Ακόμη και σε γονίδια μωρών έχουν εντοπιστεί διαταραχές που οφείλονται σε τοξικά χημικά τα οποία χρησιμοποιούνται στη γεωργία, σύμφωνα με τον Γάλλο καθηγητή Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καέν Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα και μίλησε στο Documento.
Ο Σεραλινί τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας το 2012 όταν δημοσίευσε την έρευνά του, σύμφωνα με την οποία οι επιπτώσεις των μεταλλαγμένων οργανισμών στην υγεία μπορεί να εκδηλωθούν με την εμφάνιση καρκίνου, την πρόκληση τοξικότητας στα νεφρά και στο συκώτι, σε προβλήματα υπογονιμότητας ή ακόμη και στον πρόωρο θάνατο.
Στην έρευνα του κ. Σεραλινί συμπεριλήφθηκαν μεταξύ άλλων το ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto αλλά και το μεταλλαγμένο καλαμπόκι της ίδιας εταιρείας. Ο καθηγητής χορήγησε το Roundup σε ποντίκια τα οποία στη συνέχεια ανέπτυξαν καρκινικούς όγκους και τελικά πέθαναν. Η δημοσίευση της έρευνας τον οδήγησε σε σφοδρή δικαστική διαμάχη με την πολυεθνική, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη.
Ερωτώμενος ωστόσο αν αποδέχεται τον χαρακτηρισμό του ανθρώπου που κυνηγάει τη Monsanto είναι κάθετος: «Οχι, δεν κυνηγάω εγώ τη Monsanto. Η Monsanto με κυνηγάει. Εγώ έκανα αυτό που έπρεπε να κάνω: έρευνα στα πιο διαδεδομένα φυτοφάρμακα και στις επιπτώσεις τους. Δεν φταίω εγώ αν τα παράγει η Monsanto. Εκείνοι μολύνουν τον πλανήτη, εκείνοι πατεντάρουν τα γενετικά τροποποιημένα. Είναι εγκληματικό. Δεν με νοιάζει το όνομά τους. Το ίδιο θα έκανα και με οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Αυτοί είναι που με κυνηγούν».
Φυτοφάρμακα και πετρέλαιο
Τι ποσοστό όμως της τροφής που κυκλοφορεί παγκοσμίως είναι μολυσμένη από φυτοφάρμακα; «Το 90% της αγροτικής παραγωγής παγκοσμίως γίνεται με τη βοήθεια χημικών φυτοφαρμάκων. Μπορεί η οργανική αγροτική παραγωγή να θεωρούμε ότι είναι μεγάλη αλλά δεν ξεπερνά το 10%. Το υπόλοιπο ποσοστό εμπεριέχει φυτοφάρμακα με υπολείμματα πετρελαίου» τονίζει στο Documento.
Οπως υποστηρίζει, δεν γίνεται τοξικολογικός έλεγχος στα χημικά προϊόντα που κυκλοφορούν, καθώς το λόμπι των εταιρειών αποκρύπτει τις πραγματικές συνέπειες της χρήσης τους: «Ελέγχουν μεμονωμένα την ουσία την οποία οι ίδιες οι εταιρείες παρουσιάζουν ως δραστική σε κάθε φάρμακο. Ομως εδώ είναι η απάτη. Για παράδειγμα, το Roundup της Monsanto περιέχει σε ποσοστό 40% γλυφοσάτη. Ελέγχουν λοιπόν χωριστά μόνο αυτή την ουσία, ωστόσο το τελικό μείγμα, το οποίο δεν ελέγχεται και περιέχει πλήθος άλλων ουσιών, μπορεί να είναι έως και 100.000 φορές πιο τοξικό».
Γιατί όμως οι ρυθμιστικές αρχές δεν κάνουν τους απαραίτητους ελέγχους; «Δεν θέλουν. Δεν κάνουν πειράματα, δεν δοκιμάζουν τις επιπτώσεις. Στηρίζονται στις εκθέσεις που τους δίνουν οι εταιρείες. Στην ουσία τα πειράματα γίνονται πάνω στους καταναλωτές. Τόσο η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) όσο και η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δίνουν εγκρίσεις με βάση όσα τους λένε οι εταιρείες υπό την πίεση των συμφερόντων».
