Στο… ταμείο θα οδηγηθούν περίπου 40 χιλιάδες στρατηγικοί κακοπληρωτές, σύμφωνα με εκτιμήσεις των τραπεζών, οι οποίοι δεν πλήρωναν τίποτε και απολάμβαναν την προστασία του νόμου Κατσέλη – Σταθάκη (ν. 3869/2010) μετά την αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
Τόσο η άρση του τραπεζικού απορρήτου σε βάθος πενταετίας –ακόμη και για τις εκκρεμείς αιτήσεις– όσο και η αυτόματη απόρριψη του οφειλέτη σε περίπτωση καθυστέρησης της καταβολής των δόσεων που ορίζονται με τη δικαστική απόφαση, καθώς και η αυστηρή προθεσμία των 30 ημερών για να ζητηθεί νέα ημερομηνία εκδίκασης στην περίπτωση που η δίκη ματαιωθεί κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, σφίγγουν τον κλοιό για τους λεγόμενους «μπαταχτσήδες».
Να σημειωθεί πως οι οφειλέτες που ήδη έχουν υποβάλει αίτηση αλλά έχει ματαιωθεί η συζήτησή της και οι οποίοι θέλουν να διασφαλίσουν ότι θα συνεχίσει να ισχύει η απαγόρευση λήψης καταδιωκτικών μέτρων και πλειστηριασμών εναντίον τους θα πρέπει να επανυποβάλουν αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη – Σταθάκη μέχρι τις 14 Ιουλίου, σύμφωνα με τον Φώτη Κουρμούση, ειδικό γραμματέα Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Οι κυριότερες αλλαγές σε ό,τι αφορά τον νόμο Κατσέλη –και οι οποίες μάλιστα ισχύουν και για τις εκκρεμείς αιτήσεις– είναι οι ακόλουθες:
1. Αρση τραπεζικού απορρήτου των οφειλετών. Συγκεκριμένα, όπως προβλέπεται στην κοινή υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 2280 – 15/6/2018) των υπουργών Οικονομίας, Εργασίας, Δικαιοσύνης και Οικονομικών, η αίτηση που θα κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου θα πρέπει να συνοδεύεται από δήλωση του οφειλέτη ότι παρέχει άδεια σε οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα, στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή, να διαβιβάζει, έως τη συζήτηση της αίτησης, στους πιστωτές κατά των οποίων στρέφεται η αίτηση την κίνηση των τραπεζικών του λογαριασμών και των λοιπών τραπεζικών προϊόντων (άρση τραπεζικού απορρήτου του άρθρου 1 του ν. 1059/1971, Α΄ 270) για τη χρονική περίοδο από πέντε έτη πριν από την άσκηση της αίτησης έως την ημέρα της συζήτησής της.
2. Ο δανειολήπτης θα υπογράφει υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχει πτωχευτική ικανότητα και οι γραμματείες θα ελέγχουν αν έχει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα. Αν σημειώνεται από τη γραμματεία ότι υπάρχει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, ο ειρηνοδίκης θα κρίνει εντός δέκα ημερών εάν θα έχουν προστασία έως τη συζήτηση προσωρινής διαταγής.
3. Δεν ισχύει η αυτόματη προστασία από την υποβολή της αίτησης έως τη συζήτηση προσωρινής διαταγής για όσους δανειολήπτες έχουν παραιτηθεί περισσότερες από δύο φορές.
4. Οι καταβολές που έχει κάνει ο δανειολήπτης από την κατάθεση της αίτησης έως τη συζήτηση συνυπολογίζονται στην τελική απόφαση.
5. Σε περίπτωση καθυστέρησης περισσοτέρων των τριών δόσεων της προσωρινής διαταγής, ο πιστωτής με εξώδικη δήλωση θα ζητά εντός 30 ημερών την εξόφληση και εφόσον ο δανειολήπτης δεν καταβάλλει το ποσό θα αίρεται αυτομάτως η προστασία της πρώτης κατοικίας.
6. Σε περίπτωση που απορριφθεί η αίτηση υπολογίζονται κανονικά οι τόκοι που θα είχαν επιβληθεί από την ημερομηνία υποβολής της.
