Ο Χένρι Κίσιντζερ γιορτάζει τα 100α του γενέθλια. Ο Αμερικανός «Μέτερνιχ» στιγμάτισε την σύγχρονη Ιστορία παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη του Ψυχρού πολέμου και κυρίως στο Κυπριακό. Το documentonews.gr παρουσιάζει την απόρρητη συζήτηση που είχε ο Κίσιντζερ όντας υπουργός Εξωτερικών με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζέραλντ Φορντ στις 13 Αυγούστου του 1974, μία μέρα πριν το ξέσπασμα του Αττίλα 2, δηλαδή της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Ήταν 9 το πρωί στην Ουάσιγκτον, ο Τζέραλντ Φορντ ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ για μόλις τέσσερις μέρες, αφού ο Ρίτσαρντ Νίξον είχε παραιτηθεί από το αξίωμα λόγω του σκανδάλου Watergate. Η τουρκική εισβολή στη Κύπρο είχε ξεκινήσει ήδη από τις 20 του Ιουλίου και πλέον Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρος βρισκόντουσαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη.
«Δεν υπάρχει κανένας αμερικανικός λόγος για τον οποίο οι Τούρκοι δεν πρέπει να έχουν το ένα τρίτο της Κύπρου»
Ο διάλογος μεταξύ Φορντ και Κίσιντζερ ήταν σε δραματικούς τόνους, με τον δεύτερο να εισηγείται ουσιαστικά στον πρώτο να ακολουθήσει πολιτική κατευνασμού έναντι της Τουρκίας, αφήνοντας την εισβολή να επεκταθεί παρόλο που συμβούλεψε για την διπλωματική αντιπαράθεση με την Άγκυρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
– Κίσιντζερ : «Το πρόβλημα στη Γενεύη είναι ότι οι Τούρκοι βλέπουν ότι όσο περισσότερο παρατείνονται οι διαπραγματεύσεις τόσο πιο δύσκολη γίνεται η μονομερής στρατιωτική ενέργεια. Οι Έλληνες χρονοτριβούν – θέλουν να πάνε σπίτι τους για 36 ώρες (σ.σ. αναφέρεται στη πρόταση του Γλαύκου Κληρίδη για αναβολή 36 ωρών, για να συνομιλήσει με το υπουργικό συμβούλιο) και μετά να συνεχίσουν τις συζητήσεις. Οι Τούρκοι μέχρι στιγμής έχουν αρνηθεί να δώσουν παράταση 36 ωρών γιατί αυτό θα έκανε πολύ πιο δύσκολη τη μονομερή ενέργεια.
– Πρόεδρος: Τι θα κάναμε αν οι Τούρκοι μετακινούνταν;
– Κίσιντζερ: Θα πρέπει να τους καταψηφίσουμε στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θα είχαμε τα χέρια μας γεμάτα για να αποτρέψουμε τους Έλληνες από το να πάνε σε πόλεμο. Οι Τούρκοι αυτή τη στιγμή είναι εξαιρετικά εθνικιστές. Εδώ και μερικά χρόνια πριν, η τουρκική τακτική είναι σωστή – αρπάζουν ό,τι θέλουν και μετά διαπραγματεύονται με βάση την κατοχή. Αλλά αν οι Τούρκοι ξεσαλώσουν στην Κύπρο, οι Έλληνες θα μπορούσαν να ξεκολλήσουν.
Και συνεχίζει: Προσπαθούσαμε να σώσουμε την κατάσταση στην Κύπρο αφότου ξέφυγε από τον έλεγχο. Οι Βρετανοί τα έχουν κάνει μαντάρα. Αν οι Τούρκοι κινηθούν για να πάρουν αυτό που θέλουν, θα καταδικαστούν στο Συμβούλιο Ασφαλείας και η Σοβιετική Ένωση θα τους χτυπήσει στο κεφάλι. Κάποιοι συνάδελφοί μου θέλουν να διακόψουν τη βοήθεια προς την Τουρκία – αυτό θα ήταν καταστροφή. Δεν υπάρχει κανένας αμερικανικός λόγος για τον οποίο οι Τούρκοι δεν πρέπει να έχουν το ένα τρίτο της Κύπρου. Θα κάνουμε μια δήλωση σήμερα που θα μας απαλλάξει από τους New York Times, αλλά δεν πρέπει να τους στρίψουμε το χέρι.
Αυτά είπε ο Κίσιντζερ σε μία από τις πιο κρίσιμες στιγμές του Ψυχρού Πολέμου και της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Ας τον κρίνει η Ιστορία.
Ο διάλογος μεταξύ Φορντ και Κίσιντζερ
