία 80 χρόνια στην Ελλάδα
Τα τεκμήρια που οι επισκέπτες της έκθεσης θα δουν είναι μοναδικά βοηθώντας να ξετυλιχθεί το κουβάρι ιστοριών που συνθέτουν το ψηφιδωτό της μεταπολεμικής και μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Βήμα βήμα το κοινό θα έρθει αντιμέτωπο με τα γραμμάτια του χθες που με τη σειρά τους μας οδήγησαν στις δύσκολες αλήθειες του σήμερα. Ναζισμός, οι δωσιλογικές κυβερνήσεις των Τσολάκογλου και Ράλλη, εμφύλιος, χούντα και τουρκική εισβολή στην Κύπρο μέσα από ένα οδοιπορικό που καταλήγει σε μια κοινή απαίτηση. Στην υπεράσπιση και διαφύλαξη της Δημοκρατίας και της αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας για το τι πραγματικά συνέβη τα τελευταία 80 χρόνια στην Ελλάδα.
