Κάθε νόμος αποτελεί την υλική αποτύπωση του πολιτικοκοινωνικού συσχετισμού δυνάμεως εντός της εκάστοτε δοσμένης συνθήκης. Αυτή η κοινά αποδεκτή αρχή μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να διαρραγεί. Μία απ’ αυτές αφορά το σενάριο παραχάραξης της λαϊκής εντολής μέσω της εξαπάτησης του εκλογικού σώματος από τους «κλειδοκράτορες» της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας. Στην περίπτωση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν μιλάμε για σενάριο αλλά για βεβαιότητα. Οι προεκλογικές εξαγγελίες βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου, διαφύλαξης των θεσμών και ανάταξης του κρατικού μηχανισμού διαψεύστηκαν από την πολυεπίπεδη κερδοσκοπία, το σκάνδαλο των υποκλοπών και την τραγωδία των Τεμπών.
Ο πρωθυπουργός μπορεί να έχει έφεση στην αντιστροφή της πραγματικότητας, αλλά το νομοθετικό έργο της κυβέρνησής του αποτελεί έναν καθρέφτη από τον οποίο δεν μπορεί να κρύψει το πραγματικό του πρόσωπο. Ολα τα κομβικά υπουργεία που καλούνται –θεωρητικά τουλάχιστον– να αναβαθμίσουν τους κανόνες κοινωνικής αναπαραγωγής νομοθέτησαν με κατεύθυνση αντιδραστική σε βαθμό περιστολής στοιχειωδών δικαιωμάτων και εξόφθαλμα ευνοϊκή για συμφέροντα που μόνο λαϊκά δεν χαρακτηρίζονται.
Ας ξεφυλλίσουμε, λοιπόν, τη «μαύρη βίβλο» της τετραετίας Μητσοτάκη με ημερομηνίες και νομοθετικές πρωτοβουλίες, μια και το Σάββατο έπεσε και τυπικά η αυλαία της Βουλής που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019.
01 Ασυλο τέλος
Στις 8 Αυγούστου 2019, ένα μήνα μετά την εκλογική νίκη της ΝΔ και αρκετό διάστημα προτού παραδοθούν τα κλειδιά του κράτους σε παράκεντρα ωτακουστών ή σε μαφιόζους που γαζώνουν δημοσιογράφους έξω από το σπίτι τους, η κυβέρνηση θέλησε να ξεδιπλώσει το δόγμα «νόμος και τάξη». Με την ψήφιση του άρθρου 64 του λεγόμενου διυπουργικού νομοσχεδίου η συμπολίτευση «ξήλωσε» το πανεπιστημιακό άσυλο, ενώ άξιο αναφοράς είναι ότι με το άρθρο 65 ήρθη η πρόβλεψη ίδρυσης Νομικής Σχολής στην Πάτρα.
02 Ακαταδίωκτο ημετέρων
Στις 13 Νοεμβρίου 2019 ψηφίστηκε η πρώτη τροποποίηση επί της αναθεώρησης των Ποινικών Κωδίκων που έγιναν επί ημερών Μιχάλη Καλογήρου στο υπουργείο Δικαιοσύνης. Στο άρθρο 5 του νομοσχεδίου, που υπερψήφισαν επί της αρχής ΝΔ, ΚΙΝΑΛ και Ελληνική Λύση, το υπουργείο Δικαιοσύνης παρείχε ασυλία στα τραπεζικά στελέχη που ζούσαν σε καθεστώς άγχους και αγωνίας για τα αλλεπάλληλα τραπεζικά σκάνδαλα που οδήγησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις. «Αν η απιστία στρέφεται άμεσα κατά τραπεζικού ιδρύματος, η δίωξη ασκείται μόνο κατ’ έγκληση» σημειώνεται στη σκανδαλώδη ρύθμιση.
Η μανιέρα του ακαταδίωκτου αποδείχτηκε ιδιαίτερα προσφιλής για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αφού ανά δύο χρόνια φρόντιζε να θωρακίζει «ημετέρους». Στις 22 Απριλίου 2021 με τροπολογία του υπουργείου Υγείας προστατεύτηκαν τα μέλη της επιτροπής των λοιμωξιολόγων, ενώ στις 30 Μαρτίου 2023 με τροπολογία του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών σειρά είχαν τα μέλη της δοτής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη.