«Φυτά φυτοφαρμάκων»
Αναφορικά με τα γενετικά τροποποιημένα που φτάνουν στο πιάτο μας υπογράμμισε: «Εγώ τα αποκαλώ φυτά φυτοφαρμάκων, γιατί χρησιμοποιούνται για αυτά μεγάλες ποσότητες χημικών. Το καλαμπόκι και η σόγια είναι οι δύο τροφές στις οποίες τα γενετικά τροποποιημένα κυριαρχούν. Με αυτά ταΐζονται τα κοτόπουλα, οι αγελάδες και άλλα ζώα, με συνέπεια όλα αυτά να καταλήγουν στους οργανισμούς τους και στη συνέχεια μέσω αυτών και στον ανθρώπινο οργανισμό».
Οπως επισημαίνει ο κ. Σεραλινί, τρόπος να αποφύγει κανείς την κατανάλωση χημικά μολυσμένων και γενετικά τροποποιημένων τροφών υπάρχει αν προτιμώνται προϊόντα της οργανικής γεωργίας και αποφεύγονται τα βιομηχανικά προϊόντα. «Φυσικά πολύ εκτεθειμένα σε χημικά μολυσμένες τροφές και γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς είναι και τα μωρά, τόσο από όσα καταναλώνουν τα ίδια όσο και από τις τροφές που καταναλώνουν οι μητέρες τους και περνούν στους οργανισμούς τους» λέει ο καθηγητής.
Ο Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί, σε συνεργασία με τον Γάλλο σεφ Ζερόμ Ντουζελέ παρουσίασαν σε εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου και το Τμήμα Βιοτεχνολογίας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το βιβλίο τους, σύμφωνα με το οποίο φυσικά αρώματα και φυτικές ουσίες μπορούν να οδηγήσουν στην αποτοξίνωση των τροφών που είναι χημικά μολυσμένες.
Monsanto: Ο κολοσσός που δεν πτοείται από ελέγχους
Ο κολοσσός της βιοτεχνολογίας πέρασε το 2016 στα χέρια της Bayer αντί 66 δισ. δολαρίων. Η Monsanto, που μετράει πάνω από 110 χρόνια ύπαρξης, είναι πλέον η ηγέτιδα εταιρεία παραγωγής γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, χωρίς η θέση της να έχει επιδεινωθεί από την οικονομική κρίση.
Σύμφωνα με ελέγχους έγκριτων οργανισμών, με πρώτο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η γλυφοσάτη που χρησιμοποιεί η εταιρεία στο ζιζανιοκτόνο Roundup είναι δυνητικά καρκινογόνος ουσία. Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) στην έκθεσή της, αγνοώντας όλες τις έρευνες, κατέταξε την ουσία στις μη καρκινογόνες. Τα ποσά που θα έχανε η Monsanto στην περίπτωση που απαγορευόταν η κυκλοφορία του ζιζανιοκτόνου είναι τεράστια.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός πως στις μετρήσεις που είχαν δημοσιευτεί το 2010 η εταιρεία είχε έσοδα ύψους 6,5 δισ. δολαρίων από προϊόντα με βάση τη γλυφοσάτη, ενώ το 2014 είχε καταγραφεί άνοδος 7% στις πωλήσεις, κάτι που μεταφράζεται σε 1 δισ. δολάρια. Παράλληλα τα έσοδα από τα προϊόντα που περιέχουν γλυφοσάτη αποτελούν το 1/3 των συνολικών εσόδων της εταιρείας.
Η Monsanto εξασφάλισε την άδεια κυκλοφορίας των ζιζανιοκτόνων της, με την EFSA να εκδίδει μάλιστα και… οδηγίες σχετικά με την κατανάλωση της γλυφοσάτης, προτείνοντας ως μέγιστη ημερήσια ασφαλή δόση τα 0,5 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό σωματικού βάρους. Δηλαδή από την EFSA, τη ρυθμιστική αρχή της Κομισιόν, προτείνεται για έναν άνθρωπο 80 κιλών η κατανάλωση μέχρι και 40 χιλιοστόγραμμων γλυφοσάτης ανά ημέρα. Αυτό που μάλλον δεν ενδιαφέρει και πολύ την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων είναι το πώς θα διαπιστώσει κανείς ποια από τα λαχανικά που καταναλώνει έχουν ψεκαστεί με την ουσία και σε ποιον βαθμό, δεδομένου ότι τα ζιζανιοκτόνα που έχουν ως βάση την ουσία αυτή χρησιμοποιούνται στη γεωργία, στα πάρκα, σε δημόσιες και ιδιωτικές καλλιέργειες.
