Καλώς ήρθατε στην πόλη όπου όλα φαίνεται να_x000D_
λειτουργούν διαφορετικά και ανάποδα (ξεκινώντας από την οδήγηση) σε σχέση με_x000D_
τον υπόλοιπο κόσμο.
Η σχέση μου με το Λονδίνο είναι καρμική. Γεννήθηκα στην Αθήνα, βαφτίστηκα στον Ιερό Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια της χίπικης δεκαετίας του ʼ70, ωστόσο έζησα και σπούδασα στο Παρίσι. Η απόλυτη αντίθεση, αφού οι δύο πρωτεύουσες δεν έχουν τίποτε κοινό ως προς τη νοοτροπία των κατοίκων. Μη με ρωτάτε γιατί βρέθηκα στο Παρίσι αν και η καρδιά μου βρισκόταν από τότε στο Πικαντίλι∙ σημασία έχει ότι οι συγκυρίες με οδήγησαν ξανά, τριάντα χρόνια μετά, στο κέντρο της Γηραιάς Αλβιόνας, που μόνο γηραιά δεν είναι.
Λίγους μόλις μήνες πριν από την καταληκτική ημερομηνία της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (και από τα kinky δεσμά των Βρυξελλών), το Λονδίνο ζει στη δική του παράλληλη πραγματικότητα: ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας του, η ανεκτικότητα της κοινωνίας απέναντι σε νέα ρεύματα και σε προσωπικές επιλογές αλλά και ο υγιής πατριωτισμός των Βρετανών αποτελούν δικλίδες ασφαλείας έτσι ώστε τίποτε πραγματικά να μην αλλάξει στη μετά Brexit εποχή, τόσο στις προσωπικές ελευθερίες όσο και στην ποιότητα ζωής και την ευρωστία της βρετανικής οικονομίας.
Ας αφήσουμε λοιπόν τις Κασσάνδρες του Βορρά να προβλέπουν τα χειρότερα, καθώς είναι εμφανές ότι το κέντρο της βρετανικής οικονομίας έχει μετατραπεί σε τεράστιο εργοτάξιο, κυριολεκτικά αλλά και συμβολικά. Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να αναφέρω ότι το Λονδίνο είναι γεμάτο γερανούς, ενώ οι τιμές των ακινήτων έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.
Όσο για την καθημερινότητα, ας μιλήσουμε με αριθμούς: αν εξαιρέσουμε τις τιμές των ενοικίων και των μέσων μαζικής μεταφοράς, οι τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες από εκείνες της Αθήνας. Θέλετε παραδείγματα; Με μηδενικό (!) ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, η ζωή στη βρετανική πρωτεύουσα είναι φτηνότερη. Μια τετραμελής οικογένεια ξοδεύει τα μισά χρήματα για φαγητό σε σχέση με την Αθήνα. Αλλά ακόμη και πέρα από «τον άρτον ημών τον επιούσιον», οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών στο Λονδίνο θα πρέπει να μας βάλουν σε υποψίες ότι κάτι δεν πάει καλά στην Ελλάδα. Γνωστή μάρκα αποσμητικού κοστίζει μία λίρα, ενώ στην Αθήνα 3,88 ευρώ. Απολαμβάνεις έναν καφέ στο Σόχο με δύο λίρες, ενώ οι τιμές των hype ρούχων είναι χαμηλότερες ακόμη και από αυτές των ελληνικών outlets. Η μέση τιμή ενός βιβλίου (με ΦΠΑ 0%) είναι εννέα λίρες, αν και σε κάποια σουπερμάρκετ το ίδιο βιβλίο το βρίσκεις με τέσσερις. Στην αρχή μάζευα τις αποδείξεις από τα μαγαζιά με τη λογική ότι κάποια στιγμή θα τις αναρτούσα στο Facebook ‒ έτσι για την ιστορία, αλλά και από θυμό για όλη αυτή την αισχροκέρδεια που επικρατεί στην πατρίδα μου. Ο θυμός μου όμως πέρασε. Δεν υπάρχει λόγος να ρίχνεις λάδι στη φωτιά.
Παράλληλα, το Λονδίνο αποτελείται από αναρίθμητες εστίες πολιτισμού. Μια βόλτα στην αγορά του Covent Garden είναι η καλύτερη απόδειξη για το πώς μπορεί ο πολιτισμός να «συζεί» αρμονικά με τον καπιταλισμό, χωρίς παράπλευρες απώλειες και οικονομικά θύματα.
Σε μια πόλη (μαζί με το κέντρο περιλαμβάνω και τα περίχωρά του) γεμάτη πάρκα ‒όπου οι αλεπούδες και οι σκίουροι συνυπάρχουν αρμονικά με τους κατοίκους της‒ και με τους Λονδρέζους να ετοιμάζονται για το άγνωστο αύριο, ένας Έλληνας μπορεί με θετική προσέγγιση και ανοιχτό νου να προσαρμοστεί σε αυτό τον διαφορετικό πολυπολιτισμικό τόπο σε χρόνο ρεκόρ. Αρκεί φυσικά να αντέχει τη διαρκή αλλαγή του καιρού που σου προκαλεί vertigo. Και με την ελπίδα ότι θα δει λίγο ήλιο και λιγότερα σύννεφα στον ουρανό, που δίνουν την εντύπωση ότι μπορείς να τα πιάσεις με τα χέρια σου.
Και μην ακούτε για το tea at 5. Είναι απλώς ένας ακόμη μύθος ανάμεσα σε τόσους άλλους, καθώς η αλήθεια (πάντα υποκειμενική και καλυμμένη από ψέματα) βρίσκεται στη μέση: η Κυρά της Λίμνης κρύβεται κάπου στο Χάιντ Παρκ, η βασίλισσα αποδέχθηκε με χαρά ως νύφη της τη Μέγκαν και η αστυνομία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των σκύλων. Όσο για τις δημόσιες υπηρεσίες, λειτουργούν με βρετανική ακρίβεια και με ευγένεια που σπανίζει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και κάτι τελευταίο: στους δρόμους του Λονδίνου δεν υπάρχει ούτε μία σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έχουν εξαφανιστεί προ πολλού…
*Ο Πάνος Παπαδάκης είναι δημοσιογράφος, συγγραφέας και αρχισυντάκτης του online πολιτιστικού περιοδικού www.booksandstyle.gr
Αποκλειστικές φωτογραφίες για το Documento: Peter Tamas