03 Κάν’ το όπως η χούντα
Το επόμενο «χτύπημα» ήρθε στις 9 Ιουλίου 2020, όταν και υπερψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τις «δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις». Επισπεύδων υπουργός ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο οποίος εκτός από θύμα του Predator αποδείχτηκε «και πυροσβέστης και επιτελικός». Το αντιδραστικό σχέδιο νόμου στήριξαν ΚΙΝΑΛ και Ελληνική Λύση, με την αξιωματική αντιπολίτευση να μιλά για επαναφορά χουντικών διαταγμάτων του 1971 υπό τον φόβο των κοινωνικών αντιδράσεων που βρίσκονταν στα σπάργανα. Μεταξύ άλλων ο ν. 4703/2020 προβλέπει αστυνομική άδεια για κάθε συγκέντρωση, μετατροπή της περιφρούρησης των διαδηλώσεων σε συνεργάτη της ΕΛΑΣ και αποψίλωση των εισαγγελικών αρμοδιοτήτων.
04 Νόμος συλλογικών εξώσεων
Ο πτωχευτικός νόμος Σταϊκούρα έχει οδηγήσει στην καλύτερη περίπτωση χιλιάδες δανειολήπτες στην απελπισία και στη χειρότερη στην έξωση από την πρώτη τους κατοικία. Ψηφίστηκε εν μέσω πανδημίας στις 26 Οκτωβρίου 2020, προκαλώντας την κατάθεση πρότασης δυσπιστίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για το νομοθέτημα που αποχαλιναγώγησε τα funds και εξαΰλωσε την προστασία της κύριας κατοικίας, αφήνοντας χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά έρμαια σε «κοράκια», όπως ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Ανδρέας Πάτσης.
05 Πανεπιστημιακή αστυνομία και πελατεία στους κολεγιάρχες
Στις 11 Φεβρουαρίου 2022 ψηφίστηκε ακόμη ένα νομοθετικό έκτρωμα της Νίκης Κεραμέως. Η υπουργός, η οποία πρόσφερε στη Cisco τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και καθηγητών που μετείχαν στην τηλεκπαίδευση, φρόντισε να εισαγάγει τον αυταρχικό «θεσμό» της πανεπιστημιακής αστυνομίας, ο οποίος ευτυχώς έμεινε στα χαρτιά. Παράλληλα, προβλεπόταν η επαναφορά της ελάχιστης βάσης εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία άφησε εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χιλιάδες παιδιά που οδηγήθηκαν είτε στις ακριβές αγκάλες των κολεγιαρχών είτε στο έλλειμμα εξασφάλισης εφοδίων για την αγορά εργασίας.
06 Τεκμήριο ενοχής Μητσοτάκη για τις παρακολουθήσεις
Σε ανύποπτο χρόνο και χωρίς κανείς να φαντάζεται τον ορυμαγδό που θα ακολουθούσε με τις παρακολουθήσεις του επιτελικού παρακράτους, η κυβέρνηση κατέθεσε και ψήφισε –μαζί με το ΚΙΝΑΛ– την τροπολογία που αφαίρεσε από τους παρακολουθούμενους τη δυνατότητα ενημέρωσης από την ΑΔΑΕ για την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου. Στις 16 Μαρτίου 2021 ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος καταθέτει –όπως ψιθύριζε στους διαδρόμους της Βουλής ο Κώστας Τσιάρας– σε άσχετο σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης τη ρύθμιση που αποτελεί αναντίρρητη απόδειξη πρωθυπουργικής ενοχής. Η διάταξη ψηφίστηκε την επομένη χωρίς κανείς να μπορεί να διανοηθεί το σκοτεινό παρασκήνιο της παρακολούθησης του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, ο οποίος είχε αιτηθεί να ενημερωθεί από την ΑΔΑΕ για την άρση του τηλεφωνικού του απορρήτου από την ΕΥΠ. Τραγική ειρωνεία αποτελεί η στήριξη της επίμαχης τροπολογίας από το ΚΙΝΑΛ, η οποία εξασφάλισε στην κυβέρνηση τη δυνατότητα συσκότισης και συγκάλυψης του σκανδάλου.