7. Οι δανειολήπτες των οποίων απερρίφθη η αίτηση λόγω δόλου ή ανειλικρινούς δήλωσης (π.χ. οδηγήθηκαν σε χρεοκοπία, μεταβίβασαν περιουσία δολίως σε άλλα πρόσωπα, απέκρυψαν περιουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) δεν μπορούν να υποβάλουν νέα αίτηση παρά μόνο έφεση.
8. Προστασία της πρώτης κατοικίας βάσει της εμπορικής της αξίας (και όχι της αντικειμενικής), εφόσον υφίσταται έκθεση ανεξάρτητου εκτιμητή ακινήτων με έξοδα του δανειολήπτη. Εάν η εκτίμηση της εμπορικής αξίας έχει ως αποτέλεσμα να μην εξαιρεθεί η κύρια κατοικία από τη ρευστοποίηση, τότε η τιμή πρώτης προσφοράς κατά τον πλειστηριασμό της δεν θα μπορεί να είναι κατώτερη από το όριο αξίας κύριας κατοικίας που τίθεται ως προϋπόθεση για την προστασία της.
9. Αν η μηνιαία δόση της προσωρινής διαταγής υπολείπεται της τελικής δόσης, ο δανειολήπτης μπορεί να καταβάλει τη διαφορά μέσα στα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του.
10. Η αίτηση μεταρρύθμισης της απόφασης θα αφορά και το ποσό της διάσωσης της πρώτης κατοικίας, ενώ έως 15/6 μπορούσε να μεταρρυθμιστεί μόνο η ρύθμιση της πρώτης τριετίας.
11. Εάν ο εγγυητής καταβάλει το ποσό της ρύθμισης του νόμου Κατσέλη μπορεί να υπεισέλθει στη θέση του πιστωτή και να αναζητεί το ποσό που κατέβαλε από τον πρωτοφειλέτη.
12. Με την εκτέλεση της απόφασης απαλλάσσεται αυτοδίκαια ο δανειολήπτης και δεν απαιτείται αίτηση απαλλαγής.
13. Ορίζεται ρητά για τις υποθέσεις του νόμου Κατσέλη ότι η αποδοχή κληρονομίας από υπερχρεωμένο οφειλέτη δεν συνιστά δόλια πράξη περιέλευσης σε αδυναμία πληρωμής.
14. Καταργείται η επανειλημμένη, ανά εξάμηνο, υποχρεωτική επανασυζήτηση των αιτημάτων χορήγησης προσωρινής διαταγής. Εφεξής η προσωρινή διαταγή ισχύει έως ότου οποιοσδήποτε διάδικος (οφειλέτης ή τράπεζα) ζητήσει τη μεταρρύθμισή της.
15. Οι τράπεζες, έπειτα από αίτηση του οφειλέτη, είναι υποχρεωμένες να προσκομίσουν δωρεάν σε αυτόν βεβαιώσεις οφειλών από τις οποίες να προκύπτει η συνολική απαίτηση, οι τόκοι, τα έξοδα, το αρχικό κεφάλαιο, ο αριθμός της δανειακής σύμβασης, το έτος ανάληψης του δανείου, το επιτόκιο του δανείου και το 10% της τελευταίας ενήμερης δόσης.
Τι αλλάζει στα δικαιολογητικά
Εκτός από τη δήλωση του οφειλέτη για άρση του τραπεζικού του απορρήτου, στα δικαιολογητικά που θα καταθέτει ο αιτών στη γραμματεία του δικαστηρίου και θα συνοδεύουν την αίτησή του για την υπαγωγή στον ν. 3869/2010 θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται η κατάθεση των Ε3 των τριών τελευταίων ετών, εφόσον δηλώνει εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, η υπεύθυνη δήλωσή του ότι δεν έχει πτωχευτική ικανότητα, αντί για αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης (κατ’ άρθρο 575 ΚΠΔ), τα αντίγραφα των κτηματολογικών φύλλων των ακινήτων του ή οι τίτλοι ιδιοκτησίας και αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων, εκτός από αυτές που συνάφθηκαν με πιστωτικά ιδρύματα.