Η ισχύς της εταιρείας και η ικανότητά της να επηρεάζει αποφάσεις μετατρέπουν σε «ασήμαντες» τις διαμαρτυρίες εκατομμυρίων πολιτών ανά τον κόσμο αλλά και τις μηνύσεις ανθρώπων στις ΗΠΑ για καρκινογενέσεις που σχετίζονται με τη γλυφοσάτη. Χαρακτηριστικό περιστατικό που περιγράφει τις σχέσεις της εταιρείας με την αμερικανική κυβέρνηση είναι το ταξίδι-αστραπή που είχαν πραγματοποιήσει ανώτατα στελέχη της Monsanto για να συναντήσουν τον Τόμας Μίλερ, επιτετραμμένο της αμερικανικής πρεσβείας στην Ελλάδα πριν από μερικά χρόνια. Ο κ. Μίλερ είχε δεχτεί στο σπίτι του τα στελέχη της εταιρείας που ήρθαν για μία και μόνο ημέρα στη χώρα μας με ιδιωτικό αεροσκάφος και για άγνωστους λόγους.
Η σκοτεινή ιστορία της Monsanto
Διαχρονικά η Monsanto πλημμύριζε την αγορά με προϊόντα που θεωρούνταν επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία, ενώ ορισμένα από αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί και σε πολεμικές επιχειρήσεις. Τέτοια περίπτωση ήταν το Agent Orange, το οποίο χρησιμοποιούσαν από το 1962 έως το 1971 οι Αμερικανοί στρατιώτες στο Βιετνάμ προκειμένου να αποψιλώσουν τη βλάστηση της ζούγκλας που αποτελούσε και τη φυσική προστασία των Βιετκόνγκ, αλλά και για να καταστρέψουν τις σοδειές τους. Θύματα όμως της πολύ ισχυρής τοξικότητας του Agent Orange έπεσαν και οι ίδιοι οι στρατιώτες που το χρησιμοποιούσαν. Τα θύματα διεκδίκησαν αποζημιώσεις και το 1984 τα δικαστήρια των ΗΠΑ επιδίκασαν το ποσό των 180 εκατ. δολαρίων σε 250.000 δικαιούχους και τις οικογένειές τους.
Μερικά χρόνια αργότερα η Monsanto προχώρησε στην παραγωγή της αυξητικής ορμόνης για βοοειδή (BGH και BST) με στόχο να κατορθώσει να αυξήσει την παραγωγή γάλακτος έως και 20%. Αποτέλεσμα; Οι έρευνες έδειξαν σοβαρές βλάβες στην υγεία των βοοειδών καθώς η ορμόνη τους προκαλούσε μαστίτιδα, ενώ το γάλα που παρήγαγαν συνδέθηκε σε άλλες έρευνες με την ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη και του στήθους.
Νέα γενιά αλλά όχι… αθώα
Η Monsanto και οι υπόλοιπες εταιρείες αγροχημικών έχουν αρχίσει εδώ και μερικά χρόνια να παρουσιάζουν τη νέα γενιά μεταλλαγμένων τα οποία μάλιστα –οι ίδιες οι εταιρείες– χαρακτηρίζουν μη γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
Η πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με την Greenpeace, είναι λίγο διαφορετική. Οπως έχει προειδοποιήσει η διεθνής οργάνωση, τα νέα μεταλλαγμένα δεν εμπεριέχουν ξένο DNA μέσα τους, αλλά παράγονται με τροποποίηση του DNA του ίδιου του οργανισμού τους, με την εισαγωγή γενετικού υλικού από ένα παρόμοιο είδος ή με αναπαραγωγή από τους αντίστοιχους οργανισμούς «παλιάς» τεχνολογίας. Ο κίνδυνος που προκύπτει από τη νέα γενιά μεταλλαγμένων είναι ακόμη μεγαλύτερος καθώς τα προϊόντα αυτά δεν εμπίπτουν στους κανονισμούς που είναι θεσπισμένοι για τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα.
Στις ΗΠΑ κυρίαρχα στην αγορά των νέων μεταλλαγμένων είναι το καλαμπόκι και τα μανιτάρια, με την κυβέρνηση να έχει δώσει ήδη από το 2016 την έγκρισή της για την κυκλοφορία τέτοιων προϊόντων.