07 Κατάργηση του οκταώρου για να μαζεύουμε… ελιές
Στις 16 Ιουνίου 2021 ο μετρ των νεοφιλελεύθερων συνταγών Κωστής Χατζηδάκης μετέτρεψε το εργατικό δίκαιο σε λάστιχο έτοιμο να σπάσει. Υπό τον εύσχημο τίτλο «Για την προστασία της Εργασίας», ο υπουργός κατήργησε επί της ουσίας το οκτάωρο και θέσπισε τόσο τις απλήρωτες υπερωρίες όσο και την επικράτηση των ατομικών έναντι των συλλογικών συμβάσεων. Στην ιστορία πέρασε η δήλωσή του στον «αέρα» του Σκάι για τα… προνόμια των εργαζομένων που θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε καθεστώς εργασιακής ευελιξίας. «Αν εγώ δουλεύω στο αεροδρόμιο της Ρόδου και θέλω τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο να πάω να μαζέψω ελιές. Δουλεύω οκτώ ώρες. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο για να μαζέψω ελιές πρέπει να πάρω άδεια άνευ αποδοχών. Τι λέμε εμείς: “Αν θες εσύ που έχεις το πρόβλημα αυτό, μπορείς να συμφωνήσεις με τον εργοδότη σου να δουλεύεις παραπάνω ώρες το καλοκαίρι και τον χειμώνα για να πας να μαζέψεις τις ελιές σου, αλλά όχι με άδεια άνευ αποδοχών αλλά πληρωμένη» είπε ο Κ. Χατζηδάκης.
08 Ιδιωτικοποίηση επικουρικής
Τρεις μήνες μετά την πλήρη αποδιοργάνωση των εργασιακών συνθηκών, ο «σούπερμαν» των ιδιωτικοποιήσεων επιφύλασσε ένα καίριο πλήγμα και στην κοινωνική ασφάλιση. Στις 2 Σεπτεμβρίου 2021 η ΝΔ ψήφισε μόνη της το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας για την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στο επικουρικό. Κοινώς, την παράδοση της επικουρικής σε ασφαλιστικούς «κολοσσούς». Το χειρότερο όλων είναι ότι προικοδότησαν τους ιδιώτες με τα κονδύλια που ήταν δεσμευμένα από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την καταβολή της 13ης σύνταξης, την οποία κατήργησαν αν και δεσμεύονταν προεκλογικά ότι θα τη διατηρήσουν.
09 Φίμωση διά του ΠΚ
Μία από τις αιτίες που οδήγησαν τη χώρα μας στην ντροπιαστική θέση 108 σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου ήταν αναμφίβολα και η έτερη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα με πρόφαση τις ψευδείς ειδήσεις. Ειδικότερα, με την ψήφιση του νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης στις 11 Νοεμβρίου 2021 το άρθρο 191 του ΠΚ διαμορφώθηκε ως εξής: «Οποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή με χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του Μέσου». Την τροποποίηση στηλίτευσαν διεθνείς οργανώσεις, όπως οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF), κάνοντας λόγο για ραγδαία επιδείνωση της ελευθερίας των ΜΜΕ στην Ελλάδα. Η διάταξη παρέμεινε ανενεργή, καθώς κανένας δεν μπορεί να απαντήσει με επάρκεια ποιος θα πάρει την ευθύνη να κρίνει τι εστί και πώς δύναται να προκύψει ζημία «στην οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία».
10 Χάρισμα τα υπερκέρδη από το ρεύμα
Εχοντας αφήσει τους παραγωγούς ενέργειας να προβούν σε ένα όργιο κερδοσκοπίας επί μήνες, η κυβέρνηση έλαβε δήθεν την πρωτοβουλία να φορολογήσει εκτάκτως τα υπερκέρδη μετά τον σάλο που προκλήθηκε από τους πιο ακριβούς λογαριασμούς ρεύματος της μεταπολίτευσης. Στις 26 Μαΐου 2022 η ΝΔ ψήφισε σε καθεστώς πολιτικής απομόνωσης την πρώτη διάταξη που έφερε για το συγκεκριμένο ζήτημα, αφού σύσσωμη η αντιπολίτευση έκανε λόγο για ρύθμιση-χάρισμα στο καρτέλ της ενέργειας.
