Ευθύμης Καραδήμας: «Να κοιτάξουμε την κατάθλιψη στα μάτια»

Ο ιδρυτής και ιθύνων νους των Nightfall εξηγεί γιατί αποφάσισε να μιλήσει για την προσωπική του άνιση μάχη μέσω της μουσικής.

Και να λοιπόν που ένα από τα σηµαντικότερα κεφάλαια της ελληνικής µέταλ σκηνής που οι περισσότεροι θεωρούσαµε ότι είχε κλείσει άνοιξε ξανά. Τριάντα χρόνια από την ίδρυσή τους, µε εννιά άλµπουµ στην πλάτη αλλά και οκτώ χρόνια απουσίας, οι Nightfall επιστρέφουν µε τη δέκατη δουλειά τους. Για όλους όσοι είµαστε εξοικειωµένοι µε τον σκληρό ήχο, το «At night we prey» είναι αναµφίβολα σπουδαίος δίσκος και µια από τις καλύτερες στιγµές τους. Οµως αυτό ίσως και να µην έχει τόση σηµασία, καθώς πιο σηµαντικό ακόµη και από τη δισκογραφική επιστροφή των Nightfall είναι το µήνυµα που περνάει µέσα από το εξώφυλλο και τους στίχους του άλµπουµ, που καταπιάνονται µε την κατάθλιψη, την οποία πρέπει να δούµε στα µάτια χωρίς να φοβόµαστε τον στιγµατισµό.

Οµολογώ ότι δεν θυµάµαι από πότε έχω να ακούσω για έναν δίσκο η κυκλοφορία του οποίου να στηρίζεται σε ένα προσωπικό βίωµα. Στη δική σας περίπτωση όµως έγινε η αφορµή για να αναβιώσει ένα µεγάλο κεφάλαιο της ελληνικής σκηνής που θεωρούσαµε τελειωµένο…

Ακριβώς όπως το λες: η αφορµή. Μεγαλώσαµε, φίλε µου. Οταν ήµασταν εικοσάρηδες κρίναµε τους µεγαλύτερους για τα κακώς κείµενα της κοινωνίας. Τώρα εµείς οδηγούµε τον κόσµο. Οφείλουµε να δώσουµε το καλό παράδειγµα και να προτείνουµε λύσεις. Μια από αυτές αφορά τις ψυχικές διαταραχές. Μεταξύ αυτών και η κατάθλιψη. Καιρός να τη δούµε στα µάτια. Να µη φοβόµαστε τον στιγµατισµό ή την απόρριψη. Μέχρι πρόσφατα τα θέµατα αυτά κρύβονταν κάτω από τον φόβο του στιγµατισµού. Αυτό θεωρούσαν σωστό οι προηγούµενες γενιές. Ετσι µας έµαθαν. Ωρα να το αλλάξουµε.

Τι ρόλο έπαιξε η κατάθλιψη στα σκαµπανεβάσµατα και στις πολλές παύσεις στην πορεία των Nightfall;

Υποψιάζοµαι µεγάλο, κυρίως σε ό,τι αφορά την άρνηση να κάνουµε συναυλίες. Αυτό όµως πιστεύω ότι τώρα θα αλλάξει.

∆ιαβάζοντας τους στίχους η εικόνα που σχηµατίζω είναι αυτή ενός ανθρώπου στα όρια της απόγνωσης. Πόσο απέχει η εικόνα που έχει ο µέσος άνθρωπος για έναν καταθλιπτικό από την πραγµατικότητα του ίδιου του ασθενή;

Η ροή των κοµµατιών ακολουθεί τις απότοµες αλλαγές διάθεσης που βιώνει ο καταθλιπτικός στην καθηµερινότητά του. Υπάρχει δόση υπερβολής εν είδει ποιητικής αδείας. Ο στόχος είναι να καταλάβουµε ότι η σιωπή δεν είναι λύση. Είναι αυτοκτονία. Πόνος. Εκεί οδηγεί. Τόσο γι’ αυτόν που το ζει όσο και για τους γύρω του. Ο µέσος άνθρωπος δεν µπορεί να κατανοήσει το πρόβληµα και το αποµονώνει. Αυτή η αποµόνωση είναι θάνατος.

Τι ήταν πιο δύσκολο για σένα; Να απευθυνθείς σε έναν ειδικό και να κοιτάξεις το πρόβληµα κατάµατα ή να στείλεις το µήνυµα σε άλλους µέσω της µουσικής και των στίχων σου να κάνουν το ίδιο;

Το πρώτο, βέβαια. Το δεύτερο είναι και λυτρωτικό. Σαν αποστολή. Μοιράζεσαι µια γνώση που δεν είναι καλή και την απέκτησες δύσκολα. Γίνεται καλή όµως όταν περνάει στους άλλους σαν παράδειγµα. Και αυτό ακριβώς γίνεται µε το «At night we prey». Μοιράζοµαι ανοιχτά ένα πρόβληµα και µιλάω για την ανάγκη συλλογικής απάντησης. Με ενδιαφέρει η κοινωνική διάσταση του προβλήµατος. Η άλλη αφορά τους γιατρούς. Ενας άρρωστος άνθρωπος δυνητικά σηµαίνει µια άρρωστη κοινωνία.