11 Η «ταφόπλακα» των υποκλοπών
Στις 9 Δεκεμβρίου 2022 η ΝΔ ψήφισε –πάλι μόνη της– το νέο πλαίσιο λειτουργίας της ΕΥΠ, καθιστώντας σαφές ότι δεν έχει καμία πρόθεση να διαλευκανθεί η πλήρης έκταση του παρακρατικού μηχανισμού που κατοικοέδρευε στο Μέγαρο Μαξίμου. Αντί να δοθεί άμεσα η δυνατότητα ενημέρωσης στα θύματα του παράκεντρου που συνδέει ΕΥΠ και Predator, διά χειρός του θύματος του ψηφιακού «αρπακτικού» Γιώργου Γεραπετρίτη συντάχθηκε η πρόβλεψη για ενημέρωση των παρακολουθούμενων μετά το πέρας τριετίας και, μάλιστα, έπειτα από απόφαση αυτών που υπέγραψαν την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου. Με τον τρόπο αυτό η συμπολίτευση αποπειράθηκε να «θάψει» το σκάνδαλο, χωρίς να υπολογίζει τις αποκαλύψεις του Αλέξη Τσίπρα μετά την έρευνα της ΑΔΑΕ.
12 Τροπολογία-πρόκληση κατά των καλλιτεχνών
Στις 30 Ιανουαρίου 2023 κατατέθηκε και ψηφίστηκε τρεις μέρες αργότερα –με τις ψήφους και της Ελληνικής Λύσης– η τροπολογία του υπουργείου Πολιτισμού που σκοπό είχε να κατευνάσει τους καλλιτέχνες μετά το κατάπτυστο ΠΔ το οποίο στάθηκε αφορμή για να αναδειχτεί ένα μεγαλειώδες κίνημα αντίδρασης. Τελικά, η τροπολογία φούντωσε τις αντιδράσεις από τους ανθρώπους του πολιτισμού, οι οποίοι εξέλαβαν ως εμπαιγμό την πρωτοβουλία Μενδώνη – Γιατρομανωλάκη. Στις 13 Φεβρουαρίου υπερψηφίστηκε και η μετατροπή των μεγαλύτερων μουσείων της χώρας σε ΝΠΔΔ, γεγονός που έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά των κινηματικών διαδικασιών.
13 Ιδιωτικοποίηση αντιμετώπισης παιδικού καρκίνου
Παρά τις σφοδρές ενστάσεις των συναρμόδιων φορέων και σύσσωμης της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση προχώρησε ακάθεκτη στις 15 Μαρτίου 2023 στη μετατροπή του Ογκολογικού Κέντρου Παίδων «Μαριάννα Βαρδινογιάννη» σε ΝΠΙΔ, απορροφώντας παράλληλα μονάδες και τμήματα από τα παιδοογκολογικά «Αγία Σοφία», «Αγλαΐα Κυριακού», αλλά και της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Ω του θαύματος, λίγες μέρες μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου που «ιδιωτικοποιεί την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου», όπως είπε στη Βουλή ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλης Γιαννάκος,ο Θάνος Πλεύρης βρέθηκε καλεσμένος του Αντώνη Σρόιτερ στο κεντρικό δελτίο του Alpha, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια Βαρδινογιάννη.
13+1 Ιδιωτικοποίηση του νερού
Το πρωί της επομένης από το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν έχασε χρόνο και κατέθεσε στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο-σκούπα που θέτει τις βάσεις της ιδιωτικοποίησης του νερού μέσω του μετασχηματισμού της ΡΑΕ. Το σχέδιο νόμου υπερψηφίστηκε –μόνο από τη ΝΔ– στις 21 Μαρτίου εν μέσω οξύτατων αντιδράσεων. Η πολυπληθής συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη στις αρχές Απριλίου είναι μόνο ένα δείγμα του πόσο καλοδεχούμενο ήταν αυτό το νομοθέτημα για τον κοινωνικό παράγοντα.