Εκτιµάς ότι κάποιος που υποφέρει από κατάθλιψη αλλά δεν αποφασίζει να απευθυνθεί εκεί που πρέπει θα µπορούσε να παραδειγµατιστεί από τη δύναµη όσων καταγγέλλουν σήµερα περιστατικά παρενόχλησης, στη λογική «αφού µπόρεσαν εκείνοι, γιατί όχι κι εγώ»;

Φοβάµαι ότι είναι πιο περίπλοκο. Εδώ δεν φταίει κάποιος άλλος. Το πρόβληµα είναι µέσα σου και µπορεί να είναι και γονιδιακό. Αρα αυτός που πρέπει να ακούσει είναι εκείνος που µπορεί µε τη στάση του να δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις για σωτηρία. Και αυτός είναι η κοινωνία. Το σύνολο. Με τις φράσεις όπως «ο τρελός του χωριού» κάλυπταν ψυχικά νοσήµατα που θα µπορούσαν αν όχι να λυθούν, να ελεγχθούν. Να δώσουν µια καλύτερη ζωή σε αυτόν που ταλαιπωρούνταν. Σκέψου πόσοι θα µπορούσαν να έχουν σωθεί αλλά καταστράφηκαν επειδή το κοινωνικό σύνολο τους θεωρούσε µιάσµατα. Μόνοι µας είµαστε ένα τίποτε. Μαζί είµαστε τα πάντα.

Πώς µπορεί να φτάσει ένα τόσο σηµαντικό µήνυµα στα αυτιά εκείνων που δεν είναι εξοικειωµένοι µε τον σκληρό ήχο;

Μιλώντας γι’ αυτό. Η µουσική είναι η δικαιολογία. Είτε ακούσεις το άλµπουµ είτε όχι, µια κουβέντα εδώ, ένας τίτλος εκεί, όλο και κάποιοι θα το δουν και θα ανοίξουν τη συζήτηση.

Πιστεύεις ότι το µήνυµα αυτό είναι ακόµη πιο σηµαντικό σε µια εποχή που ευνοεί την έξαρση των ψυχικών ασθενειών;

Ανέκαθεν ήταν πολύ σηµαντικό. Ο τρόπος αντιµετώπισης ήταν λανθασµένος αποδεδειγµένα. Πλέον ο κόσµος είναι πιο ώριµος.

Εχει περάσει σχεδόν ένας µήνας από την κυκλοφορία του άλµπουµ. Υπάρχουν άνθρωποι που σε έχουν προσεγγίσει για συµβουλές;

Πάρα πολλοί. Κυρίως σε προσωπικό επίπεδο. Το δουλεύουν µέσα τους και κάποια στιγµή πιστεύω θα ανοιχτούν. ∆εν είναι εύκολο. Η µόνη συµβουλή που µπορώ να δώσω είναι να δουν έναν ειδικό. Οι φίλοι δεν µπορούν να βοηθήσουν. ∆εν έχουν τη γνώση και έχουν και τα δικά τους. Α, και να σταµατήσει παρακαλώ η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων σε τοξικούς και µη. Κανείς δεν γεννιέται τοξικός. Ενας άνθρωπος που δίνει µάχες µέσα του ίσως αντιδρά άσχηµα. ∆εν σηµαίνει ότι είναι τοξικός και πρέπει να αποκλειστεί. Αυτό που ζητάει είναι βοήθεια. Ισως µε λάθος τρόπο. Αυτό όµως χρειάζεται. Εκεί πρέπει να στεκόµαστε, µε υποµονή. Επαναλαµβάνω, πέραν της ιατρικής τη λύση στο πρόβληµα θα τη δώσει η κοινωνία συλλογικά. ∆εν µπορούµε να πετάµε ανθρώπους στον Καιάδα!

Η δισκογραφική επιστροφή των Nightfall συµπίπτει µε µια ιδιαίτερη χρονική περίοδο όπου εκτός από τη συγκυρία της πανδηµίας γίνεται και πολύς λόγος για την ευρωπαϊκή οδηγία περί λογοκρισίας. Πόσο σε απασχολεί αυτό;

Κανείς δεν θέλει τη λογοκρισία. ∆εν γίνεται να σταµατήσεις την ελευθερία έκφρασης µε «κόφτη». Κατ’ εµέ, η απάντηση σε όλα αυτά τα προβλήµατα είναι η παιδεία. Η ευρύτητα πνεύµατος είναι το αντισηπτικό σε οτιδήποτε άρρωστο και ανίερο µπορεί να θέλει να περάσει κάποιος στον κόσµο. Εκεί να εστιάσουµε. Οχι σε κόφτες και περιορισµούς. Ο Καραϊσκάκης ήταν βλάσφηµος και βωµολόχος. Ηταν όµως και ήρωας µιας εποχής. Ας κρίνουν οι άνθρωποι και η Ιστορία τι αξίζει και τι όχι.